Prawo pracy w Niemczech-gr II

Gość

Wielu obcokrajowców potrzebuje trochę czasu, by przyzwyczaić się do niemieckich zwyczajów w pracy. Rzadko pracuje się tu do późnych godzin; w wielu biurach, zwłaszcza w sektorze publicznym, dzień pracy kończy się o czwartej po południu. Jednak duży nacisk kładzie się na skuteczność i wydajność pracy, dlatego raczej mało czasu spędza się na pogawędkach. Wyjątkiem są przerwy, zwykle 15 minutowa i 45 minutowa na lunch..
Relacje między pracownikami są bardzo zhierarchizowane. Niemcy lubią pracować według dobrze przemyślanych planów i podejmować poparte faktami decyzje. Dobrze zorganizowane i przebiegające zgodnie z planem spotkania, każdym swoim etapem prowadzą grupę do konsensusu i wnet, podjęcia wspólnej decyzji. Wymaga się punktualności, spóźnienia nie są tolerowane, dlatego trzeba uważać jeżeli ma się do tego predyspozycje!
Zarobki w Niemczech są jednymi z najwyższych na świecie. Pracownicy z wykształceniem wyższym otrzymują rocznie od 30,000 €. Za prace studenckie lub nie wymagające kwalifikacji płaci się około 10-15 € na godzinę. O zarobkach mówi się jednak zwykle Brutto, czyli przed odliczeniem podatku i składek socjalnych. Trzeba być tego świadomym, ponieważ w zależności od zarobków, pensja netto może być nawet o połowę niższa
Wysokość miesięcznego wynagrodzenia (jak również pozostałe dodatki, premie i rewaloryzacja) sprecyzowana jest w umowie o pracę. Wielu pracodawców wypłaca też tzw. “trzynastkę”, zwykle w grudniu, na Boże Narodzenie lub podzieloną na dwie części, grudniową i letnią. Czasami na wyższych stanowiskach, można się również spodziewać czternastej pensji.
Trudno jest podać dokładne stawki zarobków na określonych stanowiskach, co mogłoby pomóc w negocjowaniu przyszłych zarobków. Istnieje jednak Personalmarkt, który za opłatą dokonuje analiz zarobków biorąc pod uwagę sektor, wykształcenie, doświadczenie zawodowe i region.

Jeśli zna się biegle angielski (lub jest on językiem ojczystym) nie należy spodziewać się, że będzie to wielką zaletą na rynku pracy (oczywiście z wyjątkiem nauczania). Większość Niemców uczy się angielskiego w szkołach, więc na stanowiska wymagające jego znajomości, znajdzie się kilku kandydatów ( nie znaczy to oczywiście, że wszyscy Niemcy mówią świetnie po angielsku, bo tak nie jest). Inne języki niż angielski mogą okazać się atutem, jako że Niemcy są jednym z największych eksporterów na świecie. W cenie są “egzotyczne” języki, zwykle azjatyckie.
Jak w każdym obcym kraju, znajomość miejscowego języka jest koniecznością. Naturalnie, praca w atmosferze małej rodzinnej firmy i w międzynarodowym środowisku będzie najlepsza dla obcokrajowca. Należy to rozważyć szukając pracy. Dla fachowców, bardzo obiecującym celem mogą okazać się niemieckie firmy z dużym kapitałem zagranicznym i międzynarodowe działy dużych firm. Wiele zawodów jest ściśle regulowanych w Niemczech i wiele stanowisk wymaga przepisowo określonych kwalifikacji.
W kraju obowiązuje system doskonalenia zawodowego dla młodych pracowników i muszą oni przejść 2/3 letni program przygotowawczy, by nabyć odpowiednie doświadczenie.
Może to uniemożliwić pracę obcokrajowcom, którzy posiadają już odpowiednie doświadczenie, ale zdobyte we własnym kraju, np. elektrycy, informatycy, itd. Jeśli ma się oficjalne wykształcenie zawodowe ( jak lekarze, nauczyciele, pielęgniarki, itd.), trzeba je będzie potwierdzić u odpowiednich władz w Niemczech ( zwykle stowarzyszenie zawodowe, handlowe).

