rynek pracy w irlandii i wlk.brytanii

Gość

RYNEK PRACY W IRLANDII I WIELKIEJ BRYTANII.

Od 1 maja 2004 r. Polacy mogą podjąć legalne zatrudnienie w Wielkiej Brytanii i Irlandii, zgodnie z zasadą swobodnego przepływu osób. Zasada ta oznacza, iż obywatel kraju, który należy do Unii Europejskiej może swobodnie przemieszczać się po terytorium Wspólnoty i podejmować pracę w wybranym przez siebie kraju, bez jakiejkolwiek dyskryminacji czy potrzeby posiadania zezwolenia. W odniesieniu do pracowników oznacza to, iż muszą być oni jednakowo traktowani w kwestii wynagrodzenia, możliwości dostępu do rynku pracy czy też innych warunków pracy. Do czasu zakończenia okresów przejściowych w/w zasada będzie obowiązywała tylko w stosunku do Wielkiej Brytanii, Szwecji i Irlandii.
Polacy, jako obywatele rozszerzonej UE, mogą wyjeżdżać do innych państw członkowskich na podstawie ważnego dokumentu tożsamości bez konieczności uzyskania wizy czy zezwolenia na pobyt i poszukiwać tam pracy osobiście.

IRLANDIA
PRAWO POBYTU

Wjazd do Irlandii odbywa się wyłącznie na podstawie paszportu lub dowodu osobistego. Polacy mogą przebywać czasowo na terenie Irlandii bez konieczności uzyskania dodatkowych zezwoleń, a dłużej, jeśli posiadają źródło utrzymania.

NUMER IDENTYFIKACYJNY PPS

Pierwszą formalnością, jaką należy wypełnić po przyjeździe do Irlandii, jest uzyskanie numeru identyfikacyjnego PPS (Personal Public Service Number). Jest on niezbędny do prawidłowego rozliczenia podatków i składek na ubezpieczenie społeczne. Numer uzyskuje się w biurze Social Welfare.

Do uzyskania numeru należy mieć ze sobą:
• Paszport
• Dowód posiadania adresu (list od właściciela mieszkania, rachunek za telefon wystawiony na nasze nazwisko, irlandzkie prawo jazdy)
PPS zostanie przysłany pocztą na nasz adres w Irlandii.

SAFE PASS

Safe Pass to jednodniowe szkolenie z zasad BHP, obowiązkowe dla osób zamierzających pracować w budownictwie lub mieć wstęp na plac budowy. Koszt szkolenia to około 100 euro. Bez Safe Pass nie można rozpocząć pracy. Organizacją szkolenia zajmie się pracodawca i nierzadko pokrywa koszty szkolenia.
KONTO BANKOWE
Do założenia konta bankowego konieczne są dwa dokumenty tożsamości (paszport i dowód osobisty lub prawo jazdy), list od pracodawcy i dowód posiadania adresu w Irlandii (proof of address). Dowodem takim jest np. rachunek telefoniczny wystawiony na nasze nazwisko lub umowa najmu. Jeżeli nie możemy dostarczyć proof of address, można poprosić pracodawcę o pomoc; banki często zezwalają na otwarcie rachunku, jeżeli pracodawca dostarczy i potwierdzi bankowi pewne informacje.

PRAWA PRACOWNICZE I OCHRONA PRAWNA PRZYSŁUGUJĄCA OBCOKRAJOWCOM PRACUJĄCYM W IRLANDII.

Cudzoziemcowi pracującemu w Irlandii przysługują te same prawa pracownicze
i ochrona prawna, co pracownikowi irlandzkiemu.

KIM JEST PRACODAWCA??

Ogólnie mówiąc, pracodawca (osoba / instytucja wypłacająca wynagrodzenie za pracę) jest odpowiedzialny za zagwarantowanie pracownikowi przysługujących mu minimalnych świadczeń pracowniczych. Status pracodawcy (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością/ prywatny przedsiębiorca), który figuruje na deklaracji o podatku dochodowym, często świadczy o zalegalizowaniu jego działalności.

Ważne informacje
1. Zgodnie z irlandzkim ustawodawstwem, biura pośrednictwa pracy muszą posiadać licencję na prowadzenie swojej działalności i nie mogą pobierać wynagrodzenia od osoby, której pośredniczą w znalezieniu pracy
2. Pracodawca nie ma mocy prawnej do wezwania policji i na tej podstawie
aresztowania pracownika, ani nie może deportować go z Irlandii. Takie działania
podlegają obowiązującemu prawodawstwu.

