PRAWO PRACY- HISZPANIA & PORTUGALIA/ GR 3

Gość

RYNEK PRACY
HISZPANIA I PORTUGALIA

PORTUGALIA:
Od 1 maja 2006 zniesiono okres przejściowy, co oznacza , że obywatele nowych krajów członkowskich będą mogli pracować bez ograniczeń, bez konieczności posiadania pozwolenia na pracę
Szybki rozwój gospodarczy i niskie bezrobocie czynią Portugalię atrakcyjnym miejscem poszukiwania pracy. Szanse na zatrudnienie zbliżone są do Hiszpanii, ale ze względu na niską stopę bezrobocia Portugalia wypada atrakcyjniej niż Niemcy, Francja czy Włochy

FORMALNOŚCI:
1. KARTA POBYTU
Jeżeli pobyt nie przekracza 3 miesięcy nie ma konieczności załatwiania żadnych dodatkowych formalności
Jeżeli pobyt na terenie Portugalii ma być dłuższy niz 90 dni należy po wjeździe zwrócić się do lokalnego oddziału Urzędu ds. Cudzoziemców i Granic (Serviço de Estrangeiros e Fronteiras) i złożyć wniosek o kartę pobytu obywatela UE (dotyczy tylko osób nieaktywnych zawodowo, tj. studentów, emerytów a także osób pracujących na własny rachunek).

Opłata za wydanie karty pobytu wynosi 2,54€
• dokument potwierdzający tożsamość - ważny paszport lub dowód osobisty;
• zaświadczenie o posiadaniu środków na utrzymanie - 40€ na osobę / na każdy dzień pobytu;
• 2 zdjęcia.

2. NIF – numer fiskalny
Należy również uzyskać NIF – numer fiskalny (Numero Contribuente) numer zbliżony do polskiego NIP. NIF jest wydawany przez urzędy skarbowe. Opłata wynosi 5€.

KTO MA SZANSE NA PRACĘ W PORTUGALII ?
Jeżeli Polacy decydują się na wyjazd do Portugalii to przyjeżdżają zwykle do pracy sezonowej, zwłaszcza przy zbiorze owoców cytrusowych
Sporadycznie podejmują zatrudnienia na budowach oraz jako kierowcy i mechanicy. Dość dużo ofert pochodzi z branży turystycznej.

Portugalia wprowadziła pewne ograniczenie dla przedstawicieli niektórych zawodów np. lekarzy,prawników. Polegają one na konieczności nostryfikowania dyplomów, co wymaga zdania kilku specjalnych egzaminów - nie tylko ze znajomości języka, ale również potwierdzających "wyrównanie różnic programowych". Osoby z wyższym wykształceniem mogą znaleźć pracę w branży elektronicznej i informatycznej.

JAK SZYKAĆ PRACY W PORTUGALII ?
Urzędy Pracy - Instituto do Emprego e Formaçao Profissional, tzw.IEFP
Doradcy EURES
Niepubliczne agencje pośrednictwa pracy
Ogłoszenia w prasie

WARUNKI PRACY:
GODZINY PRACY
W Portugalii obowiązuje 40 godzinny tydzień pracy. Podobnie, jak w innych krajach południowych, podczas największych upałów obowiązuje czas sjesty. Od około godziny 12 do 14 większość sklepów i urzędów jest zamykana.

Banki mają stały czas pracy, od 8:15 do 15 od poniedziałku do piątku.
Podczas świąt narodowych wszystkie sklepy, przedsiębiorstwa oraz urzędy i instytucje państwowe są nieczynne.

2.ZAROBKI
Portugalska płaca minimalna należy do najniższych w UE. Jeśli chodzi o stanowiska bardziej prestiżowe, to być może zarobki nie są tak imponujące, jak np. w Irlandii, Niemczech czy Wielkiej Brytanii, ale do najgorszych też nie należą.
• Minimalne wynagrodzenie - stawka miesięczna - 513€ (ok.1,7 tys. zł);
• Zarobki polskich inżynierów i informatyków to średnio 2500€ - 3000€ brutto miesięcznie.

PODATKI
Podatek dochodowy w Portugalii od osób prawnych wynosi 34%.
Dla osób fizycznych, wysokość podatku uzależniona jest od wysokości rocznych dochodów i wynosi od 15%, 25 %, 35% do 40% wartości.

SYSTEM URLOPOWY
URLOP WYPOCZYNKOWY
W Portugalii pracownikom pełnoetetowym przysługuje 22 dni płatnego urlopu wypoczynkowego w roku. Pracownicy, którzy przepracowali dla danego pracodawcy 6 miesięcy, uprawnieni są do urlopu w wymiarze 2 dni za każdy przepracowany miesiąc.