Warunki życia i pracy w Niemczech
Polacy coraz częściej chcą podejmować pracę za granicą. Jest to związane nie tylko z wysokim poziomem bezrobocia w naszym kraju, ale także z chęcią zdobycia nowych doświadczeń u zagranicznego pracodawcy, czy też nauki języka obcego. Poszukiwaniu pracy sprzyja okres wakacyjny. W tym czasie wiele osób chciałoby podjąć pracę dorywczą lub czasową, która pomogłaby im podreperować rodzinny budżet. Również studenci i uczniowie szukają zajęcia, które mogłoby przynieść im jakieś dochody pozwalające na sfinansowanie nauki przez następny semestr lub rok.
Największą popularnością cieszą się wyjazdy zarobkowe do Wielkiej Brytanii oraz Irlandii, ponieważ obydwa te kraje otworzyły dla nas swoje rynki pracy. Nie słabnącym zainteresowaniem cieszy się także praca w Niemczech mimo konieczności ubiegania się o zezwolenie na pracę w tym kraju.
Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej obywatele polscy mogą pracować w Niemczech na podstawie umowy międzyrządowej o wzajemnym zatrudnieniu obywateli w celu podwyższenia kwalifikacji zawodowych, staży zawodowych oraz zatrudnienia sezonowego.
Realizacją tego rodzaju umów zajmuje się Wydział Migracji Zarobkowej wchodzący w skład Departamentu Rynku Pracy Ministerstwa Gospodarki i Pracy, który to współpracuje z publicznymi instytucjami pośrednictwa pracy w Niemczech.
Poza Niemcami Polska zawarła umowy międzyrządowe ze Szwajcarią, Francją, Luksemburgiem oraz Hiszpanią. Warto wspomnieć, że wszystkie te państwa należą do tzw. „starej piętnastki” Unii Europejskiej i obowiązują w nich procedury ubiegania się o pozwolenie na pracę.
W Niemczech bez żadnych ograniczeń najwcześniej będzie można pracować od 2011 roku, ponieważ Niemcy zadeklarowały zastosowanie najdłuższego okresu przejściowego (według systemu 2 + 3 + 2, łącznie 7 lat). Nowe państwa członkowskie, w tym Polska, będą mogły korzystać z pełnej swobody dopiero po upływie okresów przejściowych, jednak odkąd jesteśmy w Unii Europejskiej mamy pierwszeństwo w dostępie do niemieckiego rynku pracy przed obywatelami państw nie będących jej członkiem.

Gdzie szukać pracy?
Jeśli już przebywa się w Niemczech można zarejestrować się w agencji (Agentur für Arbeit) lub skorzystać z systemu informacyjnego SIS w celu samodzielnego poszukiwania pracy. Odpowiedniej dla siebie oferty można szukać na portalu internetowym niemieckich urzędów pracy lub w lokalnej, czy też regionalnej prasie. Wybrane gazety mają portale internetowe, gdzie osoba poszukująca pracy może on-line, czyli w każdej chwili wprowadzić swoje dane i szukać wolnych miejsc pracy, np. BZ Berlin lub Frankfurter Allgemeine Zeitung.
Innym sposobem jest zamieszczanie ogłoszeń o poszukiwaniu pracy w prasie, na tablicach ogłoszeń lub poprzez kontakty z innymi osobami. Zdarza się, że ogłoszenia są wywieszane na tablicy w konkretnych firmach.
Jednym z ważniejszych źródeł poszukiwania ofert pracy jest EURES - Europejski Portal Mobilności Zawodowej. Pracodawcy z krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Unia Europejska oraz Islandia, Norwegia i Szwajcaria), którzy chcą zatrudnić cudzoziemców zamieszczają swoje oferty w tym systemie za pośrednictwem doradców EURES w urzędach pracy. Oferty znajdujące się na stronie EURES przechodzą weryfikację zgodnie z procedurami obowiązującymi w danym kraju, co gwarantuje ich duży stopień bezpieczeństwa. Pracy w EURES - ie można szukać samemu, bądź z pomocą doradcy EURES w wojewódzkim urzędzie pracy lub asystenta EURES w wojewódzkim i powiatowym urzędzie pracy.
Jeżeli dopiero planuje się wyjazd, możesz szukać pracy za pośrednictwem urzędów pracy w Polsce, gdzie przekazywane są oferty pozyskane przez Ministerstwo Gospodarki i Pracy od publicznych służb zatrudnienia w Niemczech lub poprzez agencje. Należy jednak pamiętać żeby korzystać wyłącznie z usług agencji posiadających stosowny certyfikat.
Duże szanse na znalezienie pracy daje także udział w międzynarodowych giełdach i targach pracy, gdzie kandydat ma możliwość osobiści porozmawiać z pracodawcą lub osobą, która go reprezentuje.
Do końca sierpnia 2004 r. do pracy sezonowej w Niemczech wyjechało 241 tys. Polaków (dane wojewódzkich urzędów pracy w Polsce). Dla porównania: w całym ubiegłym roku legalnie pracowało w Niemczech prawie 305 tys. Polaków (302,5 tys. w ramach prac sezonowych).