UMOWA

Warunki zatrudnienia ustalają ze sobą dwie strony. Umowa nie może być ustna.
Według Ustawy o warunkach zatrudnienia (The Terms of Employment Acts) pracodawca w ciągu 60 dni jest zobowiązany do przedstawienia pracownikowi na piśmie pełnej informacji o sposobie i warunkach zatrudnienia. Zanim podpiszesz umowę, upewnij się, czy uwzględniono w niej następujące dane:
- nazwisko / pełna nazwa firmy i adres pracodawcy
- miejsce wykonywania pracy
- zajmowane stanowisko oraz rodzaj wykonywanej pracy
- data rozpoczęcia pracy
- przewidywany czas zatrudnienia
- data wygaśnięcia umowy o pracę (gdy zatrudnienie jest na czas określony)
- stawka wynagrodzenia w euro na godzinę; jej wysokość powinna być zgodna z Ustawą o minimalnym wynagrodzeniu (National Minimum Wage Act)
- terminy wypłat i ich częstotliwość (np. co tydzień)
- godziny pracy, z pełnym określeniem godzin nadliczbowych
- prawo do przerwy w pracy w ciągu jednego dnia roboczego
- prawo do płatnego urlopu
- jasne określenie praw, jakie przysługują pracownikowi z chwilą utraty zdolności do pracy (choroba, wypadek, inne okoliczności niezależne od pracownika)
- szczegóły dotyczące spraw emerytalnych (w tym programów funduszy)
- długość okresu wypowiedzenia umowy o pracę
- informacje o umowach zbiorowych, które mogą wpływać na umowę o pracę
- potwierdzenie prawa pracownika do otrzymywania na piśmie informacji o wysokości wynagrodzenia za przepracowaną godzinę, za dowolny okres zatrudnienia w ciągu ostatnich 12 miesięcy. Jeśli pracownik nie otrzymał na piśmie takiej szczegółowej informacji, ma prawo złożyć skargę do pełnomocnika ds. pracy.
Pracownik ma prawo dochodzić swoich racji dotyczących bezprawnego zwolnienia, nawet jeśli nie przepracował 12 kolejnych miesięcy u danego pracodawcy.
W świetle prawa nie można zwolnić pracownika za:
- członkostwo lub działalność w związku zawodowym
- usiłowanie wyegzekwowania uprawnień wynikających z Ustawy o minimalnym wynagrodzeniu
ani z powodu:
- ciąży
- urodzenia dziecka (lub innych spraw z tym powiązanych)
- próby roszczenia praw do ochrony macierzyństwa, urlopu macierzyńskiego, adopcyjnego czy opiekuńczego.
ZWOLNIENIE ZA WYPOWIEDZENIEM
Zwolnienie pracownika będzie legalne, jeśli pracodawca poda jako powody wypowiedzenia: brak zdolności, kompetencji i kwalifikacji pracownika do wykonywanej pracy, złamanie etyki zawodowej, redukcję etatów.
Gdy działanie to jest uzasadnione, wtedy legalnie możemy dostać wypowiedzenie. Jego minimalny okres zależy od tego, jak długo pracownik był zatrudniony.
Długość zatrudnienia
Minimalny okres wypowiedzenia
13 tygodni - 2 lata tydzień
2-5 lat 2 tygodnie
5-10 lat 4 tygodnie
SKŁADKI NA UBEZPIECZENIE SPOŁECZNE
Każdy pracodawca musi mieć zalegalizowaną działalność, płacić podatki i składki na ubezpieczenie firmy i pracownika. Dokonuje także ustawowych potrąceń z poborów pracownika. Należy pamiętać jednak, że potrącenia inne niż podatek dochodowy, ubezpieczenie społeczne (PRSI), niepoświadczone na piśmie przez pracownika, są nielegalne. Wyjątkiem są potrącenia wynikające z błędów pracownika podczas pracy.
PRSI (Pay Related Social Insurance) - składki na społeczne ubezpieczenie zdrowotne - dzielone są między pracodawcę i pracownika. Pracownik płaci od 0 do 6 proc. na ubezpieczenie socjalne (w zależności od wysokości zarobków), a pracodawca dodatkowo od 8,5 do 10,75 proc. dochodu. Ponadto pracownik opłaca składkę zdrowotną (health) równą 2 proc. całości tygodniowego dochodu brutto (gros). Z tego obowiązku zwolnione są osoby, których tygodniowy dochód nie przekracza 400 euro (1,5 tys. zł). Na stronie [link widoczny dla zalogowanych] zamieszczono wskazówki, jak można obliczyć sumę składek.
Okres pracy w Irlandii jest wliczany do stażu pracy. Nie ma potrzeby odprowadzania dodatkowych dobrowolnych składek na ZUS, aby zachować uprawnienia emerytalne. Praca w Irlandii w niczym nie pogarsza naszej sytuacji z punktu widzenia ubezpieczenia społecznego.

Okres pracy za granicą w obrębie UE zawsze wlicza się do stażu pracy w Polsce, w związku z tym praca w innym kraju UE nie opóźni momentu, w którym nabędziemy prawa do emerytury. Sumowaniu podlegają wszystkie okresy pracy w każdym z krajów UE.

Jeżeli pracowaliśmy w danym kraju UE łącznie dłużej niż rok, a nasz łączny, zsumowany staż pracy we wszystkich krajach UE (w tym w Polsce) jest wystarczający do uzyskania emerytury w tym kraju, nabywamy prawo do uzyskania emerytury również z tego kraju. Emerytura będzie wypłacana w części odpowiadającej okresowi, w którym składki były odprowadzane w tym kraju.

Jeżeli nie pracowaliśmy w danym kraju dłużej niż rok, okres pracy w tym kraju zostanie nam zaliczony do emerytury na takich samych zasadach, jakbyśmy w tym czasie pracowali (wykonywali działalność gospodarczą) i odprowadzali składki w Polsce.

Oznacza to, że pracując np. 25 lat w Polsce i 20 lat w Irlandii, uzyskujemy w obydwu krajach prawo do emerytury, jakie przysługuje osobie posiadającej 45 letni staż pracy - w odpowiedniej części. Warunkiem jest również osiągnięcie obowiązującego w danym kraju wieku emerytalnego. Z każdego z tych krajów będziemy otrzymywać część emerytury.

Emerytury muszą być wypłacane na tych samych zasadach, na jakich wypłacane są one obywatelom państwa, z którego otrzymujemy emeryturę. Nie jest dopuszczalna dyskryminacja obywateli innych krajów ani odmienne traktowanie własnych obywateli mieszkających w innym kraju.

Należy pamiętać, że przyznanie emerytury nie musi następować automatycznie i konieczne może być wystąpienie do danej instytucji ubezpieczeniowej o wypłatę emerytury. Obecnie instytucją odpowiedzialną za wypłatę emerytur w Irlandii jest Department of Social and Family Affairs (j. ang.). We własnym interesie należy przechowywać wszystkie dowody opłacania składek ubezpieczeniowych za granicą (dowody wpłaty, dokumenty wystawiane przez pracodawcę). Więcej informacji na ten temat w języku polskim znaleźć można na stronach Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
ODCINEK WYPŁATY (PAYSLIP)
Pracodawca musi wraz z wypłatą przekazywać pracownikowi payslipy. To odcinki wypłaty z informacjami o liczbie przepracowanych godzin, stawce godzinowej, dodatkach (np. za pracę w niedzielę lub dni wolne), całej kwocie tygodniowych (dwutygodniowych lub miesięcznych) zarobków oraz o potrąceniach.
CZAS PRACY I URLOPY
W większości firm tygodniowy czas pracy wynosi 48 godzin.
Minimalny czas odpoczynku to:
• 11 nieprzerwanych kolejnych godzin odpoczynku w ciągu doby
• pełnej doby (24 godziny) tygodniowo
• 15 minut odpoczynku, jeśli praca trwa więcej niż 4,5 godziny
• 30 minut odpoczynku, jeśli praca trwa więcej niż 6 godzin(włączając pierwszą przerwę)
• Pracownicy ,którzy pracują więcej niż sześć godzin, i których czas pracy obejmuje godziny od 11.30 - 14.30, mają prawo do nieprzerwanego godzinnego odpoczynku w tym przedziale czasowym.
Każdy pracownik z chwilą zatrudnienia wypracowuje sobie prawo do urlopu. W Irlandii pracownikowi przysługują minimum 4 tygodnie płatnego urlopu w ciągu roku. Zależy to jednak od liczby przepracowanych godzin (nie dotyczy osób, które zmieniają w tym czasie miejsce pracy). Osoba pracująca na cały etat ma prawo do tygodnia płatnego urlopu za każde 3 przepracowane miesiące. Pracownik zatrudniony na pół etatu ma prawo do corocznego płatnego urlopu w wymiarze 8 proc. wszystkich przepracowanych godzin (pod warunkiem, że będzie to nie więcej niż 4 tygodnie w ciągu roku). Pracownicy mają także automatycznie prawo do 9 dni wolnych od pracy (święta kościelne i państwowe) w ciągu roku.
Płatny urlop zdrowotny nie jest obowiązkowym punktem umowy o pracę. Pracodawca może zaproponować pracownikowi np. 15 dni płatnego "chorobowego" w ciągu roku (jeśli pracuje on odpowiednio długo w pełnym wymiarze godzin) lub odesłać go do pomocy społecznej (Social Welfare & Family Affairs), gdzie warto pokazać się tylko wtedy, gdy niedyspozycja potwierdzona jest zaświadczeniem lekarskim i trwała dłużej niż 3 dni. Uwaga! Należy mieć ukończony przedostatni rok podatkowy.

