Gotowe ściagi na piątkowe zaliczenie

Gość

-Unia gosp. i walutowa: korzyści: 1. eliminacja ryzyka kursowego-system z BRETTON WOODS> kursy mogły się zmieniać +/-1% od kursu parytetowego. Przy jednej wspólnej walucie Euro ryzyko kursowe znika we wspólnocie. Przy zwiększającej się liczbie państw przystępujących do UE eliminacja ryzyka kursowego stawała się coraz bardziej istotna. 2. eliminacja kosztów tranzakcyjnych-chodzi tutaj o likwidacje kosztów, które ponosimy w związku z wymianą waluty na inną; koszty ponoszone są w związku ze zmieniającymi się kursami walut, nieco odmiennie na terenie każdego kraju. 3. poprawa warunków finansów publicz., obniżenie stóp procentowych, obniżenie inflacji-Konieczność spełnienia wszystkich warunków objętych kryteriami konwergencji. Kryteria konwergencji muszą być spełniane przez cały czas począwszy od momentu wejścia do strefy euro; państwa są w późniejszym okresie kontrolowane przez odpowiednie instytucje czy kryteria te są przez nie spełnianie. 4. stabilność kursu euro; wzrost euro w stosunku do dolara czy innych walut-korzyści niektórych państw (Włochy, Grecja, Francja), których waluty były słabsze i wprowadzenie euro w tych państwach było dla nich korzystniejsze. Waluty tych państw traciły na wartości po II wojnie światowej. Najstabilniejsza w tamtym czasie pozycję miała marka niemiecka, w której wtedy warto było inwestować czy posiadać oszczędności. Nominalna zyskowność papierów denominalnych w markach była niższa niż w przypadku innych walut. 5. obniżenie kosztów obsługi zadłużenia przez kraje uważane za słabsze, gdzie inflacja była relatywnie wyższa (Włoch, Grecja, Francja)- obniżenie stóp procentowych, ich stabilizacja, gdyż ich podwyższenie prowadzi do zwiększenia kosztów kredytów. Niższe stopy procentowe prowadza do zwiększenie konsumpcji czy zwiększenia zaciągania kredytów przez firmy czy klientów indywidualnych. Wszystko to napędza gospodarkę i prowadzi do jej rozwoju i stabilności. Zachwianie, któregoś z tych czynników prowadzi do reakcji łańcuchowej. Odpowiedzialne i rozsądne zarządzanie przez Banki Centralne, odpowiednie prowadzenie polityki monetarnej. 6. wprowadzenie euro-zwiększenie integracji europejskiej w krajach wspólnoty. 7. wzmocnienie między. pozycji europy przede wszystkim pod względem gospod. Koszty: 1. tracimy niezależność w prowadzonej polityce monetarnej i kursowje-polityka monetarna i kursowa jest ważnym instrumentem polityki gosp. przy wprowadzeniu Europejskiego Banku Centralnego, który tą politykę kształtuje, co do państw w strefie euro, to banki centralne tych państw utraciły możliwość prowadzenie polityki monetarnej i kredytowej. EBC w przypadku różnych sytuacji w polityce monetarnej i kredytowej (np. obniżenie stóp w jednym kraju będzie korzystne ale w innym kraju podwyższenie będzie lepsze) musi czasem pójść na kompromis o dojść do takiego porozumienia, w wyniku którego korzyści będą porównywalne dal każdego państwa z osobna, bądź straty będą jak najmniejsze. Obecnie polityka EBC jest oceniana jako dobra. 2. Ograniczenia dotyczące prowadzenia polit. fiskalnej i budżetowej; deficyt budżetowy nie może być wyższe niż 3% PKB. 3. Groźba wzrostu cen spowodowana wprowadzeniem waluty euro. Samo wprowadzenie euro nie powinno do tego doprowadzić. Jednak przy przeliczaniu walut sprzedawcy zaokrąglają na swoja korzyść. Na czym traci oczywiście każdy z osobna. 4. potrzeba zmiany na nową walutę obejmuje koszty. Np. przeprogramowywanie kasy fiskalnej; płacenie czy wydawanie w nowej czy starej walucie w sklepie. 