to może przydać się do kolokwium

Gość

Prezentacja- małe podsumowanie; opracow. Aneta i Dominika.

Unia Europejska to jeden z najbogatszych obszarów świata. Jednak na terytorium Wspólnoty występują dość znaczne różnice w standardzie życia mieszkańców, wynikające z istotnych dysproporcji w poziomie rozwoju i bogactwa poszczególnych krajów. W celu przeciwdziałania pogłębianiu się różnic i osiągnięcia harmonijnego i stabilnego rozwoju UE, podejmowanie są działania zmierzające do poprawy sytuacji społecznej i gospodarczej najuboższych regionów. Działalność ta określana jest mianem polityki regionalnej Unii Europejskiej (zwaną też polityką spójności).
Do osiągnięcia spójności społeczno-gospodarczej służą cele, których liczba i definicja ulega zmianom w kolejnych okresach budżetowych. W okresie programowania w latach 2000-2006 cel ogólny polityki regionalnej, wyznaczony w art.158 Traktatu, realizowany jest za pośrednictwem trzech celów priorytetowych. Cele europejskiej polityki regionalnej:

Cel 1 - promowanie rozwoju i dostosowań strukturalnych w regionach słabiej rozwiniętych. Obejmuje regiony zapóźnione w rozwoju. Kryterium zakwalifikowania regionu do pomocy jest dochód PKB na jednego mieszkańca poniżej 75% PKB w UE. Celem tym objęte też są regiony słabo zaludnione oraz obszary „ultraperyferyjne” ( najbardziej oddalone - np. Gujana Francuska). Programy realizowane w ramach Celu 1 koncentrują się wokół trzech tzw. kategorii interwencji funduszy strukturalnych, są to:

• Infrastruktura podstawowa, z czego około połowę stanowi infrastruktura transportowa,
• Zasoby ludzkie, priorytetowe znaczenie maja tu polityki na rzecz zatrudnienia oraz rozwoju systemów edukacji i szkolenia
• Interwencje podejmowane na rzecz sektora produkcyjnego, w tym wsparcie dla MŚP.
Inicjatywy podejmowane w ramach Celu 1 finansowane są ze środków wszystkich czterech funduszy strukturalnych ( budżet w latach 200-2006 to aż 69,7% środków funduszy strukturalnych – 127,5 mld euro).

Cel 2 - wspieranie gospodarczej i społecznej konwersji obszarów stojących w obliczu problemów strukturalnych. Wsparcie kierowane jest do regionów silnie uzależnionych od upadającej gałęzi gospodarki -rolnictwo, rybołówstwo, przemysł ciężki. Działania w ramach Celu 2 finansowane są ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Europejskiego Funduszu Społecznego (budżet na lata 2000-2006 to 21,1 mld euro).

Cel 3 – wspieranie adaptacji i modernizacji polityk i systemów kształcenia, szkolenia i zatrudnienia. Cel ten ma zasięg horyzontalny, co oznacza że dotyczy całego terytorium Unii Europejskiej (z wyjątkiem obszarów objętych Celem 1). Budżet na lata 2000-2006 to 24,05 mld euro ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego.
Całe terytorium Polski podlega Celowi 1 polityki strukturalnej UE. Cele 2 i 3 nie znalazły w Polsce zastosowania, ze względu na zapisy rozporządzenia ogólnego w latach 2004-2006 (na jednym obszarze programów finansowych niemożliwe jest równoczesne finansowanie w ramach Celów 1 i 2 lub 3).

Podstawowymi instrumentami finansowymi w ramach polityki spójności są fundusze strukturalne, z których budżetów kierowane jest wsparcie na programy krajowe (94%) oraz Inicjatywy Wspólnot (6%).
Odrębnym instrumentem jest Fundusz Spójności zwany tez funduszem Kohezji (od ang. Cohesion Fund), który ma pomóc przy realizacji największych inwestycji w najuboższych krajach UE, a także Europejski Bank Inwestycyjny oraz Europejski Fundusz Inwestycyjny. Ważnym uzupełnieniem pomocy są środki krajowe (budżet centralny i samorządowy), które stanowią minimum 15% całej pomocy.
Fundusze Strukturalne można określić jako pozycje budżetu Wspólnoty przeznaczone na finansowanie polityki regionalnej UE. Wsparcie udzielane państwom członkowskim najczęściej przybiera formę bezzwrotnej pomocy finansowej, która stanowi refundacją wcześniej poniesionych kosztów. Istnieją cztery Fundusze Strukturalne, które dotyczą różnych dziedzin i sektorów gospodarki:

Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego –EFRR (European Regional Development Fund) jest funduszem o największym budżecie. Podstawowym jego celem jest zmniejszanie dysproporcji w rozwoju pomiędzy regionami UE. Zakres tematyczny jego interwencji jest bardzo szeroki i obejmuje m.in.: inwestycje produkcyjne mające na celu tworzenie i ochronę stałych miejsc pracy, inwestycje infrastrukturalne, rozwój potencjału własnego regionów, regionalny rozwój badań,zrost technologiczny
Europejski Fundusz Społeczny – EFS (European Social Fund) - to fundusz, który wspiera i uzupełnia działania państw członkowskich skierowane na rozwój rynku pracy i zasobów ludzkich. EFS finansuje działania w ramach pięciu obszarów wsparcia: aktywna polityka rynku pracy, przeciwdziałanie zjawisku wykluczenia społecznego, kształcenie ustawiczne, adaptacyjność i rozwój przedsiębiorczości, wyrównywanie szans kobiet na rynku pracy.
Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej – EFOiGR (European Agriculture Guidancde and Guarante Funds) - posiada dwie oddzielne sekcje, z których Sekcja Gwarancji finansuje Wspólną Politykę Rolną UE, natomiast za politykę regionalną (spójności) odpowiedzialna jest Sekcja Orientacji. Zakres tematyczny projektów realizowanych w oparciu o EFOiGR obejmuje wspieranie rozwoju obszarów wiejskich, związane z działalnością gospodarki rolnej i jej przekształcaniem i może dotyczyć np. przekształcania i reorientacji potencjału produkcji rolniczej, wprowadzenia nowych technologii i poprawy jakości produktów, promocji podejmowania produkcji innej niż produkcja żywności, trwałego rozwoju lasów, a także zróżnicowania działalności w celu wprowadzenia uzupełniających bądź alternatywnych form działalności.
Finansowy Instrument Ukierunkowania Rybołówstwa (Financial Instrument for Fisheries Guidance) - finansuje działania w sektorze rybołówstwa m.in. w następujących dziedzinach: odnowa floty oraz modernizacja jednostek połowowych, dostosowywanie połowów do wymogów rynku, znajdowania nowych rynków zbytu, wyposażenie portów rybackich oraz przetwórstwo i marketing owoców morza.

Inicjatywy Wspólnoty to programy finansowane z funduszy strukturalnych mające na celu rozwiązanie problemów występujących na terenie całej Unii Europejskiej. Liczba i charakter Inicjatyw Wspólnotowych ulegają zmianom zależności od problemów mających wpływ na funkcjonowanie UE; w latach 200-2006 są to:
EQUAL - Inicjatywa finansowana przez EFS. Wspiera projekty mające na celu współpracę transnarodową zmierzająca do promowania nowych sposobów zwalczania wszelkich form dyskryminacji i nierówności na rynku pracy.
INTERREG III - Inicjatywa finansowana ze środków EFRR. Przyczynia się do rozwoju przygranicznej, ponadnarodowej i międzyregionalnej współpracy, wspierającej harmonijny i trwały rozwój całego obszaru UE. W ramach tej inicjatywy realizowane są trzy komponenty: komponent A- współpraca przygraniczna, komponent B- współpraca transnarodowa, komponent C- współpraca międzyregionalna.
LEADER+ - Inicjatywa finansowana ze środków EFOiGR. Wspiera wszelkiego rodzaju projekty infrastrukturalne, inwestycyjne i doradcze w zakresie rozwoju wsi oraz zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich.
URBAN- Inicjatywa finansowana ze środków EFRR. Polega na udzielaniu wsparcia projektów mających na celu gospodarcza i społeczną regeneracje miast i obszarów miejskich znajdujących się w kryzysie.

