Rynek pracy w Słowenii- gr.II

Kasia

POLITYKA ZATRUDNIENIA W UNII EUROPEJSKIEJ

Ogólna zasada Unii Europejskiej:
„Każdy obywatel Europy ma prawo mieszkać i pracować w innym państwie członkowskim”.

Jest to jedna z najbardziej cenionych zasad zapisanych w Traktacie Unii Europejskiej.
1 stycznia 1993r. ustanowiono Jednolity Rynek Europejski. Umożliwił on swobodny przepływ osób, towarów, usług i kapitału w ramach UE. Jego głównym celem jest zniesienie barier i utworzenie rynku służącego poprawie konkurencyjności przedsiębiorstw i jakości życia wszystkich obywateli.
W istocie każdy obywatel UE w dowolnym państwie członkowskim ma prawo do swobodnego:
• zamieszkania (do bycia traktowanym jak obywatel danego państwa i nie podlegania
dodatkowym warunkom)
• starania się o pracę (do ubiegania się o prace, do której nabór został ogłoszony w dowolnym
państwie UE)
• pracy
• emerytury
Przepisy regulujące politykę zatrudnienia w Unii Europejskiej:
• Biała Księga pt. ”Wzrost, konkurencyjność, zatrudnienie” z 1993 r.
• Proces Luksemburski z 1997 r. – stworzenie Europejskiej Strategii Zatrudnienia
• Proces z Cardiff 1998 r.
• Traktat Amsterdamski z 1999 r. – podniesienie polityki zatrudnienia do wyższej rangi
• Proces z Kolonii 1999 r. – Europejski Pakt na rzecz zatrudnienia
Przepisy UE w zakresie swobodnego przepływu pracowników dotyczą również państw należących do tzw. Europejskiego Obszaru Gospodarczego, tj. Islandii, Liechtensteinu i Norwegii.

SŁOWENIA

Republika Słowenii uzyskała niepodległość 25 czerwca 1991r.
W 2004r. była jednym z 25 państw włączonym do Unii Europejskiej.

Ma ona najwyższy wskaźnik PKB na osobę spośród dziesięciu krajów, które wstąpiły do Unii.
Słowenia uznawana jest za najszybciej rozwijający się kraj spośród dziesiątki nowych państw UE i jeden z najszybciej rozwijających się w ramach całej organizacji.
Od 1 stycznia 2007 r. walutą krajową Słowenii jest euro, wprowadzone w miejsce obowiązującego w latach 1991-2006 tolara (SIT).

Podkreślić należy, iż słoweńskie prawo pracy daje znaczną ochronę pracownikom, zapewnia im również wysokie standardy socjalne. Problemem, podobnie jak i w innych krajach, są nieuczciwi pracodawcy wykorzystujący niewiedzę, brak znajomości języka oraz problemy ekonomiczne emigrantów. Najczęściej pojawiającym się problemem jest niewypłacalnie należnego wynagrodzenia, opóźnienia, ograniczanie praw pracowniczych itp.

PRACA W SŁOWENII

1) PRAWO POBYTU
Pobyt do trzech miesięcy nie wymaga pozwolenia, nawet, jeżeli podejmuje się w tym okresie pracę. Należy się jednak zarejestrować na posterunku policji w ciągu trzech dni od przyjazdu do Słowenii podając miejsce swojego pobytu.
Obywatele Polski zamierzający przebywać w Słowenii dłużej niż trzy miesiące powinni przed upływem tego okresu złożyć wniosek o zezwolenie na pobyt czasowy w wydziale ds. cudzoziemców urzędu rejonowego (upravna enota) właściwego dla miejsca ich pobytu.

Zezwolenie na pobyt jest wydawane w związku z zatrudnieniem lub pracą, prowadzeniem działalności gospodarczej, studiami, doskonaleniem zawodowym lub połączeniem rodziny.
Koszt takiego zezwolenia wynosi 7.650 SIT (ok. 120 zł).

2) DOKUMENTY

Dokumentem podróży uprawniającym do bezwizowego wjazdu i pobytu (niezależnie
od jego celu) na terytorium Republiki Słowenii do 90 dni jest paszport bądź dowód osobisty.

3) PRACA

Nie ma ograniczeń w dostępie do rynku pracy. Każdy może poszukiwać pracy poprzez miejscowe urzędy zatrudnienia, biura pośrednictwa pracy, ogłoszenia prasowe.

Pracodawca musi w ciągu ośmiu dni od podjęcia przez obcokrajowca pracy zgłosić ten fakt w Urzędzie ds. Zatrudnienia: przedstawia kopię dokumentu stwierdzającego narodowość pracownika i kopię umowy o pracę stwierdzającej, że praca będzie miała miejsce na terenie Słowenii. Pracownik zostanie objęty ubezpieczeniem zdrowotnym, emerytalnym i inwalidzkim.