Dokąd jeżdżą Polacy?
Najwięcej ofert sezonowej pracy dla Polaków pochodzi z południowych i zachodnich Niemiec: Bawarii (okolice Monachium - najwięcej ofert z Augsburga, Lippingen, Wurzburga), okolic Kolonii i Frankfurtu, Badenii (Stuttgart, Heidenberg, Fryburg), Hesji (Darmstadt) oraz Turyngii (Gera, Jena). Natomiast dla osób z wyższym wykształceniem najwięcej ofert było z Berlina i Lipska.

Poszukiwane zawody
Zawody, które cieszą się największym wzięciem w Niemczech to (na podstawie ofert napływających do wojewódzkich urzędów pracy w Polsce): inżynierowie budowy maszyn i konstruktorzy, ślusarze budowlani, spawacze, mechanicy samochodowi, przemysłowi, lakiernicy, stolarze, cieśle, malarze, pielęgniarze, rolnicy, koniuszy, piekarze, rzeźnicy, pracownicy biurowi, sprzedawcy przemysłowi, sprzedawcy detaliczni, fryzjerzy, przedstawiciele zawodów gastronomicznych i hotelarskich, pracownicy sezonowi w rolnictwie.

Czy będzie trudniej?
Oficjalne statystki mogą jednak mylić. Znaczna część ofert pracy w Niemczech, które trafiają do polskich pośredniaków, to imienne zaproszenia dla Kowalskich. To ludzie, którzy co roku jeżdżą na saksy do tego samego pracodawcy, albo sami znaleźli pracodawcę, a przez pośredniak załatwiali tylko formalności. Kto nie ma w Niemczech znajomości, rodziny i, co najważniejsze, nie zna języka, temu będzie bardzo trudno znaleźć legalną pracę (nawet sezonową).
Wszyscy przyznają, że nie dość, iż trzeba coraz bardziej gimnastykować się, aby znaleźć pracę, to jeszcze trzeba przebrnąć przez mur niechęci niemieckich urzędników. Z powodu rosnącego bezrobocia nasz zachodni sąsiad broni się jak może przed zalewem taniej siły roboczej z Polski.
Jak na razie jednak Polacy nie zrażają się przeciwnościami. Sierpniowe statystki pokazały, że spadek bezrobocia w Zachodniej Polsce zawdzięczamy w dużej mierze właśnie wyjazdom do pracy za granicę (w tym do Niemiec). Wielu rezygnuje z zatrudnienia na czarno. - Ci, którzy wyjechali wcześniej, byli awangardą kolonizatorów nowej rzeczywistości. Dzięki ich opowieściom tysiące następnych otrząsnęło się z niepokojów i wątpliwości. Porównują siebie z kolegą czy sąsiadką, zastanawiając się: "Dlaczego nie miałoby się udać mnie, przecież nie jestem gorszy" - mówi Jacek Kurzępa, socjolog z Uniwersytetu Zielonogórskiego.

Mimo, że trwa jeszcze okres przejściowy, podczas którego dostęp do rynku pracy w Niemczech jest ograniczony, obywatele polscy mają już dzisiaj do wyboru liczne możliwości podjęcia pracy w Niemczech.