PRAWO PRACY A NIELETNI
Dzieci poniżej 16 roku życia:
• Maksymalna liczba przepracowanych godzin dla młodzieży poniżej 16 roku życia w trakcie trwania wakacji nie może przekroczyć 14 godzin tygodniowo
• Młodzież poniżej 16 roku życia ma prawo do 30 minutowej przerwy po każdych 4 przepracowanych godzinach oraz prawo do 14 godzin odpoczynku między zmianami
Mlodzież pomiędzy 16-18 rokiem życia
• Ma prawo do 30 minutowej przerwy po każdych 4,5 godzinach pracy, maksymalnej 8 godzinnej pracy dziennie, ma prawo przepracować nie więcej niż 40 godzin tygodniowo, 2 dni wolnych tygodniowo, 14 godzin przerwy pomiędzy zmianami
URLOP MACIERZYŃSKI
Każda kobieta ma prawo do:
• 14 tygodniu urlopu, który rozpoczyna się co najmniej 4 tygodnie przed planowaną datą porodu i kończy minimum cztery tygodnie po porodzie
• 4 tygodni przedłużenia urlopu, jeśli nastąpi taka potrzeba
• Pobierania zasiłku podczas trwania urlopu macierzyńskiego, jeśli spełnia wymogi do przyznania zasiłku
Każda pracownica musi dać pracodawcy z 4 tygodniowy wyprzedzeniem:
• Pisemną prośbę o urlop macierzyński
• Pisemną prośbę o przedłużenie urlopu macierzyńskiego
• Pisemną prośbę o powrót do pracy
MINIMUM
Zgodnie z Ustawą o minimalnym wynagrodzeniu najniższa stawka za godzinę pracy wynosi obecnie 7,86 euro (32 zł) brutto. Co jakiś czas minimum to wzrasta. Informacje na ten temat można uzyskać w Biurze Informacji ds. Praw Pracowniczych (Employment Rights Information Unit).
Prace w rolnictwie, przy sprzątaniu, budowie konstrukcji, instalacjach elektrycznych, ochronie osób i mienia, w handlu detalicznym i obwoźnym artykułami spożywczymi czy w hotelarstwie lub gastronomii mają inne minimum od krajowego. Często wyższe.

PODATKI

Legalne zatrudnienie w Irlandii wiąże się z płaceniem podatków w tym kraju. Zaliczki na podatek będzie potrącał pracodawca wraz ze składkami na ubezpieczenie społeczne PRSI i składką zdrowotną. W dużym przybliżeniu można przyjąć, że potrącenia wyniosą około 20%. Wysokość potrącenia zależy od posiadanych ulg podatkowych.
Certyfikat Ulg Podatkowych (Certificate of Tax Credit). Każdy pracownik przy podejmowaniu pierwszej pracy powinien uzyskać z urzędu podatkowego (Revenue) Certyfikat Ulg Podatkowych i przedstawić go swojemu pracodawcy. Uzyskanie go leży przede wszystkim w interesie pracownika. Bez tego certyfikatu pracodawca, począwszy od drugiego miesiąca pracy, będzie musiał potrącać znacznie większe zaliczki na podatek (Emergency Basis of Tax). O certyfikat można wystąpić pod warunkiem posiadania numeru PPS, dlatego bezzwłoczne wystąpienie o ten numer jest tak ważne. Podanie wydanie certyfikatu składa się na formularzu 12A. Pracodawca będzie służył pomocą przy przygotowaniu i złożeniu formularza. Numer PPS trzeba uzyskać osobiście.
Po zakończeniu pracy u danego pracodawcy otrzymamy dokument P45, zawierający zestawienie zapłaconych podatków i składek. Dokument ten będzie potrzebny przy rozpoczęciu pracy u nowego pracodawcy, aby ten mógł odprowadzać zaliczki na podatek w normalnej wysokości. W przeciwnym wypadku pracodawca będzie musiał potrącić nam wyższy podatek (Emergency Basis of Tax).
Druga praca. W przypadku podjęcia dodatkowej pracy (u innego pracodawcy) należy o tym poinformować obydwu pracodawców w celu wystąpienia o nowe Certyfikaty Ulg Podatkowych dla każdego pracodawcy. Pozwoli to na dalsze wykorzystywanie ulg podatkowych. W przeciwnym wypadku, drugi pracodawca będzie potrącał zawyżony podatek (Emergency Basis of Tax).
Na koniec roku kalendarzowego pracodawca wystawi zestawienie roczne P60. Jeżeli już nie pracujesz w danym miejscu, pracodawca wyśle P60 pocztą - zadbaj, aby znał Twój aktualny adres.

Jeżeli pracodawca nie wystawił P45 (po zakończeniu pracy) i P60 (po zakończeniu roku podatkowego), należy się o nie upomnieć. Są to bardzo ważne dokumenty i należy je starannie przechowywać.

Oferty pracy zawierają zazwyczaj pensje brutto. W Internecie można znaleźć kalkulatory wyliczające wysokość kwoty netto.

W Irlandii obowiązuje dwustopniowa skala podatkowa. Podatek wynosi 20% dochodu, dochody powyżej progu podatkowego opodatkowane są stawką 42%. Każdemu pracownikowi przysługuje ulga podatkowa i kwota wolna od podatku. Najbardziej aktualne informacje na temat obowiązujących stawek podatkowych, progów, kwot wolnych od podatku, ulg (tax credits) oraz wysokości składek na ubezpieczenie społeczne PRSI i zdrowotne można znaleźć na stronach internetowych

W wielu przypadkach, podatki zapłacone przez Polaków w Irlandii mogą zostać zwrócone. Wymaga to złożenia zeznania podatkowego i wystąpienia o zwrot podatku. W takiej sytuacji najwygodniej jest skorzystać z usług wyspecjalizowanych firm, które przygotowują roczne zeznania podatkowe, gwarantują poprawne wypełnienie wniosków i wykonują wszelkie czynności za nas.

Umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania między Polską a Irlandią zwalnia z opodatkowania w Polsce dochody osiągane przez Polaków w Irlandii z pracy najemnej i świadczenia usług. Od zarobionych w Irlandii pieniędzy nie płacimy więc już podatku w Polsce.
Uwaga. Zwolnienie dochodów uzyskanych za granicą – mające zastosowanie dla Polaków pracujących w Irlandii - nie obowiązuje w odniesieniu do wszystkich krajów i każdego rodzaju dochodu. W miejsce zwolnienia może być przyjęta zasada opodatkowania danego dochodu w Polsce przy jednoczesnym zaliczeniu podatku zapłaconego za granicą na poczet podatku krajowego. Taka zasada obowiązuje na przykład przy osiąganiu przez Polaków dochodów z pracy w Zjednoczonym Królestwie. Jeżeli więc pracujesz w Irlandii Północnej, dochód z pracy powinien być opodatkowany w Polsce.
Większość aktów prawnych regulujących zasady opodatkowania dochodów można znaleźć w Internecie na stronach Ministerstwa Finansów oraz Revenue (j.ang.).

LECZENIE

Osoby pracujące w Irlandii lub osoby wykonujące wolne zawody (samozatrudnienie), dla których podstawowym (obecnym) miejscem pracy (wykonywania działalności) jest Irlandia, mają takie same uprawnienia do darmowych lub częściowo odpłatnych usług lekarskich, jak obywatele Irlandii. Nie dotyczy to osób poszukujących pracy - w momencie korzystania z opieki medycznej trzeba być zatrudnionym. Jeżeli więc jedziemy do pracy w Irlandii, nie ma potrzeby uzyskiwania dodatkowych zaświadczeń w Polsce.

Przed wizytą u lekarza trzeba zarejestrować się w lokalnym oddziale Służby Zdrowia (HSE - Heath Service Executive), skąd dostaniemy skierowanie do odpowiedniego lekarza świadczącego usługi w ramach Powszechnej Służby Zdrowia (GMS - General Medical Services). Konieczne będzie udokumentowanie zatrudnienia. HSE wyda Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EHIC - European Health Insurance Card).

Wiele świadczeń medycznych jest bezpłatnych (wyłącznie w publicznej służbie zdrowia), niemniej jeżeli zgodnie z przepisami irlandzkimi dana usługa jest odpłatna lub częściowo odpłatna, również będziemy musieli zapłacić. Zgłoszenie się do szpitala bez skierowania z HSE kosztuje 55 euro. Należy się przygotować również na odpłatność za inne usługi medyczne. Wiele szpitali i praktyk lekarskich świadczy zarówno usługi w ramach Powszechnej Służby Zdrowia (GMS) jak i prywatnie. Zawsze trzeba się upewnić, czy usługa świadczona jest w ramach GMS. Lekarzowi należy wyjaśnić, że chcemy skorzystać z leczenia na podstawie przepisów Unii Europejskiej.
Opieka medyczna dla członków rodziny. Darmową opieką objęci są również małżonkowie i dzieci. Istnieje również możliwość objęcia ubezpieczeniem członków rodziny, którzy pozostali w Polsce. Stosowne dokumenty wydaje lokalny oddział HSE.
Jeżeli jednak jedziemy np. w celach turystycznych, w poszukiwaniu pracy, jako au pair zatrudnieni jesteśmy przez pracodawcę polskiego, który wysyła nas w delegację (nie należy mylić z sytuacją, gdy za pośrednictwem polskiej agencji podejmujemy pracę u pracodawcy zagranicznego), aby uzyskać prawo do opieki zdrowotnej za granicą musimy zaopatrzyć się w Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) - European Health Insurance Card, która w roku 2006 (EKUZ) zastąpiła wcześniej używane formularze E 110, E 111, E 119 i E 128. Jeżeli nie uzyskamy karty EKUZ przed wyjazdem, to może się okazać, że będziemy zmuszeni samodzielnie opłacić koszty leczenia, co nie zamyka jednak możliwości uzyskania późniejszej refundacji po powrocie do Polski.

Więcej informacji na ten temat można znaleźć na stronach Narodowego Funduszu Zdrowia.

Uzyskana w Irlandii Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego może się przydać również, gdy pracując w za granicą, udajemy się z wizytą do kraju.

Dostęp do publicznej służby zdrowia wiąże się z pewnymi uciążliwościami i czasem bywa utrudniony, dlatego niekiedy lepiej zapłacić i skorzystać z prywatnego leczenia. Istnieje możliwość wykupienia prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego, usługi te są dobrze rozwinięte. Dwie największe firmy sprzedające te ubezpieczenia to Vhi Healthcare (j. ang.) i BUPA (j. ang.).
POSZUKIWANE ZAWODY
Irlandia to kraj, który potrzebuje ludzi dobrze wykształconych, do takich należą informatycy (zwłaszcza programiści i administratorzy sieci), architekci, inżynierowie budowlani, bankowcy, księgowi, lekarze, pielęgniarki, dentyści, radiolodzy, dietetycy oraz farmaceuci. Oprócz tego również pracownicy fizyczni mają szansę na znalezienie pracy na wyspie w następujących zawodach: pracownicy domów pomocy społecznej, ślusarze, piekarze, pracownicy budowlani, mechanicy samochodowi, ogrodnicy i pracownicy rolni.
WŁASNA FIRMA
Aby rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej w Irlandii, potrzebne jest zezwolenie (business permission). Uzyskamy je w ministerstwie sprawiedliwości (Ministry of Justice). Trzeba złożyć wniosek do Immigration Division, Departament of Justice, Equality and Law Reform, a w nim określić, w jakiej formie będziemy prowadzić działalność. Do dokumentu należy dołączyć biznesplan, kopie paszportu oraz zaświadczenie o niekaralności. Ministerstwo w ciągu miesiąca wydaje decyzję.
WIELKA BRYTANIA
PRAWO POBYTU