Fundusz Spójności to instrument polityki strukturalnej, który nie zalicza się do funduszy strukturalnych i jest wdrażany na poziomie wybranych państw, a nie regionów. Celem nadrzędnym tego funduszu jest wzmacnianie spójności gospodarczej i społecznej Unii poprzez finansowanie dużych projektów (minimalna wartość projektu - 10 mln euro) tworzących spójną całość w zakresie ochrony środowiska i infrastruktury transportowej. Zakres terytorialny jego działania został ograniczony do krajów członkowskich, których produkt krajowy brutto na jednego mieszkańca jest niższy od 90% średniego poziomu PKB na jednego mieszkańca we Wspólnocie.

W procesie programowania pomocy strukturalnej konieczne jest opracowanie przez każde państwo członkowskie odpowiednich dokumentów programowych o charakterze strategicznym i operacyjnym. W okresie budżetowym 2000-2006 są to: Narodowy Plan Rozwoju (NPR) na lata 2004-2006, Podstawy Wsparcia Wspólnoty (PWW), Programy Operacyjne oraz Uzupełnienia Programów Operacyjnych. Sposób przygotowania i realizacji Narodowego Planu Rozwoju określa ustawa o NPR z 20 kwietnia 2004 r. NPR na lata 2004-2006 został opracowany w związku z koniecznością wydatkowania środków strukturalnych UE i jest dokumentem planistycznym integrującym polityki sektorowe oraz uwzględniającym potrzeby rozwojowe poszczególnych regionów. Na podstawie Narodowego Planu Rozwoju, w grudniu 2003 r. Polska wynegocjowała z Komisją Europejską Podstawy Wsparcia Wspólnoty, które określiły kierunki i wysokość wsparcia ze strony funduszy strukturalnych na realizację zamierzeń rozwojowych oraz wymaganą wielkość środków krajowych na współfinansowanie. Dokument ten zawiera m.in. strategię i priorytety wspólnych działań Wspólnoty i kraju członkowskiego oraz postanowienia dotyczące wdrażania PWW, ponadto określa charakter i czas trwania programów operacyjnych, a także plan finansowy alokacji środków w ramach poszczególnych funduszy oraz innych źródeł finansowania.

W Polsce Podstawy Wsparcia Wspólnoty w latach 2004-2006 są wdrażane za pomocą siedmiu programów operacyjnych - pięciu jednofunduszowych Sektorowych Programów Operacyjnych (SPO Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw, SPO Rozwój zasobów ludzkich, SPO Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego i rozwój obszarów wiejskich, SPO Rybołówstwo i przetwórstwo ryb oraz SPO Transport), jednego dwufunduszowego Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (ZPORR) oraz Programu operacyjnego - Pomoc techniczna.

W latach 2007-2013 Narodowy Plan Rozwoju został zastąpiony przez Narodową Strategię Spójności (NSS), zwaną inaczej Narodowymi Strategicznymi Ramami Odniesienia. Jest to dokument strategiczny określający priorytety i obszary wykorzystania oraz system wdrażania funduszy unijnych: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) oraz Funduszu Spójności w ramach budżetu Wspólnoty. Jest to dokument, który "przenosi" na grunt polski zalecenia Wspólnoty ujęte w Wytycznych Komisji Europejskiej dot. polityki spójności, organizuje całość procesu programowania pomocy w Polsce oraz określa działania o charakterze rozwojowym, jaki polski rząd zamierza podjąć dla realizacji nakreślonych w NSS celów.
Celem strategicznym NSS (NSRO) jest tworzenie warunków dla wzrostu konkurencyjności gospodarki polskiej opartej na wiedzy i przedsiębiorczości, zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz wzrost poziomu spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej. Cel strategiczny osiągany będzie poprzez realizację horyzontalnych celów szczegółowych. Celami horyzontalnymi NSS (NSRO) są:

1. Poprawa jakości funkcjonowania instytucji publicznych oraz rozbudowa mechanizmów partnerstwa,
2. Poprawa jakości kapitału ludzkiego i zwiększenie spójności społecznej,
3. Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej i społecznej mającej podstawowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjności Polski,
4. Podniesienie konkurencyjności i innowacyjności przedsiębiorstw, w tym szczególnie sektora wytwórczego o wysokiej wartości dodanej oraz rozwój sektora usług,
5. Wzrost konkurencyjności polskich regionów i przeciwdziałanie ich marginalizacji społecznej, gospodarczej i przestrzennej,
6. Wyrównywanie szans rozwojowych i wspomaganie zmian strukturalnych na obszarach wiejskich.