5. straty dla kantorów w związku ze zmniejszoną wymianą walut, straty dal banków. Zmniejszenie transakcji wymiany walut. PROCES INTEGRACJI W DZIEDZINIE WALUTOWEJ – 25.03.1957- traktat ustanawiający EWG. W traktacie tym jednak nie było wzmianki o wprowadzeniu euro. W tamtych czasach nie było to możliwe do przyjęcia, gdyz państwa nie były na to gotowe z powodu zbyt dużego ryzyka> nie istniało wtedy ryzyko kursowe, gdyż tak naprawde nie istniała wtedy jedna wspólna waluta. System z Bretton Woods(1944r) ustalono tam reguły ustanowienia systemu walutowego. Kursy walut mogły się wahac +/-1% w stosunku do kursy parytetowego. W 1966r. w kingston podpisano porozumienie w którym zawarto iż kursy mogą się wahać w większym stopniu niż +/-1%. Art. 104-109 kwestie dotyczące bilansu płatniczego oraz części działu polit. gospodarczej- traktat o EWG. Art. 104 stwierdzono w nim, że każdy członek wspólnoty prowadzi polit. gosp. niezbędną do zapewnienia równowagi całości swego bilansu płatniczego oraz umocnienia zaufania do swojej waluty, czuwając przy tym nad zapewnieniem wysokiego stopnia zatrudnienia oraz stałości cen. Art. 105 T. EWG przewidywano, że aby ułatwić realizację celów z art. 104 członkowie wspólnoty koordynują swoja politykę gosp. W tym artykule był również zapis o utworzeniu Komitety Walutowego, który: „w celu poparcia koordynacji polityki członków wspólnoty w dziedzinie walutowej, tworzy się komitet walutowy o charakterze doradczym, którego zdaniem jest badać sytuację finansową i walutową członków wspólnoty, jak również ogólny system płatniczy krajów EWG oraz systematyczne sporządzać raporty w tej sprawie dla Rady i Komisji iraz wydawać opinie bądź na prośbę Rady i Komisji bądź też własnej inicjatywy” art. 107 T. EWG każdy członek EWG traktuje swój politykę w dziedzinie kursu waluty jako zagadnienie interesujące wszystkich członków EWG. Art. Ten stwierdza też, że jeżeli jakiś członek wspólnoty wprowadza zmiany swojej waluty (jej kursu), która nie jest zgodna z celami wprowadzonymi w art. 104 i wypacza w znacznym stopniu warunki konkurencji, Komisja po zasięgnięciu opini Komitetu Walutowego może zezwolić innym członkom wspólnoty na podjęcie na ściśle ograniczony okres czasu niezbędnych środków w celu zapobiegnięcia skutkom tego posunięcia. Art. 108, 109 T. EWG dotyczą tego o można zrobic, gdyby jakis kraj miał jakis problem z bilansem płatniczym, z deficytem tego bilansu w art. 108 jest przewidziane, że w przypadku trudności lub poważnej groźby wystąpienia trudności jednego z członków EWG, Komisja przystepuje do zbadania sytuacji tego państwa oraz działań jakie ono podjęło. Komisja udziela zainteresowanemu państwu zaleceń dot. środków jakie powinno ono zastosować. Jeżeli działania podjęte przez członka EWG oraz środki zaecone przez komisje okażą się niewystarczające dal usunięcia trudności lub groźby powstania, komisja po zasięgnięciu opinii komitetu walutowego zaleci radzie uruchomienie wzajemnej pomocy oraz odpowiednie metody postepowania. Rada o udzieleniu pomocy decyduje większością kwalifikowaną. Pomoc ta mogła być uruchomiona na 3 sposoby: 1. uzgodnienie działania wobec innych organizacji między. do których członkowie wspólnoty mogły się odwołać. 2. działania niezbędne do uniknięcia zakłóceń w handlu. 3. przyznanie ograniczonych kredytów przez inne kraje EWG z zastrzeżeniem ich zgody. Art. 108. jeżeli zalecona przez komisje pomoc nie zostanie zdecydowanie podjęta przez rade, albo tez jeśli te środki nie okażą się wystarczające, to wtedy komisja zezwoli państwu członkowskiemu na podjęcie środków których warunki i tryb zastosowania sama określi. Art. 109 w pkt. 1. było powiedziane, że w przypadku nagłego kryzysu bilansu płatniczego płatniczego jeżeli decyzja o przyznanej pomocy z art. 108 nie zostanie natychmiast podjęta, to wtedy to zainteresowane państwo członkowskie EWG może podjąć zapobiegawczo niezbędne działania. Środki te powinny spowodować jak najmniej zakłóceń w sprawnym działaniu wspólnego rynku i nie przekraczać ram zbędnych do zapobiegnięcia nagłym trudnością jakie nastapiły. Rada na podstawie opinii komisji i po zasięgnięciu opinii komitetu walutowego może zadecydować większością kwalifikowaną, że zainteresowane państwo członkowskie EWG powinno zawiesić, zmienić lub znieść wprowadzone środki ochrony.