Miejsca pracy: przemysł elektroniczny, budownictwo, IT, farmaceutyka, dentyści, inżynierowie-mechanicy

Zarobki: minimalna pensja to 490 euro (dla porównania w Polsce to 245 euro brutto). Przykładowo: dentysta dostaje ok. 1100 euro miesięcznie, inżynier mechanik - 830 euro.

4) WARUNKI ZATRUDNIENIA

• Obywatel Polski podlega takim samym warunkom zatrudnienia jak obywatele Słowenii w odniesieniu do wynagrodzenia, zwolnienia i reintegracji oraz BHP.

• Podlegamy – jak i obywatele Słowenii – zasadzie równouprawnienia kobiet i mężczyzn przy dostępie do zatrudnienia, wynagrodzeniu za pracę, szkoleniach zawodowych, awansie, warunkach pracy i zabezpieczeniu społecznym.

UMOWA O PRACĘ MUSI ZAWIERAĆ NASTĘPUJĄCE ELEMENTY:

1. informacje o stronach umowy (pracodawca i pracownik) ze wskazaniem ich siedziby/miejsca zamieszkania
2. termin rozpoczęcia pracy
3. nazwę miejsca pracy lub dane wraz z krótkim opisem rodzaju pracy, której dotyczy podpisywana umowa
4. miejsce wykonywania pracy, jeżeli miejsce nie zostało określone uważa się, iż pracownik będzie pracował w siedzibie pracodawcy
5. czas trwania stosunku pracy i informację o sposobie wykorzystania urlopu, jeżeli umowa jest podpisana na czas określony
6. określenie, czy jest to umowa w pełnym/niepełnym wymiarze czasu pracy
7. określenie o dziennym lub tygodniowym regularnym czasie pracy i jego rozplanowaniu (zmiany, praca w dni wolne)
8. określenie podstawowej płacy w tolarach (SIT), obecnie Euro, należnej pracownikowi za pracę na podstawie umowy o pracę oraz informacje o pozostałych dodatkach
9. określenie pozostałych składników wynagrodzenia, okresu płatności, dnia płatności i sposobu wypłaty wynagrodzenia
10. określenie wymiaru urlopu rocznego i sposobu jego wykorzystania
11. długość terminów wypowiedzenia
12. wykaz umów zbiorowych lub innych przepisów określających warunki pracy pracownika
13. pozostałe prawa i obowiązki.

• 40 godz. tygodniowo
• 36 godz. jeśli są to zawdy wysokiego ryzyka, zagrażające bezpośrednio zdrowiu
• 30 min. przerwa a czasie trwania pracy
• wszelkie nadgodziny są dodatkowo premiowane (każda praca w godzinach nadliczbowych musi być zlecona pisemnie)
• w nadgodzinach nie są uwzględnianie kobiety w ciąży, starsi pracownicy
• długość urlopu płatnego: 20 dni
• pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikowi dzień wolny ( pełnopłatny) na tzw. zdarzenia losowe: śmierć członka rodziny, wypadek itp. ( jednak dni wolne nie mogą przekraczać 7 dni roboczych w ciągu roku kalendarzowego)
• pracownikowi przysługuje prawo do zwolnienia na wypadek choroby
• pracodawca musi w ciągu ośmiu dni od podjęcia przez obcokrajowca pracy zgłosić ten fakt w Urzędzie ds. Zatrudnienia: przedstawia kopię dokumentu stwierdzającego narodowość pracownika i kopię umowy o pracę stwierdzającej, że praca będzie miała miejsce na terenie Słowenii. Pracownik zostanie objęty ubezpieczeniem zdrowotnym, emerytalnym i inwalidzkim.
• prawo do przystąpienia do związków zawodowych

5) WYMAGANIA ZAWODOWE UPRAWNIAJĄCE DO DOSTĘPU DO
ZATRUDNIENIA

• Sprawność językowa - poziom znajomości języka musi być proporcjonalny i niezbędny do należytego wykonywania zadań

• Doświadczenie zawodowe - uwzględnia się doświadczenie zawodowe nabyte w Polsce na takich samych warunkach jak doświadczenie zdobyte na terenie Republiki Słowenii

• Uznawanie dyplomów - wzajemne uznawanie dyplomów
Przypadek szczególny: dostęp do zatrudnienia w sektorze publicznym. Słowenia może jednak zastrzec określone stanowiska dla swoich obywateli. Dotyczy to wyłącznie tych stanowisk w sektorze publicznym, które obejmują wykonywanie uprawnień przyznanych przez prawo publiczne i chronią ogólne interesy Państwa lub władz lokalnych, tzn. jednostek administracyjnych poniżej poziomu Państwa, jak np.: rady miejskie itd.