Do najważniejszych należą:
• praca sezonowa/kiermaszowo-wystawowa,
• praca jako pracownik-gość,
• praca w ramach umowy o dzieło.

Studenci polscy mogą również podjąć pracę w czasie wakacji. Ponadto polscy obywatele mają możliwość prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej.
Więcej informacji w języku niemieckim znajduje się na stronach internetowych Federalnej Agencji Pracy. Linki są dostępne na niemieckich stronach ambasady.

Warunki podjęcia pracy zarobkowej oraz podstawowe informacje o właściwych instytucjach w Niemczech i w Polsce
Obowiązuje zasada, że pracownik z Polski, który przepracował legalnie, na podstawie zezwolenia, bez przerwy, 12 miesięcy w zatrudnieniu na podstawie stosunku pracy, i w tym czasie miał miejsce pobytu w Niemczech, otrzymuje - na wniosek -nieograniczony dostęp do otwartego rynku pracy (ARBEITSBERECHTIGUNG EU) i może poszukiwać zatrudnienia według własnego wyboru.

Z dniem 1 stycznia 2005 r. wprowadzone zostały liczne zmiany w zakresie zatrudniania pracowników cudzoziemskich w Niemczech. Dotyczą one m.in. zatrudnienia jako pracownik sezonowy, zatrudnienia jako personel pomocniczy przy obsłudze objazdowych imprez widowiskowych oraz zatrudniania pomocy domowych. Natomiast od 1 lipca 2005 r. polscy pracownicy sezonowi w Niemczech podlegają regulacjom Europejskiego Prawa Wspólnotowego. Dla części tych pracowników sezonowych oznacza to, że podlegają ubezpieczeniu w polskim systemie zabezpieczenia społecznego.

Praca sezonowa
Zatrudnienie sezonowe trwa w zasadzie do 3 miesięcy, ale zdarzają się prace sezonowe trwające od 6 do 9 miesięcy. Liczba osób mogących pracować w Niemczech w czasie sezonu nie jest limitowana, ale związana z potrzebami niemieckiego rynku pracy. Istnieją dwie formy zatrudnienia sezonowego: imienna i anonimowa. Imienna forma ma miejsce wtedy, kiedy Polak sam znajdzie sobie pracę i podpisze umowę o nią. Z anonimową formą mamy do czynienia, gdy niemiecki pracodawca zgłasza ofertę anonimową i czeka na dobór pracowników przez stronę polską. W 2000 roku do Polski przyszło 1.207 takich ofert.
Osoby, które ukończyły 18 lat mogą podjąć pracę do maksymalnie czterech miesięcy w roku kalendarzowym w rolnictwie (uprawa roślin, chów zwierząt), w leśnictwie, w przetwórstwie owoców i warzyw, w hotelarstwie i gastronomii oraz w tartakach i przy produkcji płyt pilśniowych, wiórowych i innych. W tym okresie możliwa jest zmiana pracodawcy. Do tego rodzaju stosunków pracy nie znajdują zastosowania dwustronne niemiecko-polskie uregulowania, a nawiązywane są one na podstawie niemieckiego prawa pracy. Oferta kształtuje się według zapotrzebowania niemieckich pracodawców.
Tygodniowy wymiar czasu pracy pracownika sezonowego nie może być niższy niż 30 godzin przy sześciodniowym tygodniu pracy. W pozostałych kwestiach stosuje się regulacje zawarte w Ustawie o czasie pracy.
Formalności związane z podjęciem tego rodzaju pracy załatwiane są przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Składanie podań oraz dobór kandydatów następuje - przy udziale niemieckich pracodawców - za pośrednictwem wojewódzkich urzędów pracy. Oferty pracy sezonowej kierowane są w pierwszym rzędzie do osób bezrobotnych. Decydujące są przy tym kwalifikacje zawodowe oraz znajomość języka. Są to oferty nieliczne. Imienne oferty, tzn. wystawione na nazwisko konkretnego pracownika, pracodawca niemiecki wysyła bezpośrednio na adres pracownika w Polsce.
Dalsze informacje w sprawie procedury naboru można znaleźć na stronie internetowej Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej

Po przyjeździe, na podstawie udzielonego przyrzeczenia, na druku "przyrzeczenie wydania zezwolenia/umowa o pracę” udzielane jest ZEZWOLENIE EU NA PRACE (ARBEITSERLAUBNIS EU), które należy pobrać przed podjęciem zatrudnienia. Jego ważność biegnie najwcześniej od dnia wystawienia.