- utworzono kilki komitetów, struktur, które miały za zadanie przygotowywac raporty, nadzorować, monitorować, przygotowywać ekspertyzy, wymianę inform. Dot. polit. finansowej i walutowej
- zaczął funkcjonować komitet walutowy
- komitet polityki koniunkturalnej 1960
- 1964r. utworzono Komitet Średniookresowej Polityki Gospodarczej
- 1966r. utworzono Komitet ds. polityki budżetowej
- 1964r. Komitet Prezesów Banków Centralnych państw członkowskich EWG
Na początku lat 70 dolar zaczął mieć problemy w płaszczyźnie kursów walutowych. Kraje EWG zadecydowały o zacieśnieniu współpracy w sferze walutowej. W połowie 1068r. budowa unii celnej została zakończona, zdefiniowano też kryteria odnośnie państw trzecich. 1-2.12.1969r. szefowie państw i rządów oficjalnie ogłosili wolę utworzenia Unii Gospodarczo-walutowej. RAPORT WERNERA (1970r) przewidywał on utworzenie unii walutowej do 1980r. został zaakceptowany jako formalna podstawa do utworzenia unii walutowej. Plan Raymonda Barre’a (1969r) I plan, drugi z 1970r. Plan Karty Schillera 1969r. Plan Wernera wersja pierwotna maj 1970r. >wersja ostateczna została przyjęta w październiku 1970r. Plan P. Wernera >miał się przyczynić do wzrostu dobrobytu w krajach EWG i miał zwiększyć znaczenie wspólnot n arenie między. UNIA GOSP.-WALUTOWA> całkowita i odwracalna wymiana walut, eliminacja granic dopuszczalnych wahań kursów walut, nieodwoływalne usztywnienie kursów, całkowita liberalizacja przepływu kapitału. Proces wprowadzenia jednolitej waluty, Unii gosp.-walutowej miał odbywać się trzystopniowo: 1. 3 pierwsze lata: wzmocnienie wymiany inform. i koordynacji dot. polityk państw wspólnot; koordynacja ta miała polegać na organizacji trzech spotkań do roku reprezentantów krajów EWG. Spotkania dotyczyły kwestii ekonomicznych. W czasie I etapu UGW głównym organem była Rada-reprezentanci krajów członkowskich. Rada miała ustalać cele gospodarcze w średnim terminie i w ramach tych celów przygotowywać szczegółowo programy dal krajów EWG. Wskazano potrzebę podjęcia działań harmonizacji podatków pośrednich. Harmonizacja stawek podatków była potrzebna aby w ramach UW ułatwić przepływ kapitału w krajach członkowskich wspólnot.