Obok działań o charakterze prawnym, fiskalnym i instytucjonalnym cele NSRO będą realizowane za pomocą Programów Operacyjnych (PO), zarządzanych przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Regionalnych Programów Operacyjnych (RPO), zarządzanych przez Zarządy poszczególnych Województw i projektów współfinansowanych ze strony instrumentów strukturalnych, tj.:

• Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko – EFRR i FS
• Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka – EFRR
• Program Operacyjny Kapitał Ludzki – EFS
• 16 Regionalnych Programów Operacyjnych – EFRR
• Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej – EFRR
• Program Operacyjny Pomoc Techniczna – EFRR
• Programy Operacyjne Europejskiej Współpracy Terytorialnej – EFRR

Łącznie ze środkami krajowymi programy te dysponują budżetem w wysokości ponad 85 mld euro. Zarządza nimi Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, przy udziale - w charakterze instytucji pośredniczących - innych instytucji publicznych. Ponadto, na podstawie odrębnych dokumentów strategicznych (również ujętych w Strategii Rozwoju Kraju) przygotowano dwa programy operacyjne, które będą współfinansować działania rozwojowe w sektorze rolnym, rybackim oraz na terenach wiejskich. Są to:

1. Program Operacyjny Rozwój Obszarów Wiejskich (PROW)
2. Program Operacyjny Zrównoważony Rozwój Sektora Rybołówstwa i Nadbrzeżnych Obszarów Rybackich (PO RYBY).
Łącznie ze środkami krajowymi programy te dysponują budżetem w wysokości ponad 18 mld euro. Zarządza nimi Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Z dniem 1 stycznia 2007 r. dla Unii Europejskiej i Polski rozpoczął się okres realizacji zadań finansowanych z nowego budżetu UE na lata 2007-2013. Z ponad 300 mld euro, które Wspólnota zamierza przeznaczyć na realizację polityki spójności (likwidację dysproporcji w rozwoju poszczególnych regionów UE) Polska otrzyma aż 67,3 mld euro w ramach trzech funduszy:
• Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
• Europejskiego Funduszu Społecznego oraz
• Funduszu Spójności.

Dodatkowo - ze środków Wspólnej Polityki Rolnej - Unia udostępni prawie 14 mld euro na rozwój obszarów wiejskich oraz wsparcie sektora rolno-spożywczego. Pieniądze te będą dystrybuowane poprzez Europejski Fundusz Rolny Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejski Fundusz Rybacki. Środki wspólnotowe, uzupełnione publicznym i prywatnym wkładem krajowym, mają przyczynić się do realizacji celów zapisanych w Strategii Rozwoju Kraju na lata 2007-2020 (SRK), w tym celu nadrzędnego, jakim jest podniesienie poziomu jakości życia mieszkańców Polski.