Personelowi pomocniczemu zatrudnionemu przy objazdowych imprezach widowiskowych może być udzielone zezwolenie na zatrudnienie przez 9 miesięcy w roku kalendarzowym.

Pracownicy goście
Na podstawie Umowy między Rządem Republiki Federalnej Niemec a Rządem Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie zatrudnienia pracowników w celu podnoszenia ich kwalifikacji zawodowych i językowych do 2.000 osób w wieku od 18 do 35 lat (w wyjątkowych przypadkach do 40 lat) posiadających wykształcenie zawodowe może być zatrudnionych w jednym roku kalendarzowym na okres 12 miesięcy (maksymalnie 18 miesięcy) w charakterze pracownika-gościa. Jako pracownik-gość można podjąć pracę tylko jeden raz.
Kandydaci powinni zgłaszać się najpierw we właściwym dla zamieszkania urzędzie pracy. Tylko tam mogą otrzymać potrzebne formularze i inne informacje. Dokumenty są następnie przesyłane do właściwej instytucji partnerskiej znajdującej się w stolicy danego państwa.
Kandydaci na pracowników - gości powinni spełniać następujące wymagania:
-polskie obywatelstwo,
-wiek: co najmniej 18 i nieukończone 40 lat,
-znajomość języka niemieckiego,
-kierunkowe wykształcenie zawodowe bądź co najmniej 3-letnia praktyka w aktualnie wykonywanym zawodzie zgodnym z umową dla pracownika - gościa.

Jakie warunki musi spełniać pracodawca?
Pracodawca musi posiadać faktyczne kwalifikacje do kształcenia pracowników (patent mistrzowski). W swoim zakładzie pracodawca powinien posiadać też określone zakładowe struktury, umożliwiające zatrudnianie pracowników w celu podnoszenia ich kwalifikacji zawodowych i językowych. Konieczne jest, aby na jednego pracownika - gościa przypadało w przedsiębiorstwie przynajmniej czterech zatrudnionych na stałe niemieckojęzycznych pracowników wykwalifikowanych.

Osoby prywatne/gospodarstwa domowe nie mogą zatrudniać pracowników gości.
Dalsze informacje można znaleźć na stronie internetowej Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej

Pracownicy zatrudnieni w ramach realizacji umowy o dzieło
Na podstawie Umowy między Rządem Republiki Federalnej Niemiec a Rządem Rzeczypospolitej Polskiej o oddelegowaniu pracowników polskich przedsiębiorstw do realizacji umów o dzieło, oddelegowani przez swych pracodawców do Niemiec pracownicy mogą uzyskać zezwolenie na pracę na okres przewidywany do realizacji umowy o dzieło (z reguły nie dłużej niż dwa lata).
Uzgadniane przez właściwe niemieckie i polskie ministerstwa kontyngenty dla przedsiębiorstw rozdysponowywane są przez Ministerstwo Gospodarki Rzeczypospolitej Polskiej.

Pomoce domowe
W gospodarstwach domowych, których członkami są osoby wymagające opieki, można zatrudniać osoby na okres maksymalnie do trzech lat w zatrudnieniu podlegającym obowiązkowi ubezpieczenia społecznego. W ciągu tego czasu może być udzielona zgoda na zmianę pracodawcy. Zatrudnienia jako pomoc domowa w rodzinach z osobą wymagającą opieki nie należy rozumieć jako zatrudnienia w zakresie opieki zdrowotnej lub pielęgniarskiej. Kwalifikacje zawodowe i językowe nie stanowią warunku dla dopuszczenia do zatrudnienia w charakterze pomocy domowej.
Pośrednictwo odbywa się przy udziale publicznych służb zatrudnienia w Polsce.