- redukcja i likwidacja barier w przepływie kapitału>koordynacja polityki monetarnej i kredytowej>intensyfikacja współpracy w zakresie prowadzenia zewnęt. polityki walutowej. Etap ten miał trwać 3 lata i miał się zacząć 1 stycz. 1971r. w tym etapie zwrócono uwagę na to, że zmiany dot. UWG muszą zostać zawarte w traktacie. Następne etapy nie były sprecyzowane. Uważano, że zostaną one sprecyzowane później. W roku 1973 Stany zjednoczone przeżywały kryzys. Było to spowodowane podwyżką cen ropy a było to skutkiem wojny prowadzonej przez Izrael i Palestynę. Kraje arabskie podwyższyły cenę ropy a nawet wprowadziły embargo co do USA i Holandii. Podwyżka cen ropy spowodowała szybki wzrost inflacji w krajach Europy zach. Wzrosło bezrobocie i spadł poziom zycia. Wysoki wzrost inflacji i stagnacja gospd. Doprowadziły do STAGFLACJI. Zjawisko stagflacji trwało przez okres lat 70. a z nim borykały się kraje Europy zach. i USA. Ustalono wtedy, że najlepiej będzie kiedy każdy kraj wspólnoty z osobna będzie pracował i zmniejszał inflację, bezrobocie i inne niekorzystne dla państwa zjawiska. W latach 70 powstał tzw. WĄŻ WALUTOWY (1972) kraje członkowskie EWG postanowiły, że kursy rynkowe mogą się wahać max +/-1,125%, co max daj różnicę 2,25%. Zacieśnienie tych wahań to był tzw. wąż walutowy. Natomiast max pasmo odchyleń kursów walut EWG w stosunku do dolara wynosiło 2,25% a zjawisko nosiło nazwę węża w tunelu. EUROPEJSKI SYSTEM WALUTOWY- został utworzony na mocy decyzji RE w grudniu 1978r. rozpoczął funkcjonowanie 13 marca 1979r. Propozycja ESW została wysunięta przez ówczesnego przewodniczącego RE R. Jenkinsa. Inicjatorem był przewodniczący Konwentu Francuskiego Francuskiego. V. GISCRDO D’ESTAING. Oraz niemiecki kanclerz Helmut Schmidt. ESW utworzono po to aby stabilizować kursy walut EWG. ESW opierał się na 3 zasadach: 1. stałe lecz podlegające korektom kursy walut 2. podział pomiędzy kraje członkowskie ESW kosztów interwencji walutowych 3. rozwój współpracy między państwami członkowskimi. Elementy ESW: Europejska jednostka Walutowa(ECU),Mechanizm Kursowo-Interwencyjny, Mechanizm kreacji ECU i rozliczeń z tytułu interwencji walutowych, Mechanizm Kredytowy. ECU-była definiowana jako koszyk walut krajów ESW. Na początku ECU składała się z 9 walut. W 1984 włączono grecką drachmę, a w 1989 portugalskie escudo i hiszpańską pesetę. Ilość jednostek walut była proporcjonalna do potencjału ekonom. Danego kraju i jego pozycji we wspólnocie. FUNKCJE ECU: 1. miernik wartości w mechanizmie kursowym 2. podstawa do okoreslania wskaźnika odchylenia 3. miała służyć jako ośrodek płatniczy do rozliczeń operacji realizowanych w ramach mechanizmu kursowo-interwencyjnego i kredytowego 4.miała służyć jako środek płatniczy w rozliczeniach między organami EWG. Mechanizm kursowy- obejmował reguły dot. podejmowania interwencji na rynkach walutowych w celu utrzymania wahań kursów walut uczestniczących w systemie w określonych granicach. Kursy te były stałe to znaczy mogły się wahać tylko w określonym przedziale wokół kursu centralnego dostosowywane tzn. można było je zmienić. Dozwolone pasmo wahań wynosiło +/-2,25%. Takie pasmo dotyczyło franka belgijskiego, korony duńskiej, franka francuskiego, marki niemieckiej, funta irlandzkiego i guldena holenderskiego. Lir włoski miał szersze pasmo wahań +/-6% ale od 1990r. również miał +/-2,25%. +/-6%odnosiło się później do hiszpani, w.brytani i portugalii. A w roku 1993 pasmo wahań zostało rozszerzone dal wszystkich na +/-15%. Mechanizm interwencyjny- miał zastosowanie wtedy gdy kurs rynkowy waluty jednego z krajów członkowskich ESW osiągnął dopuszczalny poziom odchylenia walutowego. W tej sytuacji Bank Centralny miał interweniować-dokonywać zakupów interwencyjnych. Mechanizm kreacji ECU i rozliczeń z tytułu interwencji walutowych i Mechanizm kredytowy- podstawą emisji ECU były zasoby złota i dolarów wnoszonych przez Banki Centralne krajów członkowskich do Europejskiego Funduszu Współpracy Walutowej(ok. 20%). Dla dokonywania interwencji w celu stabilizowania kursów walut kraje członkowskie udzielały sobie kredytów.