Przy przekraczaniu granicy Wielkiej Brytanii konieczne jest okazanie paszportu lub dowodu osobistego. Przybywając do portu morskiego lub lotniczego, należy korzystać z osobnego przejścia, jeżeli takie przejście występuje, oznaczonego EEA/EU (Europejski Obszar Gospodarczy/Unia Europejska -EOG/UE).
Prawo Wspólnoty Europejskiej daje prawo stałego pobytu w Wielkiej Brytanii:
- osobom pracującym w Wielkiej Brytanii; lub
- osobom posiadającym wystarczająco duże środki finansowe, aby utrzymywać się bez korzystania z funduszy publicznych.
NINO - National Insurance Number
Osoby podejmujące pracę w Wielkiej Brytanii powinny uzyskać własny numer ubezpieczenia społecznego (NINO - National Insurance Number). Jest to pierwsza formalność, której należy dokonać niezwłocznie po przyjeździe do Zjednoczonego Królestwa.
NINO potwierdza rejestrację w brytyjskim systemie podatkowym i ubezpieczeń społecznych. Jest to odpowiednik polskiego numeru NIP. Posiadanie numeru jest przede wszystkim w interesie pracownika, ponieważ bez tego numeru nie ma możliwości prawidłowego zaliczenia odprowadzanych składek na konto przyszłej emerytury ani korzystania z przysługujących przywilejów. Również pracodawcy będą wymagać posiadania NINO, będzie on także wymagany przy wszelkich formalnościach urzędowych, a jego brak spowoduje różnego rodzaju trudności. Przez pewien czas możliwa jest praca bez numeru NINO, jednak HM Revenue & Customs odrzuca zeznania podatkowe, na których widnieje, stosowany kiedyś, tzw. numer tymczasowy. Od osób, które nie posiadają (nie przedstawią) numeru NINO, pobierane są najwyższe zaliczki na podatek (Emergency rate of tax). Dlatego uzyskanie tego numeru jest bardzo ważne.
KONTO BANKOWE

Posiadanie rachunku w Wielkiej Brytanii ułatwi wszelkie rozliczenia z pracodawcą. Jeżeli nie posiadamy rachunku, pracodawca najprawdopodobniej będzie płacił nam czekiem, który będzie można zrealizować tylko w jednym, określonym oddziale banku. Realizacja czeku w innych punktach będzie wiązała się przeważnie z kilkuprocentową prowizją. Pracodawca nie ma obowiązku wypłaty pensji gotówką ani na rachunek bankowy w Polsce. Korzystanie z polskiego rachunku bankowego podczas pobytu za granicą wiąże się z wysokimi prowizjami i kosztami wymiany walut.
Aby otworzyć rachunek, należy posiadać dokument potwierdzający status pobytu. Mając takie potwierdzenie, otwarcie rachunku nie stanowi problemu. Dokumenty potrzebne do otworzenia rachunku to:
• paszport
• rachunek będący potwierdzeniem adresu (proof of address), może to być rachunek za elektryczność, telefon, gaz (listy prywatne nie są traktowane jako potwierdzenie miejsca zamieszkania), możesz próbować przedstawić umowę najmu mieszkania jako proof of address - ale w większości banków to nie wystarczy. Dobrym potwierdzeniem miejsca zamieszkania może być też angielskie prawo jazdy, które możemy uzyskać na podstawie polskiego prawa jazdy
• inny dokument potwierdzający twoją tożsamość np. prawo jazdy lub dowód osobisty
Lista wymaganych dokumentów może się różnić w przypadku różnych banków. Poza dokumentami opisanymi powyżej, przydatne może być również przedstawienie wyciągu ze swojego banku w Polsce lub listu (w języku angielskim), w którym polski bank potwierdzi posiadanie rachunku, datę założenia, stan bieżący i obroty (opinia bankowa).
REJESTRACJA W HOME OFFICE (WRS – Worker Registration Scheme)

Obywatele polscy mogą podejmować zatrudnienie w Wielkiej Brytanii bez występowania
o pozwolenie na pracę. Zatrudniając się w Wielkiej Brytanii na okres przekraczający 1 miesiąc, Polacy muszą jednak zarejestrować się w Programie Rejestracji Pracowników (WRS - Worker Registration Scheme) prowadzonym przez Home Office. Rejestracja jest obowiązkowa
i niedopełnienie tego obowiązku w ciągu miesiąca od rozpoczęcia pracy powoduje, że staje się ona nielegalna i może skutkować wydaleniem z pracy. Rejestracja jest istotna również dla osób, które planują zamieszkanie w Wielkiej Brytanii na stałe, gdyż jedynie okres pracy zgłoszonej do WRS wlicza się do 12-miesięcznego okresu, po którym nabywa się wszystkie uprawnienia socjalne (prawo do zasiłku, renty itd.).
Każda zmiana pracodawcy w przeciągu pierwszych 12 miesięcy od rejestracji wymaga ponownego zgłoszenia (tym razem już bez opłaty). Po 12 miesiącach nieprzerwanej pracy w Wielkiej Brytanii nie trzeba już dokonywać rejestracji, możemy natomiast wnioskować o wydanie karty (prawa) stałego pobytu (residence permit). Krótkie przerwy w zatrudnieniu, związane z urlopami lub zmianą pracy (nie przekraczające łącznie 30 dni), nie powodują przerwania biegu zatrudnienia.
PRAWA PRACOWNICZE I OCHRONA PRAWNA PRZYSŁUGUJĄCA OBCOKRAJOWCOM PRACUJĄCYM W WIELKIEJ BRYTANII.
Podjęcie pracy w Wielkiej Brytanii nie wymaga uzyskania żadnych zezwoleń. Konieczne jest jednak dopełnienie pewnych formalności urzędowych.

UMOWA
Umowa o pracę powinna być zawarta na piśmie. Czasem wystarczy jeden akapit, czasem jest to wiele stron. W umowie powinny się znaleźć:
• nazwa stanowiska i jego opis,
• nazwisko bezpośredniego przełożonego,
• miejsce pracy,
• liczba godzin do przepracowania tygodniowo,
• godziny pracy,
• wysokość wynagrodzenia,
• częstotliwość i sposób jego wypłacania,
• prawo do urlopu oraz warunki rozwiązania umowy.

Podpisując umowę, pamiętaj, że pracodawca ma prawo zrobić kopie twoich dokumentów tożsamości, ale nie może zatrzymać samych dokumentów. Aby pracować legalnie, musisz mieć numer ubezpieczenia społecznego (National Insurance Number), opłacać składki na ubezpieczenie społeczne i płacić podatki. Jeśli pracodawca oferuje pracę bez konieczności opłacania tych świadczeń (pracownik dostaje gotówkę do ręki), łamie prawo. Pracownik - podejmując taką pracę - również naraża się na konflikt z wymiarem sprawiedliwości, a dodatkowo traci prawo do zasiłków socjalnych.