URLOP CHOROBOWY
(NAD CZŁONKIEM RODZINY)

Pracownikowi przysługuje 15 dni urlopu w roku, który powinien przeznaczyć na opiekę nad chorym członkiem rodziny.

URLOP MACIERZYŃSKI
Kobietom przysługuje 120 dni urlopu macierzyńskiego. 90 dni musi zostać wykorzystanych zaraz po narodzinach dziecka, pozostałe 30 dni może zostać wykorzystane zgodnie z wolą kobiety
W przypadku ciąży mnogiej, matka ma prawo do 30 dni dodatkowego urlopu na każdą pociechę licząc od drugiego dziecka.

URLOP OJCOWSKI
Ojcowie mają prawo do 5 płatnych wolnych od pracy dni, które muszą być wykorzystane w ciągu miesiąca po narodzinach dziecka. Mają również prawo do urlopu w identycznym wymiarze co urlop macierzyński, jeśli:

-matka dziecka jest chora
-matka dziecka zmarła
-rodzice zdecydowali, że dzieckiem zajmie się ojciec

URLOP WYCHOWAWCZY
W przypadku adopcji dziecka w wieku do 15 roku życia, rodzicom adopcyjnym przysługuje 100 dni urlopu.

W przypadku choroby dziecka poniżej 6 roku życia, zarówno matkom, jak i ojcom przysługuje:
-trzymiesięczny urlop
-możliwość pracy na pół etatu przez 12 miesięcy
-jeśli powyższe możliwości zostaną wyczerpane, matka lub ojciec mają prawo do skorzystania ze specjalnego urlopu, który trwa 2 lata.

URLOP OKOLICZNOŚCIOWY
-ślubu – 15 dni
-śmierci krewnego: I stopień pokrewieństwa - 5 dni, II stopień pokrewieństwa 2 - dni;
-z powodu choroby bliskiego krewnego – 15 dni

SYSTEM UBEZPIECZEŃ
SYSTEM EMERYTALNY
W Portugalii występują dwa systemy emerytalne:
-finansowany z funduszy publicznych
-składkowy
System emerytalny finansowany z funduszy publicznych przysługuje osobom, które ukończyły 65 lat, a ich przychody były niższe niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę, (50% w przypadku żywicieli rodziny).

W systemie składkowym prawa do świadczeń zyskują osoby, które przez co najmniej 15 lat opłacały składki, przy czym w każdym roku przepracowały więcej niż 120 dni roboczych. Prawo do korzystania za świadczeń emerytalnych mają osoby, które ukończyły 65 lat. Minimalne i maksymalne poziomy świadczeń zostały określone, a dla pracownika ich wysokość uzależniona jest od wysokości wynagrodzenia lub przychodu

WCZEŚNIEJSZA EMERYTURA
W Portugalii prawo do wcześniejszej emerytury mają osoby pracujące w trudnych warunkach - od 55 rok życia oraz osoby, które ukończyły 60 lat.

UBZPIECZENIE SPOŁECZNE
Ubezpieczenie społeczne płacone jest częściowo przez pracodawcę (23,7%) oraz przez pracownika (11%).

HISZPANIA
1 maja 2006 Hiszpania otworzyła rynek pracy dla obywateli krajów, które przystąpiły do Unii Europejskiej w 2004 roku. Oznacza to, że Polacy będą mogli pracować legalnie bez konieczności posiadania pozwolenia na pracę na wybrzeżu Iberyjskim
Liberalizacja hiszpańskiego rynku pracy oznacza przede wszystkim mniej biurokracji. Ponadto hiszpański rząd nie zamierza wprowadzać żadnych utrudnień w sferze socjalnej dla pracowników z krajów przyjętych do Unii Europejskiej po 1 maja 2004. Wynika to z braku obaw Hiszpanów przed zalaniem ich kraju tanią siłą roboczą z Europy Środkowo-Wschodniej.

FORMALNOŚCI
1.MELDUNEK
W ciągu 30 dni od przyjazdu do Hiszpanii należy dopełnić formalności meldunkowych na lokalnym posterunku policji. Należy też wystąpić o zaświadczenie o zameldowaniu (Empadronamiento), które można otrzymać w lokalnym urzędzie miasta lub gminy(Ayuntamiento) w oparciu o umowę najmu lub rachunek za jedną ze stałych opłat mieszkaniowych (na nasze nazwisko) lub zaświadczenie od właściciela mieszkania o zakwaterowaniu.
Meldunek zapewnia korzystanie z prawa do bezpłatnej opieki zdrowotnej, udziału w wyborach lokalnych i do Parlamentu Europejskiego.