Jednolity akt europejski: jest to dokument wprowadzający zmiany i poprawki do EWG aby dokończyć budowę wspólnego rynku, co było niezbędne do powstania unii gosp.-walutowej. JAE był podpisany 17 i 28 lutego 1986r > 1.7.1987 wszedł w życie. W preambule została już poruszona sprawa unii walutowej o gosp. Najważniejsze są postanowienia dot. dokończenia wspólnego rynku. EWG tworzyła tylko unię celną a o wspólnym rynku tylko wspominano jako o dalekosiężnym celu. Tutaj pojawia się data, do której ten wspólny rynek ,a zostać utworzony>koniec 199..r. Utworzenie unii gosp.-walutowej- została ona utworzona na podst. Traktatu o UE z Mastricht(07.02.1992>01.11.1993). wprowadzał on zmiany do EWG, zmieniając np. jej nazwę na Wspólnoty Europejskie. Raport J.Delorsa- komitet pod jego przewodnictwem miał za zadanie przygotowanie wprowadzenia Unii gosp.-walutowej. Powołany na mocy postanowienia RE z 06.1988r. z Hanoweru. 04.1989r>komitet przedstawia swoje propozycje>plan albo inaczej raport Delarosa. W tych pracach brali udział także: C.A.Ciampi (przyszły prezydent Włoch), W.Duisenberg (prezes Europ.Banku Centralnego), K.O.Pohl (Prezes Bundes Banku). Raport Delarosa stał się podstawą do wprowadzenia unii gosp.-walutowej, a część jego postanowień została zawarta później w traktacie traktacie Wspólnotach Europejskich. Najważniejsze postanowienia raportu: 1. nawet po wprowadzeniu unii kraje członkowskie miały nadal pozostawać niezależnymi krajami i być autonomiczne pod względem gospodarczym 2. wskazano na konieczność przyjęcia zmian do obecnych traktatów, aby znalazły się tam postanowienia konieczne do wprowadzenia unii. 3. wskazano na potrzebę przekazania przez państwa członkowskie uprawnień decyzyjnych dot. polityki monetarnej i makroekonomicznej na poziom wspólnoty.
Raport delarosa był podstawą do utworzenia unii gosp.-walutowej. Postanowienia z raportu zostały później zawarte w traktacie. Wskazywano, że trzeba będzie wprowadzić zmiany do poprzednich traktatów traktatów wprowadzić przepisy o UWG. Wskazywano, że polityka monetarna powinna być prowadzona w sposób jednolity i centralny dal całej wspólnoty. W sferze polityki gosp. szeroki zakres kompetencji pozostanie w zakresie państwa lub władz regionalnych. W raporcie przywoływano zasadę subsydiarności. W raporcie delarosa powtórzono to, że nie ma znaczenia wprowadzenie waluty wspólnotowej, ponadnarodowej i nieusztywnienie kursów. Można pozostawić waluty narodowe ale przy tym usztywnić kursy walutowe i sytuacja będzie podobna jak w pierwszym przypadku. Polityka gosp. miała być koordynowana w oparciu o 4 wspólne elementy:1. jednolity rynek:swobodny przepływ osób, usług, kapitału, towaru, 2. polityka konkurencji zmierzająca do wzmocnienia mechanizmów rynkowych, 3. wspólne polityki mające na celu wsparcie przemian strukturalnych w gospodarkach krajów członkowskich, 4. koordynacja polityki makro-ekonomicznej. Raport Delarosa mówił o konieczności wprowadzenia instytucji w postaci Europejskiego Systemu Banków Centralnych, która zajmowałaby się polityką monetarna. Unia miała zostać stworzona w 3 etapach(UGW): 1. miał się zacząć nie później niż 1 stycznia 1990r. terminy pozostałych etapów nie były w raporcie sprecyzowane. Etap I UGW miał być poświęcony na dążenie do większej zbieżności sytuacji gosp. krajów