Słowniczek:
Beneficjent (Beneficiary) – zgodnie z Ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju (Dz.U. Nr 116, poz. 1206) to osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, korzystająca z publicznych środków wspólnotowych i publicznych środków krajowych na podstawie umowy o dofinansowanie projektu albo decyzji, podjętej odpowiednio przez właściwego ministra, jeśli pełni funkcję instytucji zarządzającej albo instytucji pośredniczącej, albo przez wojewodę, jeśli pełni funkcję instytucji pośredniczącej.
Beneficjent końcowy (Final beneficiary) – instytucja lub firma publiczna i prywatna odpowiedzialna za zlecanie operacji. W przypadku programów pomocy (stosownie do art. 87 Traktatu i w przypadku pomocy przyznanej przez instytucje wyznaczone przez państwa członkowskie) beneficjentami końcowymi są instytucje, które przyznają pomoc. Występują dwa rodzaje beneficjentów końcowych: instytucje wdrażające i ostateczni odbiorcy pomocy.
Beneficjent ostateczny (Ultimate beneficiary) – osoba, instytucja lub środowisko (grupa społeczna) bezpośrednio korzystająca z wdrażanej pomocy.
Koszty kwalifikowalne (Eligible costs) – koszty, których poniesienie jest merytorycznie uzasadnione i które spełniają kryteria zasadności wyznaczone przez instytucję zarządzającą (Rozporządzenie Komisji (WE) nr 448/2004 z dnia 10 marca 2004 r. zmieniające Rozporządzenie (WE) nr 1685/2000 ustanawiające szczegółowe zasady wprowadzenia Rozporządzenia Rady (WE) nr 1260/1999 w sprawie kwalifikowania wydatków związanych z projektami współfinansowanymi z Funduszy Strukturalnych i uchylające Rozporządzenie (WE) nr 1145/2003). Zasady kwalifikowalności wydatków, określane w odniesieniu do terminów ich ponoszenia, podmiotu, który je ponosi oraz kategorii wydatków związanych z realizacją projektu, zostały określone w załącznikach do uzupełnień programów operacyjnych. O kwalifikowalności kosztów decydują kolejno przepisy wspólnotowe, przepisy zawarte w uzupełnieniach programów operacyjnych oraz ewentualnie inne dodatkowe przepisy stanowione przez instytucję zarządzającą.
Koszty ogółem (Total cost) – łączny koszt planowanych działań lub operacji, z uwzględnieniem kosztów kwalifikowalnych oraz pozostałych (niespełniających kryterium kwalifikowalności).
Okres programowania (Programming period) - wieloletni okres planowania budżetów Wspólnoty Europejskiej. Okres obowiązywania dokumentów programowych, stanowiących podstawę do ubiegania się o wsparcie ze strony Komisji Europejskiej. Zgodnie z zapisami konstytucji Wspólnoty Europejskiej liczy 5 lub więcej lat.
Podstawy Wsparcia Wspólnoty PWW (Community Support Framework CSF) – dokument przyjęty przez Komisję Europejską w uzgodnieniu z Rządem Rzeczypospolitej Polskiej (Rozporządzenia Rady (WE) nr 1260/1999 z dnia 21 czerwca 1999 r. ustanawiające przepisy ogólne w sprawie funduszy strukturalnych), po dokonaniu przez Komisję Europejską oceny Narodowego Planu Rozwoju, który zawiera strategie i priorytety działań Funduszy strukturalnych oraz kraju, ich cele szczegółowe, wielkość wkładu Funduszy strukturalnych i innych środków finansowych; dokument ten podzielony jest na priorytety i wdrażany za pomocą kilku programów operacyjnych.
Program operacyjny (Operational programme) – dokument realizowany w ramach polityki strukturalnej państwa, przyjęty przez Radę Ministrów i Komisję Europejską, służący wdrażaniu Podstaw Wsparcia Wspólnoty, składający się z zestawienia priorytetów oraz wieloletnich działań, które mogą być wdrażane poprzez jeden lub kilka funduszy strukturalnych, jeden lub kilka innych dostępnych instrumentów finansowych oraz Europejski Bank Inwestycyjny.
Sektorowy program operacyjny (Sectoral operational programmes) – dokument służący realizacji Narodowego Planu Rozwoju, składający się ze spójnego zestawienia priorytetów operacyjnych i działań, odnoszący się do sektora gospodarki, przygotowany przez właściwego ministra.
Norweski Mechanizm Finansowy i Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego to instrumenty finansowe przeznaczone dla nowych państw członkowskich Unii Europejskiej. Są to dodatkowe, obok Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności, źródła bezzwrotnej pomocy zagranicznej. Państwami - Darczyńcami są 3 kraje EFTA (Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu) - Norwegia, Islandia i Lichtenstein. Kraje te w zamian za możliwość korzystania ze swobód Jednolitego Rynku, zobowiązały się stworzyć Norweski Mechanizm Finansowy i Mechanizm Finansowy EOG w celu stworzenia warunków do udzielenia pomocy finansowej mniej zamożnym członkom UE posiadającym najniższy poziom PKB. Głównym celem utworzonych mechanizmów finansowych jest wyrównywanie poziomu rozwoju gospodarczego i społecznego w obrębie Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Rząd polski podpisał w październiku 2004 roku umowy z państwami-darczyńcami, które uregulowały warunki pozyskiwania środków finansowych przez polskich beneficjentów. Łączna kwota przyznana Polsce, w ramach obu mechanizmów, wynosi 533,51 mln euro. Fundusze te zostaną wykorzystane na przedsięwzięcia realizowane w ramach określonych priorytetów w latach 2004-2009.

edka

Reguła n+2

Reguła n+2 jest jedną z podstawowych reguł zarządzania finansowego funduszami pomocowymi Unii Europejskiej. Podstawę prawną tej reguły stanowi art. 31 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1260/1999 z dnia 21 czerwca 1999 r. wprowadzającego ogólne przepisy dotyczące Funduszy Strukturalnych.