Do obowiązków pracodawcy należy zapewnienie ci bezpiecznego środowiska pracy. Masz prawo do równego traktowania bez względu na płeć, wiek, pochodzenie rasowe, orientację seksualną czy wyznanie religijne. Specjalne prawa dotyczą osób zatrudnionych przez biura pośrednictwa pracy. Biuro nie może żądać opłaty za znalezienie ci pracy lub zarejestrowanie cię w swojej bazie. Nie może też wymagać, żebyś w zamian za szukanie dla ciebie pracy wykupił w biurze inne usługi, takie jak napisanie CV czy szkolenie. Biuro pośrednictwa nie ma prawa wstrzymać twojej wypłaty, jeśli samo nie otrzymało zapłaty od przedsiębiorstwa, w którym pracujesz. Osoby zatrudnione bezpośrednio przez pracodawców mają dodatkowo prawa do bezpłatnego urlopu okolicznościowego oraz ochrony przed zwolnieniem z pracy z powodu ciąży, działalności związkowej lub ujawnienia informacji w interesie publicznym. Po miesiącu pracy pracownik zyskuje prawo do tygodniowego okresu wypowiedzenia, a po roku - prawo do pisemnego uzasadnienia zwolnienia i składania zażaleń na pracodawcę w razie zwolnienia sprzecznego z przepisami.
SKŁADKI NA UBEZPIECZENIE SPOŁECZNE

Obywatele polscy pracujący w innych krajach UE podlegają ubezpieczeniu społecznemu w tych krajach. Oznacza to, że pracując w Wielkiej Brytanii będziemy tam opłacać składki na ubezpieczenie społeczne (National Insurance Contributions - odpowiednik składek ZUS). Składki te będzie odprowadzał pracodawca; w przypadku samozatrudnienia składki te będziemy odprowadzać sami.

Okres pracy w Wielkiej Brytanii (również na zasadzie samozatrudnienia) jest wliczany do stażu pracy. Nie ma potrzeby odprowadzania dodatkowych dobrowolnych składek na ZUS, aby zachować uprawnienia emerytalne. Praca w Zjednoczonym Królestwie w niczym nie pogarsza naszej sytuacji z punktu widzenia ubezpieczenia społecznego.

Okres pracy za granicą w obrębie UE zawsze wlicza się do stażu pracy w Polsce, w związku z tym praca w innym kraju UE nie opóźni momentu, w którym nabędziemy prawa do emerytury. Sumowaniu podlegają wszystkie okresy pracy w każdym z krajów UE.

Jeżeli pracowaliśmy w danym kraju UE łącznie dłużej niż rok, a nasz łączny, zsumowany staż pracy we wszystkich krajach UE (w tym w Polsce) jest wystarczający do uzyskania emerytury w tym kraju, nabywamy prawo do uzyskania emerytury również z tego kraju. Emerytura będzie wypłacana w części odpowiadającej okresowi, w którym składki były odprowadzane w tym kraju.

Jeżeli nie pracowaliśmy w danym kraju dłużej niż rok, okres pracy w tym kraju zostanie nam zaliczony do emerytury na takich samych zasadach, jakbyśmy w tym czasie pracowali (wykonywali działalność gospodarczą) i odprowadzali składki w Polsce.

Oznacza to, że pracując np. 25 lat w Polsce i 20 lat w Wielkiej Brytanii, uzyskujemy w obydwu krajach prawo do emerytury, jakie przysługuje osobie posiadającej 45 letni staż pracy - w odpowiedniej części. Z każdego z tych krajów będziemy otrzymywać część emerytury.

Emerytury muszą być wypłacane na tych samych zasadach, na jakich wypłacane są one obywatelom państwa, z którego otrzymujemy emeryturę. Nie jest dopuszczalna dyskryminacja obywateli innych krajów ani odmienne traktowanie własnych obywateli mieszkających w innym kraju.

Należy pamiętać, że przyznanie emerytury nie musi następować automatycznie i konieczne może być wystąpienie do danej instytucji ubezpieczeniowej o wypłatę emerytury. Obecnie instytucją odpowiedzialną za wypłatę emerytur w Wielkiej Brytanii jest Department for Work and Pensions. We własnym interesie należy przechowywać wszystkie dowody opłacania składek ubezpieczeniowych za granicą (dowody wpłaty, dokumenty wystawiane przez pracodawcę). Więcej informacji na ten temat w języku polskim znaleźć można na stronach Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
CZAS PRACY I URLOPY
Tydzień pracy w Wielkiej Brytanii może trwać maksymalnie 48 godzin. Możesz zrzec się prawa do ograniczenia godzin pracy do tego wymiaru, ale pracodawca nie ma prawa zmuszać cię do dłuższej pracy wbrew twojej woli. Jeśli twój dzień roboczy trwa ponad 6 godzin, przysługuje ci 20-minutowa przerwa na odpoczynek. Jeśli masz 18 lat lub mniej, masz prawo do 30-minutowej przerwy po przepracowaniu 4,5 godziny. Osoby, które regularnie pracują w nocy, nie powinny pracować dłużej niż 8 godzin na każde 24 godziny. W ciągu roku powinieneś otrzymać 4 tygodnie (20 dni roboczych) płatnego urlopu wypoczynkowego. Uwaga! Czasami biura pośrednictwa pracy próbują obejść ten przepis, twierdząc, że płaca za urlop jest wliczona w twoją stawkę godzinową i w związku z tym pracodawca nie musi wypłacać ci poborów podczas urlopu. Jeśli zgadzasz się na takie rozwiązanie, powinno być ono jasno opisane w umowie o pracę.
A co z chorobą? W Wielkiej Brytanii są dwa rodzaje zasiłków chorobowych: Statutory Sick Pay w wysokości 70,05 funta (395 zł) tygodniowo, wypłacany przez państwo od czwartego dnia choroby, i zasiłek wypłacany przez pracodawcę, który zależy od indywidualnych ustaleń.