członkowskich. W członkowskich etapie miał zostać przygotowany i ratyfikowany nowy traktat. Dokończenie budowy wspólnego rynku. Wzmocnienie koordynacji polityk pieniężnych. Włączenie walut wszystkich krajów EWG do ESW. II etap UGW miał się zacząć gdy nowy traktat wszedł w życie. Miały się utworzyć organy UGW. W perspektywie średnioterminowej ustalano podstawowe cele polityk makroekonomicznej państw członkowskich. W II etapie chciano zawęzić dopuszczalne pasma kursów walut krajów EWG. III etap UGW to nieodwołalne usztywnienie kursów walutowych, przekazanie na szczebel wspólnotowy kompetencji w zakresie prowadzenia polityki monetarnej i być może w III etapie dokonano by zastąpienia walut narodowych jedną wspólną walutą. Trzy etapy utworzenia UGW: 1. zaczął się 1 lipca 1990r i trwał do 31 grudnia 1993r. 2. od 1 stycznia 1994r do 31 grudnia 1998r. 3.od 1 stycznia 1999r do teraz. I etap UGW dokończenie budowy wspólnego rynku tak jak przewidywał JAE. Wynegocjowano, podpisano i ratyfikowano traktat o UE w którym były przewidziane dalsze działania UGW. II etap UGW utworzono Europejski Instytut Walutowy, który był poprzednikiem EBC. Określono podstawy prawne funkcjonowania EBC i ESBC. Wprowadzenie zmian do narodowych porządków prawnych krajów UE. Zadecydowano o podjęciu kwestii technicznych np. nazwa euro, banknoty, nominały. Dążenie krajów członkowskich do warunków udziału w III etapie. Przygotowanie przez ko9misję raportu na ile kraje UE spełniają te warunki. Podjęcie przez Radę UE decyzji o zakwalifikowaniu krajów UE do III etapu UGW na podstawie rekomendacji Komisji. Ustalenie nieodwołalnych kursów wymiany walut narodowych na euro. III Etap UGW początek III etapu to moment wprowadzenia euro, ale nie do powszechnego obiegu. Funkcjonowało jako waluta do rozliczeń, denominacji papierów wartościowych (3lata) itp. Do powszechnego obiegu euro zostało wprowadzone 1.01.2002. W III etapie przeprowadzono kampanie informacyjne w społeczeństwach przed wprowadzeniem wspólnej waluty. Wprowadzenie polityki monetarnej przez EBC i ESBC. Wymiana walut narodowych miała trwać maksymalnie do pół roku. W praktyce zostało to wykonane w ciągu 2 mies. Warunki udziału w III etapie UGW=> kryteria konwergencji: 1.inflacja w kraju kandydującym nie może być wyższa niż 1,5% ponad średnią inflację, w 3 krajach UE gdzie jest ona najniższa.2. stopy procentowe (średnie długoterminowe) nie mogą być wyższe o więcej niż 2 punkty procentowe ponad średnio długoterminową stopę procentową w 3 krajach o najniższej inflacji. 3. Dług publiczny nie może być wyższy niż 60% PKB danego kraju. 4. Deficyt budżetowy nie może być wyższy niż 3% PKB. 5. Stabilność kursu waluty definiowana w ten sposób, że przez 2lata rynkowy kurs waluty danego kraju nie mógł się wahać o więcej niż 7/-15% do kursu odniesienia. 6. Niezależność Banku Centralnego. Do średniej inflacji dodajemy 1,5% i to daje wartość dopuszczalną. POLSKA (czy spełniamy kryteria konwergencji) ->INFLACJA (w lutym inflacja wyniosła 4,2%) Inflacja ta jest relatywnie wysoka, więc tego warunku nie spełniamy na razie. ->STOPA PROCENTOWA w Polsce wynosi obecnie 5,5% więc też jest za wysoka. ->DŁUG PUBLICZNY (w Polsce wynosi on obecnie ok. 50%) spełniamy więc ten warunek. ->DEFICYT BUDŻETOWY ( tego warunku nie spełniamy obecnie). -> NIEZALEŻNOŚC BANKU CENTRALNEGO (warunek, który spełniamy).