Należy uzyskać numer identyfikacji cudzoziemca (Número de identidad de extranjero, tzw.NIE). Wnioski o nadanie numeru składa się na komisariatach policji (Policía Nacional) zajmującymi się wydawaniem dokumentacji dla cudzoziemców,

2.KARTA POBYTU
Jeżeli pobyt ma trwać dłużej niż 90 dni, przed upływem miesiąca na terenie Hiszpanii należy złożyć deklaracje pobytową w biurze ds. cudzoziemców (Oficina de Extranjeros) w celu otrzymania karty pobytu (tarjeta de residencia).

Do jej otrzymania wymagane są :
- numer NIE
- zaświadczenie o zameldowaniu
- oryginał i kserokopia paszportu
lub dowodu tożsamości
- dokumenty potwierdzające cel pobytu
- 2 fotografie
Dla osób pracujących, studiujących lub będących na utrzymaniu najbliższej rodziny karta nie jest obowiązkowa, jednak warto ją mieć, gdyż znacznie ułatwia życie w Hiszpanii. Dla takich osób karta pobytu wydawana jest na wyraźną prośbę zainteresowanego.

3.JĘZYK
Jeśli chodzi o znajomośc języka hiszpańskiego zazwyczaj wystarczą podstawy.

KTO MA SZANSE NA PRACE W HISZPANII?
Obcokrajowcy najczęściej zatrudniani są do prac, którymi nie chcą zajmować się Hiszpanie, np.: do prac rolniczych, przy zbiorach owoców i warzyw, zazwyczaj jest to praca sezonowa.
Dość łatwo można znaleźć pracę w gastronomii, gdzie najbardziej pożądani są kelnerzy dobrze władający językiem hiszpańskim oraz kucharze. Pracując na tych stanowiskach zarobić można ok. 970€-1200€ miesięcznie.
Oprócz tego w Hiszpanii jest zapotrzebowanie na marynarzy, rybaków, sprzedawców, sprzątaczki, robotników budowlanych oraz osoby zajmujące się opieką nad dziećmi i ludźmi starszymi.

JAK SZUKAĆ PRACY W HISZPANII?
Ogłoszeń oferujących zatrudnienie w Hiszpanii najlepiej poszukiwać na własną rękę bezpośrednio u pracodawcy lub w Urzędach Pracy.

PRACA SEZONOWA W HISZPANII
W Hiszpanii jest bardzo duże zapotrzebowanie na pracowników sezonowych w rolnictwie. O pracę sezonową najłatwiej przy zbiorach truskawek, winogron, pomidorów, papryki, gdzie stawki godzinowe kształtują się w granicach 4,5 - 5 euro.

WARUNKI PRACY
1.GODZINY PRACY
Godziny pracy regulowane są w układach zbiorowych pracy lub indywidualnie z każdym pracownikiem w umowie o pracę. Maksymalny tygodniowy czas pracy wynosi 40 godzin, przy czym w miesiącach letnich skracany jest do 35 godzin.
Płatne nadgodziny nie mogą przekraczać 80 godzin w roku, mogą zostać również zastąpione dniami wolnymi od pracy.

W większości przedsiębiorstw w Hiszpanii pracuje się od godziny 8 lub 9 do godziny 20, z przerwą na sjestę w godzinach popołudniowych - między 13.30 a 17
Banki pracują od 9 do 14. Po sjeście banki są zamnkięte
Większość restauracji podczas sjesty nie serwuje ciepłych posiłków, a sklepy zazwyczaj są pozamykane.

2.ZAROBKI
Minimalne wynagrodzenie - stawka dzienna - 17,10€
Minimalne wynagrodzenie - stawka miesięczna - 513€
Średnie miesięczne wynagrodzenie wynosi 1600 euro
W przypadku gdy ilość dni pracy rocznie wynosi mniej niż 120, to wówczas minimalna stawka dzienna wynosi 21,80 EUR.

W przypadku gdy wymiar pracy wynosi 1 godzinę to stawka minimalna za tę godzinę (tzw efektywnie przepracowaną), wynosi 2,14 EUR
Każdy pracownik jest uprawniony do dwóch dodatkowych wypłat w roku: pierwsza z okazji świąt Bożego Narodzenia, druga zwykle przed okresem wakacyjnym. Zgodnie z hiszpańskim prawem pracy co trzy lata pracownik powinien otrzymać podwyżkę sięgającą od 5-7% jego wynagrodzenia.