Stanowi ona, że jeśli zobowiązanie Komisji ujęte w budżecie wspólnotowym w danym roku (roku n) nie zostanie „wyczerpane” wnioskami o płatność przekazywanymi Komisji przez Instytucję Płatniczą do końca roku n+2, różnica między kwotą zobowiązania a kwotą wniosków o płatność zostanie automatycznie anulowana.

3.5.2. Komplementarność z innymi działaniami/programami
Potencjalny projekt zgłaszany do realizacji może stanowić element szerszego przedsięwzięcia. W punkcie tym należy przedstawić działania komplementarne. Dotyczy to zarówno powiązań z projektami realizowanymi ze środków unijnych, jak i krajowych, czy innych zagranicznych, które w jakikolwiek sposób są komplementarne z proponowanym projektem lub mogą mieć jakikolwiek wpływ na jego realizację.
3.5.3. Rezultaty
W punkcie tym należy przedstawić informacje na temat rezultatów, które zostaną osiągnięte dzięki realizacji projektu. Rezultaty można zdefiniować jako korzyści, jakie wynikną dla beneficjenta bezpośrednio po zakończeniu projektu w związku ze zrealizowanymi działaniami, tj. dostarczonymi mu usługami/dostawami materialnymi/inwestycjami. Przykładowe rezultaty projektów w ramach poszczególnych działań znajdują się w „Podręczniku Wdrażania Procedur ZPORR”. Rezultaty te powinny być skwantyfikowane, czyli przedstawione w ujęciu liczbowym.
3.5.4. Produkty
Produkt – bezpośredni, materialny efekt realizacji przedsięwzięcia mierzony konkretnymi wielkościami (długość drogi, zwiększona nośność mostu, przepustowość stacji uzdatniania wody, długość gazociągu, oddana do użytku powierzchnia itp.).

3.6.1.Wykonalność instytucjonalna projektu. Status prawny beneficjenta.
Należy dokonać opisu stanu aktualnego organizacji wdrażającej projekt. Należy również podać dokładny opis wdrażania projektu przedstawiając w nim zaangażowane organizacje, ewentualnie osoby, ich rolę i przypisaną odpowiedzialność, a także opis towarzyszących procesowi wdrażania procedur, harmonogram pozyskiwania odpowiednich zezwoleń, prac przygotowawczych, przetargów oraz realizacji projektu.
Należy również podać działania, które powinny wypełnić inne organizacje w celu wykonania produktów, otrzymania rezultatów oraz osiągnięcia celów (oddziaływania). Poza tym należy podać wielkość niezbędnych środków oraz źródła ich pochodzenia w celu sfinansowania kosztów wdrożenia projektu, o ile nie są one finansowane ze środków EFRR oraz udziału własnego beneficjenta.
Podpunkt ten powinien przede wszystkim odpowiedzieć na pytanie: Czy beneficjent posiada zdolność organizacyjną do wdrożenia projektu ?
3.6.2. Trwałość projektu
Ponieważ każdy z projektów finansowanych ze środków EFRR musi funkcjonować w okresie długoterminowym, w podpunkcie tym należy opisać kto będzie ponosić koszty związane z utrzymaniem i eksploatacją inwestycji. Długotrwałość projektu oznacza także, iż projekt musi spełniać kryteria i normy obowiązujące w Unii Europejskiej. Potwierdzenie spełnienia tych norm musi zostać zawarte w niniejszym podpunkcie.
Beneficjent jest również zobowiązany do utrzymania projektu przez co najmniej 5 lat od chwili zakończenia jego realizacji. Należy więc określić sposób zarządzania i eksploatacji majątku, który powstanie dzięki realizacji projektu.
Należy również przedstawić informację na temat rozwiązań związanych z udostępnieniem wybudowanej infrastruktury podmiotom trzecim (szczególnie istotne dla projektów z zakresu „Infrastruktury społeczeństwa informacyjnego” - wolny dostęp).