URLOP WYPOCZYNKOWY
Pracownikom przysługuje 4 tygodnie płatnego urlopu wypoczynkowego. Przyznając urlop wypoczynkowy, pracodawca musi pamiętać, że pracownik ma prawo do tygodniowego nieprzerwanego wypoczynku.
Pracownik musi poinformować swojego pracodawcę o planowanym urlopie w terminie wcześniej ustalonym przez strony. Jednakże jeśli takich ustaleń nie poczyniono, pracownik informuje pracodawcę o zamiarze skorzystania z urlopu nie później niż na czas dwukrotnie dłuższy niż planowany wypoczynek.
URLOP MACIERZYŃSKI
Kobietom przysługuje, w zależności od stażu pracy u danego pracodawcy, 26 tygodni urlopu macierzyńskiego (w tym 11 tygodni przed narodzeniem dziecka). Kobieta musi poinformować pracodawcę o swoim stanie i terminie porodu najpóźniej 15 tygodnie przed planowanym rozwiązaniem.
Kobiety, które były zatrudnione u danego pracodawcy nieprzerwanie przez 26 tygodni przed początkiem 14 tygodnia ciąży, mają prawo do dodatkowych 26 tygodni urlopu macierzyńskiego.
Kobieta, która chce wrócić do pracy przed zakończeniem urlopu macierzyńskiego, musi poinformować swojego pracodawcę 28 dni przed planowanym powrotem.
Matki przebywające na urlopie macierzyńskim nie otrzymują podstawowego wynagrodzenia. Kobiety, które zatrudnione były u danego pracodawcy na 15 tygodni przed narodzeniem dziecka i zarabiały co najmniej 79Ł otrzymują przez pierwsze 6 tygodni 90% podstawowego wynagrodzenia, przez pozostałe 20 tygodni przysługuje im albo 90% podstawowego wynagrodzenia, albo 102.80Ł tygodniowo (w zależności od tego, która suma jest mniejsza).
URLOP OJCOWSKI
Urlop ojcowski przysługuje mężczyznom, jeśli:
• są odpowiedzialni za wychowanie dziecka,
• są biologicznymi ojcami dziecka lub współmałżonkami lub współpartnerami matki dziecka,
• pracowali nieprzerwanie przez 26 tygodni dla obecnego pracodawcy na 15 tygodni przed narodzeniem dziecka.

Na 15 tygodni przed spodziewanym terminem porodu muszą poinformować pracodawców o planowanym urlopie.

MINIMUM
Od października 2005 r. obowiązują w Wielkiej Brytanii trzy stawki płacy minimalnej. Jeśli masz 22 lata lub więcej, powinieneś otrzymywać przynajmniej 5,05 funta (28 zł) za godzinę. Osoby w wieku od 18 do 21 lat powinny zarabiać co najmniej 4,25 funta (24 zł) za godzinę, a 16- i 17-latkowie - 3 funty (17 zł) za godzinę. Napiwki, które otrzymasz bezpośrednio od klientów, nie są wliczane w te stawki, ale już napiwki otrzymywane razem z płacą są w nie wkalkulowane. Pracodawca, który zapewnia ci zakwaterowanie, może odejmować z pensji 3,9 funta (22 zł) za każdy dzień. Uwaga! Nie oznacza to, że pracodawca znajdzie ci mieszkanie z tak niskim czynszem, ale że taka kwota może być odjęta od twojej płacy przed określeniem, czy otrzymujesz stawkę minimalną. Jeśli nie otrzymujesz za swoją pracę minimalnej płacy, masz prawo złożyć skargę na pracodawcę, dzwoniąc pod numer pomocy Krajowej Płacy Minimalnej (National Minimum Wage):.
PODATKI

Legalne zatrudnienie w Zjednoczonym Królestwie wiąże się z płaceniem brytyjskich podatków. W większości przypadków pracodawca będzie potrącał nam zaliczki na podatek (wraz z ubezpieczeniem społecznym National Insurance) z kwoty brutto naszego wynagrodzenia, podobnie jak w Polsce. Wysokość potrąceń zależy od poziomu naszych dochodów i zasad rozliczenia. W dużym uproszczeniu można przyjąć, że potrącenie wynosi około 20% wynagrodzenia brutto, przy wyższych dochodach procent może być trochę większy. Dotyczy to większości przypadków zatrudnienia (employment), gdzie podatki płacone są według schematu PAYE (Pay As You Earn).
Podatek odprowadza pracodawca, a wynosi on odpowiednio:
• 10% przy rocznych dochodach nie przekraczających 20 200 funtów,
• 22% przy dochodach od 20 201 do 31 400 funtów,
• 40% przy dochodach wyższych od 31 400 funtów.
W wielu przypadkach, podatki zapłacone przez Polaków w Zjednoczonym Królestwie mogą zostać zwrócone. Wymaga to złożenia zeznania podatkowego i wystąpienia o zwrot podatku. W takiej sytuacji najwygodniej jest skorzystać z usług wyspecjalizowanych firm, które przygotowują roczne zeznania podatkowe do złożenia w Zjednoczonym Królestwie, gwarantują poprawne wypełnienie wniosków i wykonują wszelkie czynności za nas.
Musimy jednak pamiętać, że, co do zasady, dochody uzyskane z pracy za granicą podlegają opodatkowaniu w Polsce. Oznacza to, że po powrocie do kraju powinniśmy zgłosić uzyskany za granicą dochód i zapłacić zaliczkę na podatek w Polsce, a następnie rozliczyć ten dochód w zeznaniu rocznym. Umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania między Polską a Zjednoczonym Królestwem pozwala na zaliczenie podatku zapłaconego w Anglii na poczet podatku w Polce, dlatego nie płacimy już drugi raz podatku potrąconego w Zjednoczonym Królestwie (chyba, że został on nam zwrócony). Warto też wiedzieć, że zwolnione z podatku w Polsce są dochody z pracy za granicą w wysokości wartości diety dziennej z tytułu podróży służbowej, za każdy dzień pracy za granicą, nie więcej jednak łącznie niż 30 stawek dziennych w skali roku (w momencie tworzenia tego dokumentu jest to 30 x 32 funty = 960 funtów). Opodatkowaniu podlegają dochody powyżej tej kwoty.

Niestety, nie można nie płacić w ogóle podatku. Trzeba go zapłacić w Polsce lub w Zjednoczonym Królestwie (czy w innym kraju, w którym mamy rezydencję podatkową). Wiele osób odzyskuje podatki z zagranicy i nie deklaruje dochodu w Polsce, czyli de facto nie płaci podatków nigdzie. Pamiętajmy jednak, że decydując się na to, łamią prawo i robią to na własne ryzyko, którego skali nie podejmujemy się oceniać. W razie kontroli podatkowej nieznajomość przepisów nie będzie żadnym wytłumaczeniem.