3.PODATKI
Stawka podatkowa w Hiszpanii dla osób fizycznych jest progresywna, im większe dochody, tym więcej trzeba zapłacić podatku. Wysokość stawki wynosi od 15 do 45%.

4.ZASIŁKI DLA BEZROBOTNYCH
W Hiszpanii możesz mieć dostęp do jakichkolwiek świadczeń dla bezrobotnych dopiero po przepracowaniu minimum 12 miesięcy w przypadku utraty pracy nie z własnej winy;

SYSTEM URLOPOWY
URLOP WYPOCZYNKOWY
Każdemu zatrudnionemu, niezależnie od okresu zatrudnienia w konkretnej firmie, przysługuje co roku 36 dni urlopu, w tym 22 dni urlopu ustawowego i 14 dni wolnych z okazji świąt.

URLOP CHOROBOWY
Pracownikom, którzy z powodu choroby nie mogą wykonywać swoich obowiązków wynikających z umowy o pracę, przysługuje urlop w wymiarze 12 miesięcy z możliwością przedłużenia o następne 6 miesięcy.
Pomimo iż Ubezpieczenia Społeczne pokrywają jedynie 75% wynagrodzenia pracowników czasowo niezdolnych do pracy z powodu choroby, większość umów zbiorowych zobowiązuje pracodawców do uzupełniania płac pracowników przebywających na zwolnieniu o brakujące 25%.

URLOP MACIERZYŃSKI
Kobietom po urodzeniu dziecka przysługuje 16 tygodni urlopu macierzyńskiego.
W przypadku porodu mnogiego, przysługują 2 tygodnie więcej na każde dziecko począwszy od drugiego. W przypadku adopcji dziecka do 6 roku życia lub upośledzonego fizycznie albo chorego psychicznie rodzicom przysługuje 16 tygodni wolnych

URLOP WYCHOWAWCZY
Pracownicy mają prawo do 3 lat bezpłatnego urlopu wychowawczego, również w przypadku adopcji.

URLOP OKOLICZNOŚCIOWY
Pracownikowi przysługują dodatkowe płatne dni wolne od pracy z powodu :
ślubu – 15 dni
narodzin dziecka – 3 dni,
poważnego wypadku lub śmierci bliskiej osoby – 3 dni lub 4
przeprowadzki – 2 dni
Jeśli któreś ze świąt wypada w niedzielę, poniedziałek następujący po tym dniu jest dniem wolnym od pracy. Jeśli natomiast przypada w środku tygodnia, przenoszony jest na poprzedzający je poniedziałek

SYSTEM UBEZPIECZEŃ
1.UBEZPIECZENIE SPOŁECZNE
Pracodawca hiszpański zatrudniający pracowników na podstawie umowy o pracę, jest zobowiązany do potrącania i odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne
Inne zasady obowiązują w przypadku pracowników sezonowych zatrudnianych przy zbiorach owoców. W tym przypadku obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie społeczne spoczywa na pracownikach.

2.SYSTEM EMERYTALNY
Prawo do emerytury przysługuje wszystkim mogącym wykazać się 15-letnim ubezpieczeniowym, z czego min. 2 lata muszą zawierać się 8-letnim okresie poprzedzającym podjęcie starań o nabycie prawa do świadczeń emerytalnych
Prawo do emerytury przysługuje wszystkim po ukończeniu 65 lat. Wysokość emerytury zależy od wysokości wynagrodzenia, którego były odprowadzane składki ubezpieczeniowe oraz stażu ubezpieczeniowego.

3.OPIEKA MEDYCZNA
Wszystkie osoby zameldowane w Hiszpanii mają prawo do podstawowej opieki medycznej. Dowodem ubezpieczenia jest karta pobierana z ośrodka zdrowia, którą otrzymuje się po okazaniu zaświadczenia o zameldowaniu. Karta okazywana jest podczas każdej wizyty lekarskiej.

Obywatelom państw członkowskich UE przysługuje bezpłatna opieka medyczna w krajach Unii. W celu uzyskania pomocy medycznej w nagłych przypadkach w Hiszpanii niezbędny jest formularz E 111.
Leczenie w ramach E111 prowadzone jest jedynie przez lekarzy z państwowej służby zdrowia, a w niektórych częściach kraju, szczególnie na wyspach, znalezienie centro sanitario może nastręczać trudności.
Formularz E 111 otrzymać może każdy obywatel UE ubezpieczony w danym państwie oraz członkowie jego rodziny. W Polsce wniosek o formularz złożyć trzeba w Narodowym Funduszu Zdrowia