Oddziaływanie – długofalowe konsekwencje zrealizowanego produktu, wykraczające poza natychmiastowe efekty dla beneficjentów końcowych.

Projekt prosty
Projekt jest realizowany tylko w jednym kraju, jednakże zostanie
osiągnięte oddziaływanie w kraju sąsiednim
Projekt tego samego rodzaju
W sąsiednim kraju jest realizowany projekt lustrzany, jednak nie
zachodzą bezpośrednie związki organizacyjne i czasowe (2 wnioski
projektowe, decyzja w różnych terminach)

Projekty ubiegające się o dofinansowanie z funduszy strukturalnych oraz Funduszu Spójności winny mieć opracowane Studium Wykonalności zawierające następujące elementy:
identyfikacja projektu,
analiza wariantów,
analiza techniczna
analiza finansowa i ekonomiczna,
analiza kosztów i korzyści społecznych
Przygotowanie Studium Wykonalności jest koniecznym elementem poprzedzającym rozpoczęcie starań o uzyskania dofinansowania ze środków funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności.
Wnioski wypływające ze Studium Wykonalności stanowią podstawę oceny projektu pod katem podjęcia decyzji o przyznaniu dofinansowania.

Generator Wniosków jest aplikacją umożliwiającą tworzenie, edycję i drukowanie wniosków o dofinansowanie realizacji projektów finansowanych z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej.

Za merytoryczny kształt i treść wniosków odpowiedzialność ponoszą instytucje zarządzające poszczególnymi programami operacyjnymi: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Produkt (ang. output) definiowany jest jako rzeczy materialne lub usługi, które beneficjent (wnioskodawca) otrzyma w ramach projektu, dzięki zaangażowaniu środków finansowanych. Przykładowo &bdquo;produktem” jest maszyna, urządzenie, oprogramowanie.

Rezultat (ang. results) to bezpośrednie (odnoszące się do wnioskodawcy) oraz natychmiastowe (mierzone po zakończeniu realizacji projektu lub jego części) efekty wynikające z dostarczenia produktu. Rezultaty dostarczają informacji o zmianach, jakie nastąpiły w wyniku wdrożenia projektu lub programu. Dodatkowo, w przypadku działania 2.3 SPO WKP, jeżeli wnioskodawca planuje zatrudnić nowych pracowników, powinien wykazać to na poziomie rezultatu. Oddziaływanie (ang. impact) to konsekwencje wynikające z realizacji projektu, które wystąpią jakiś czas po zakończeniu projektu (mogą być obserwowane lub zmierzone). Efekty te mogą dotyczyć nie tylko beneficjenta, ale również innych podmiotów, które odniosły jakieś korzyści lub poniosły straty w wyniku realizacji projektu.

Wskaźniki oddziaływania - wskaźniki odnoszące się do konsekwencji danego programu wykraczających poza natychmiastowe efekty dla bezpośrednich beneficjentów. Oddziaływanie szczegółowe to te efekty, które pojawią się po pewnym okresie czasu, niemniej jednak są bezpośrednio powiązane z podjętym działaniem. Oddziaływanie globalne obejmuje efekty długookresowe dotyczące szerszej populacji.
Wskaźniki produktu - wskaźniki odnoszące się do działalności. Liczone są w jednostkach materialnych lub monetarnych (np. długość zbudowanej drogi, ilość firm, które uzyskały pomoc itp.).

Wskaźniki rezultatu - wskaźniki odpowiadające bezpośrednim z natychmiastowym efektom wynikającym z programu. Dostarczają one informacji o zmianach np.. zachowania, pojemności lub wykonania, dotyczących bezpośrednich beneficjentów. Takie wskaźniki mogą przybierać formę wskaźników materialnych (skrócenie czasu podróży, liczba skutecznie przeszkolonych, liczba wypadków drogowych, itp.) lub finansowych (zwiększenie się środków finansowych sektora prywatnego, zmniejszenie kosztów transportu).

Projekt twardy (inwestycyjny) – zakupy, remonty, budowy
Projekt miękki (nieinwestycyjny) – programowy, oparty na działalności, nie wymaga dokonywania inwestycji