LECZENIE

Osoby pracujące w Wielkiej Brytanii lub osoby wykonujące wolne zawody (samozatrudnienie), dla których podstawowym (obecnym) miejscem pracy (wykonywania działalności) jest Wielka Brytania, mają takie same uprawnienia do darmowych lub częściowo odpłatnych usług lekarskich, jak obywatele Zjednoczonego Królestwa. Nie dotyczy to osób poszukujących pracy - w momencie korzystania z opieki medycznej trzeba być zatrudnionym. Jeżeli więc jedziemy do pracy w Wielkiej Brytanii (również w formie samozatrudnienia), nie ma potrzeby uzyskiwania dodatkowych zaświadczeń w Polsce. Wystarczy dowód zatrudnienia (wykonywania działalności) w Zjednoczonym Królestwie.
Opieka medyczna dla członków rodziny. Darmową opieką objęci są również małżonkowie i dzieci, o ile zamieszkują w Zjednoczonym Królestwie. Istnieje również możliwość objęcia ubezpieczeniem członków rodziny, którzy pozostali w Polsce. Należy uzyskać poświadczenie ubezpieczenia na formularzu E109. Na podstawie tego dokumentu członkowie rodziny będą mogli korzystać z bezpłatnej opieki medycznej w Polsce. Dokumenty takie wystawiane są przez HM Revenue & Customs.
Ponieważ szpitale są zobowiązane sprawdzić, czy pacjentowi przysługuje bezpłatna opieka medyczna, mogą wymagać od pacjenta udokumentowania swoich praw. Udając się do lekarza należy posiadać potwierdzenie zatrudnienia w Zjednoczonym Królestwie wystawione przez pracodawcę (wystarczy payslip – odcinek płacowy), a w przypadku samozatrudnionych - wystawione (przez siebie) faktury lub rachunki; w przypadku posiadaczy karty CIS-4 należy przedstawić uzyskane ostatnio vouchery od zleceniodawcy.
Stały pobyt. Osoby, które zamieszkują legalnie w Wielkiej Brytanii dłużej niż rok, uzyskują prawo do bezpłatnej opieki medycznej, niezależnie od faktu, czy pracują, czy też nie.
POSZUKIWANE ZAWODY
W Wielkiej Brytanii poszukiwani są: pracownicy w branży hotelarskiej, gastronomii, budownictwie, przy uprawie warzyw i owoców, specjaliści w dziedzinie telekomunikacji, informatycy, personel medyczny, inżynierowie branży transportowej.

WŁASNA FIRMA
Są cztery formy działalności, ale większość przedsiębiorców zaczyna jako sole trader (osoba samozatrudniająca się, odpowiadająca swym majątkiem) albo jako limited company (Ltd., podobna do naszej spółki z o.o.).

Żeby otworzyć jednoosobową firmę, wystarczy wypełnić prosty formularz CWF1 i wysłać go do Inland Revenue. Formularz otrzymasz w urzędzie podatkowym, ale możesz też pobrać go ze strony internetowej Inland Revenue: . We wniosku trzeba podać National Insurance Number, adres zamieszkania oraz rodzaj wykonywanych usług. Po kilku dniach od wysłania formularza urząd potwierdzi przyjęcie rejestracji. Działalność trzeba zarejestrować najpóźniej trzy miesiące od rozpoczęcia pracy na własny rachunek. Jeśli zapomnisz dopełnić tego obowiązku, zapłacisz 100 funtów kary. Założenie firmy w terminie jest bezpłatne. Jeśli zdecydujesz się na samozatrudnienie, nie musisz rejestrować się w Workers Registration Scheme w Home Office. Nie obowiązuje cię też rok oczekiwania na przyznanie statusu rezydenta. Przedsiębiorcy mogą wystąpić o niego zaraz po zarejestrowaniu działalności.

Opłaty związane z pracą na własny rachunek to składka na ubezpieczenie społeczne (Class 2 National Insurance Contributions) w wysokości 2,1 funta tygodniowo. Chyba że roczny dochód przekroczy 4895 funtów. Wtedy należy opłacić również składkę Class 4 National Insurance Contributions, której wysokość jest uzależniona od dochodu.
MOBBING W WIELKIEJ BRYTANII I IRLANDII
Mobbing - celowe, systematyczne, powtarzające się przez dłuższy czas, zachowania naruszające godność osobistą pracownika.
Mobbing zazwyczaj ma na celu lub skutkuje: poniżeniem, ośmieszeniem, zaniżeniem samooceny lub wyeliminowaniem albo odizolowaniem pracownika od współpracowników.
Mobbing w Unii Europejskiej
Ciekawie prezentują się wyniki badań w UE. Badania przeprowadzane przez Europejską Fundację Poprawy Warunków Życia i Pracy oraz Międzynarodową Organizację Pracy, Dublin 2005 r pokazują, że mobbing i przemoc w miejscu pracy są szczególnie obecne w sektorze publicznym: w usługach, opiece zdrowotnej, edukacji i transporcie publicznym. Trudno podać przyczyny takiego stanu rzeczy. Badacze uważają, że tendencja ta związana jest z mniejszymi możliwościami zmiany pracy osób zatrudnionych w sektorze publicznym niż prywatnym

Mobbing w krajach UE występuje najczęściej w następujących sektorach:
• administracja publiczna i służby mundurowe – 14%,
• edukacja, służba zdrowia – 12%,
• hotelarstwo, gastronomia – 12%,
• transport, komunikacja – 12%,
• handel (hurtowy i detaliczny) – 9%,
• nieruchomości – 7%,
• przemysł wytwórczy, górnictwo – 6%,
• budownictwo – 5%,
• usługi finansowe – 5%.

W krajach UE średnio 9% pracowników jest poddawanych działaniom mobbingowym. Dotykają one 10% kobiet i 7% mężczyzn czynnych zawodowo. Odsetek pracowników narażonych na zastraszenie i mobbing w miejscu pracy rozkłada się następująco w zależności od kraju, w którym występuje.
• Finlandia – 15%,
• Holandia – 14%,
• Wielka Brytania – 14%,
• Szwecja – 12%,
• Belgia – 11%,
• Francja – 10%,
• Irlandia – 10%,
• Dania – 8%,
• Niemcy – 7%,
• Luksemburg-7%,
• Austria – 6%,
• Grecja – 5%,
• Hiszpania – 5%,
• Portugalia – 4%,
• Włochy – 4%.

Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej
Wydział: Zarządzania i Informatyki
Kierunek: Stosunki Międzynarodowe
Specjalizacja: Studia Europejskie
Przedmiot: Prawo Pracy

RYNEK PRACY
W IRLANDII
I WIELKIEJ BRYTANII.

Magdalena Markiel
Katarzyna Pająk

Źródła:
1. www.apraca.pl/biwu/rp_ue.htm
2. www.genderindex.pl/readarticle.php?article_id=18
3. www.jobland.pl/zasady/uk.php
4. www.networkpl.com/info_leaflet_polish.pdf
5. www.ogloszenia-praca.info/praca-w-irlandii
6. www.solicitor.net/_fileupload/EmploymentLawPresentation-Polish.ppt
7. www.ucc.ie/en/SIN/Welfare/Employment/EmploymentRightsTranslated/DocumentFile,21310,en.pdf
8. www.wikipedia.pl

Gość

a która grupa będzie to miała na kolosie Kaśka, nasza?

Gość

no to moze byc na kolosie,ale obstawiam,ze tego w ogole nie da Pani Barcik:))