Można wnioskować, że zatrudnienie w niektórych specjalnych sektorach lub podobnych organach, jak np.: służby dyplomatyczne, siły zbrojne, policja i siły bezpieczeństwa itp. ogranicza się do obywateli danego kraju.

6) ZASIŁKI DLA BEZROBOTNYCH

Utrata pracy
Zgodnie z definicją ustawową, osobą bezrobotną może być obywatel słoweński, obywatel państwa członkowskiego Unii Europejskiej, obywatel państw, z którymi Unia Europejska zawarła umowy o swobodnym przepływie osób, osoby posiadające status uchodźcy nadany w RS. Bezrobotny musi być osobą niezatrudnioną i niewykonującą innej pracy zarobkowej, zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia, zarejestrowaną we właściwym dla miejsca zameldowania rejonowym urzędzie pracy oraz poszukującą zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej.
Prawa przysługujące bezrobotnemu z tytułu ubezpieczenia od bezrobocia są następujące:
• zasiłek
• pomoc pieniężna
• zwrot kosztów transportu
• prawo do ubezpieczenia zdrowotnego, emerytalnego i inwalidzkiego.

Utrata statusu bezrobotnego następuje również w przypadku:
• odmowy bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, wykonywania prac interwencyjnych lub robót publicznych, albo udziału w szkoleniu, stażu, przygotowaniu zawodowym w miejscu pracy
• niestawienia się przez bezrobotnego w Urzędzie ds. Zatrudnienia w wyznaczonym terminie i niepowiadomienia w okresie do 5 dni o uzasadnionej przyczynie tego niestawiennictwa (choroba, śmierć, przypadki losowe).

Przy ubieganiu się o zasiłek należy przedłożyć następujące dokumenty:
• wypełniony formularz zgłoszenia (załączniki) do pobrania na stronie internetowej Urzędu
• ważny dowód tożsamości
• zezwolenie na pobyt
• umowę o pracę
• świadectwo pracy lub książeczkę pracy (jeżeli pracodawca takowe dostarczył)
• słoweński numer NIP (davcna stevilka)
• numer rachunku bankowego

7) ZABEZPIECZENIE SPOŁECZNE

Ubezpieczenie w państwie zatrudnienia
Z tego tytułu przysługują nam prawa, które obejmują zasiłki chorobowe i macierzyńskie (opieka zdrowotna i świadczenia pieniężne), zasiłki rentowe, emerytalne, wdowie, zasiłki z tytułu wypadków w miejscu pracy, chorób zawodowych, śmierci i zasiłki dla bezrobotnych oraz zasiłki rodzinne. Należy również opłacać takie same składki.

Składki na ubezpieczenia społeczne
Składki na ubezpieczenia społeczne (prispevki za socialno varnost) są opłacane zarówno przez pracodawcę, jak i pracownika. Za ich odprowadzane do właściwego urzędu skarbowego odpowiedzialny jest pracodawca. Łączna składka na ubezpieczenia społeczne wynosi 38,53%, w tym pracodawca opłaca 16,43%, a pracownik 22,10%.
Pracodawcy zobowiązani są również pokryć koszty posiłków w pracy do określonej kwoty.

Cool

PODATKI

Umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania
Pomiędzy Polską a Słowenią obowiązuje podpisana w 1996 r. umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Podatek dochodowy od osób fizycznych
Podatek dochodowy od osób fizycznych (dohodnina) nakładany jest na dochody rezydentów, za których uważa się osoby przebywające w tym kraju przez co najmniej kolejnych 6 miesięcy. Wysokość progresywnych stawek podatku dochodowego od osób fizycznych zależy od poziomu rocznych dochodów. Od 2006 r. obowiązywało pięć stawek podatkowych od 16 do 50%

Do źródeł dochodów podlegających opodatkowaniu zalicza się:
• dochody z tytułu zatrudnienia (dohodek iz zaposlitve)
• dochody z działalności gospodarczej (dohodek iz dejavnosti)
• dochody z działalności rolniczej i leśnictwa (dohodek iz osnovne kmetijske in osnovne gozdarske)
• dochody z własności (dohodek iz premoženja)
• dochody z tytułu praw własności (dohodek iz premoženjskih pravic)
• zyski z kapitału (dobiček iz kapitala)
• inne dochody (drugi dohodki), gdzie indziej nie sklasyfikowane