Wakacyjna praca studentów
Studenci studiów dziennych (z wyjątkiem studentów ostatniego roku studiów), którzy mogą udokumentować dobrą znajomość języka niemieckiego, mają od 18 do 30 lat i mogą w czasie wakacji letnich podjąć pracę na okres co najmniej ośmiu tygodni, mogą składać do końca października w wojewódzkim urzędzie pracy (zarówno w miejscu studiów, jak też w miejscu zamieszkania) wnioski wraz z zaświadczeniem o znajomości języka. Nie ma tu ograniczenia liczbowego. Zapotrzebowanie kształtuje się według potrzeb niemieckich pracodawców. Dalsze informacje można znaleźć na stronie internetowej Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej

Praktyki uczniowskie
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej oraz niemieckie Centralne Biuro Pośrednictwa Pracy (ZAV) realizują również program dla praktykantów szkół zawodowych, liceów oraz techników zawodowych, w którym uczestniczą całe klasy. Klasa (trzecie klasy z zakresu przedmiotów: hotelarstwo i gastronomia) uczestniczy przez okres roku w lekcjach szkolnych oraz nauce zawodu w Niemczech. Najlepsi uczniowie mają możliwość podjęcia pracy na okres roku w Niemczech jako pracownicy-goście (bez wymaganego zwykle doświadczenia zawodowego).

Gdzie można dochodzić swoich praw?
Przepisy prawa pracy reguluje Kodeks Cywilny (Bürgerliches Gesetzesbuch - BGB), który stwarza podstawy do zawarcia umowy o pracę pomiędzy dwoma partnerami: pracodawcą a pracownikiem. Umowa o pracę na początku nie musi mieć formy pisemnej, jednak do miesiąca od podjęcia pracy powinna być zawarta na piśmie. Umowa powinna zawierać warunki pracy i płacy, w tym: okres, na jaki umowa została zawarta, czas pracy, stanowisko, zakres czynności, wynagrodzenie, prawo do urlopu wypoczynkowego oraz sposób rozwiązania umowy o pracę. W razie nie przestrzegania warunków umowy, strony mogą się na nią powołać. Okres wypowiedzenia jest określony w umowie, jednak osoby ze stażem pracy powyżej 20 lat mogą skorzystać z przedłużenia tego okresu do 7 miesięcy. Umowa może być zawarta na czas określony, najczęściej dzieje się tak w branży gastronomicznej, hotelarstwie, pracach sezonowych.
Ponadto umowa powinna zapewniać ciągłość wynagrodzenia w razie choroby, może też zawierać klauzule zezwalające pracodawcy na zlecenie wykonania każdej dodatkowej pracy. Należy również zwrócić uwagę na obowiązek lojalności wobec pracodawcy. Dotyczy to pracy dodatkowej, współpracy z konkurencją, podżegania innych do łamania umowy o pracę, przyjmowania łapówek, ujawniania tajemnic służbowych i sytuacji w firmie oraz dyskrecji. Oprócz wynagrodzenia pracodawca musi zapewnić odpowiednią opiekę społeczną, urlop, równe traktowanie pracowników, możliwość wglądu w akta personalne oraz wystawić świadectwo pracy. Powinien także w ciągu miesiąca od momentu zatrudnienia nowego pracownika wyszczególnić pisemnie najważniejsze warunki pracy.
Nieuczciwy pracodawca - jeżeli pracodawca nie wypłaca w terminie wynagrodzenia, można ubiegać się o odsetki (5%) od należnej wypłaty. Jeśli przez brak pensji pracownik nie mógł np. spłacać kredytu lub opłacać czynszu za mieszkanie, szkody te musi pokryć pracodawca. Prawo nie przewiduje jednak pokrywania przez pracodawcę kosztów procesu sądowego z nim. Jeżeli natomiast pracodawca nie płaci dłużej niż dwa miesiące, można odmówić wykonywania swoich obowiązków, a pracodawca będzie dalej zobowiązany do wypłacania wynagrodzenia. Natomiast jeśli jeszcze dłużej nie otrzymuje się pensji, ma się prawo do zerwania umowy. Pracodawca musi w takim wypadku płacić do momentu określonego w umowie o pracę.
Niesolidny pracownik - jeśli pracownik choruje lub opiekuje się swoim niemowlakiem, ma prawo do otrzymywania wynagrodzenia. Gorzej jest w przypadku niedbalstwa i opieszałości. Wtedy pracodawca może pociągnąć pracownika do odpowiedzialności prawnej za wynikłe szkody oraz rozwiązać umowę o pracę.
Powinno się uważnie zapoznać z treścią umowy, którą się podpisuje. Należy pamiętać, że dochodzenie swoich praw za granicą jest o wiele trudniejsze niż w kraju ojczystym, choćby ze względów językowych. W tym celu, w przypadku zaistnienia sporu pomiędzy pracownikiem a pracodawcą, należy zwrócić się do sądu pracy. Każda osoba potrzebująca informacji lub pomocy może zgłosić się do Konsulatu RP.
Jeżeli skorzystało się z ofert anonimowych dostępnych w wojewódzkich urzędach pracy w Polsce, pracownicza skarga zostanie przekazana do Wydziału Migracji Zarobkowej i wyjaśniona wspólnie z partnerem niemieckim realizującym umowę międzyrządową. Jeśli zarzuty się potwierdzą, pracodawca naruszający przepisy zostanie wykluczony z pośrednictwa. Oczywiści pracownik zostanie również poinformowany o możliwości wniesienia sprawy do niemieckiego sądu pracy.

Koszty utrzymania i dostęp do świadczeń
Przeciętne wynagrodzenie Niemców waha się w zależności od kraju związkowego i płci od 11 do 16 euro za godzinę i jest regulowane przez specjalne układy taryfowe określające minimalne stawki wynagrodzenia. Tygodniowy czas pracy w Niemczech wynosi średnio 39 godzin (4 dni po 8 godzin i 7 godzin w piątek). Za pracę w nadgodzinach obowiązują dodatki w wysokości 25, 50, 75% stawki podstawowej.
Wyjeżdżając do Niemiec trzeba pamiętać, że życie w tym kraju jest drogie i koszty utrzymania mogą pochłonąć większość zarobków. Wynajęcie mieszkania kosztuje od około 500 euro w dawnych landach wschodnich do prawie 700 w zachodnich. Cena nie zawiera opłat za wodę, prąd i ogrzewanie, przeciętnie 1/3 uzyskanych dochodów przeznaczana jest na wynajem i dodatkowe koszty z nim związane. Z uwagi na wysokie ceny mieszkań i dużą mobilność zawodową Niemców, większość z nich wynajmuje mieszkania. Planując przeprowadzkę do Niemiec, należy doliczyć kaucję, która wynosi równowartość 3 miesięcznych opłat. O wiele mniej pieniędzy przeznacza się na robienie zakupów, o ile będzie się zaopatrywać w dużych supermarketach. Bilet miesięczny to wydatek do 60 euro, litr benzyny kosztuje 1,15 euro a hamburger 2,6 euro.
Pracując legalnie w Niemczech pracownik będzie ubezpieczony (ubezpieczenie zdrowotne, na wypadek konieczności opieki emerytalno-rentowe, od następstw nieszczęśliwych wypadków i z tytułu bezrobocia). Osoby zatrudnione w Niemczech posiadają kartę ubezpieczeniową , którą posługuj się przy każdej wizycie u lekarza. Jeśli jest się ubezpieczonym w GKV, w razie choroby poniesie się dodatkowe koszty np. za świadczenia lekarskie opłata wynosi 10 euro kwartalnie, natomiast przy leczeniu szpitalnym 10 euro dziennie przez maksymalny okres 28 dni.
Jeżeli utraci się pracę, należy w urzędzie pracy w Niemczech dowiedzieć się, czy ma się prawo do zasiłku. Warunkiem jego uzyskania jest przepracowanie 360 dni kalendarzowych w ciągu ostatnich trzech lat i zarejestrowanie się w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna. Ponadto przez cały okres rejestracji będzie trzeba pozostawać w dyspozycji tamtejszego urzędu i przeznaczyć na poszukiwanie pracy co najmniej 15 godzin tygodniowo. Wysokość ewentualnego zasiłku będzie zależna od wysokości osiąganych przez pracownika dochodów. Zasiłek otrzymuje się przez 180 dni, jednak w szczególnych przypadkach okres ten może ulec przedłużeniu.