-> Co do stabilności kursu to na razie nie jest to zdefiniowane.. Komisja Europejska (1998) przygotowała raport o tym jak 13 krajów UE spełniało warunki konwergencji. Na podstawie tego raportu Rada UE podjęła decyzję o przyjęciu 11 krajów do unii gosp.-walut. (Belgi, Niemcy, Hiszpania, Francja, Irlandia, Włochy, Luksemburg, Holandia, Austria, Portugalia, Finlandia). W Traktacie Ustanawiającym Wspólnotę Europejską był zapis (TWE 104 art.) iż kraje, które miały dług publiczny powyżej 60% PKB, ale ten stosunek się zmniejszał wystarczająco szybko i zbliżał się do wartości referencyjnej, to wtedy taki kraj miał szansę wstąpić do UGW. Gdyby nie ten zapis to zamiast 11 krajów to tylko 3 wstąpiłyby do UGW (Francja 58%, Luksemburg 6,7%, Finlandia 55,8%). Pozostałe kraje UE miały ponad 60%, ale dług ten miał charakter malejący. Niemcy były państwem, które chciało aby restrykcyjnie przestrzegano kryteria konwergencji. Je3dnak w 1997 same miały ponad 60% PKB długu publicznego i nie spełniały wtedy tego kryterium. A dzięki zapisowi w TWE zostały przyjęte do UGW. Belgia miała w roku 97 dług publiczny 122,2% a Włochy 121,6% a dzięki temu zapisowi nawet te państwa zostały przyjęte do UGW. Grecja miała dług publiczny w wysokości 108 PKB. Pozostałe kryteria konwergencji były spełniane poza długiem publicznym Grecja, Szwecja, W. Brytania i Dania to państwa, któr nie zostały przyjęte do I etapu UGW. GRECJA: inflacja była za wysoka, również deficyt budżetowy był za duży, stopy procentowe za wysokie a także nie spełniała warunku udziału waluty mechanizmie stabilizowania kursu waluty. W sumie nie spełniała 4/6 warunków. Grecja nie została przyjęta do UGW w 99r.W 2001 przyjęto decyzję, iż Grecja spełnia warunki przystąpienia do UGW. W styczn.2004 okazało się iż Grecja przedstawiła Komisji Europejskiej fałszywe dane z roku 1998, 1999. Fałszywe dane dotyczyły deficytu budżetowego. SZWECJA: nie spełniała warunków politycznych. Warunki ekonomiczne były spełnione. Jednak Szwedzki Bank Centralny pozostał niezależny a korona szwedzka nie została włączona do mechanizmu stabilizacji kursów. Szwecja nie chciała wstąpić do strefy euro i celowo nie chciała spełnić tych 2 warunków. WIELKA BRYTANIA i DANIA były krajami, które nie były oceniane w 1998 dlatego iż zastrzegły sobie w Traktacie z Maastricht że nie przystąpią do III etapu UGW. Klauzula opt-in oznaczał, że W. Brytania będzie uczestniczyła w III etapie UGW wtedy gdy będzie chciała. Odnośnie Danii obowiązywała klauzula opt-in, która mówiła o tym że kraj ten musi zgłosić Komisji iż nie chce wstąpić do UGW (do III etapu). Do roku 2004 w UGW było 12 państw. 01.01.2007 Słowenia przystąpiła do strefy euro. 01.01.2008 Cypr i Malta wstąpiły do strefy euro. Zatem obecnie w strefie euro jest 15 państw. PUNKT STABILIZACJI I WZROSTU Składają się na niego 3 dokumenty: 2 rozporządzenia i rezolucja Rady Europejskiej. 1. Rozporządzenie 1466/97 wydane przez RUE 7.07.1997 2. Rozporządzenie 1467/97 wydane przez RUE 7.07.1997 3. Rezolucja RE wydana 7.06.1997 1. 1466/97-> weszło w życie 1.07.1998. Rozporządzenie to ustanawia reguły dot. monitorowania programów stabilizacyjnych konwergencji. Które mają zapobiec możliwie jak najwcześniej występowaniu nadmiernych deficytów budżetowych oraz wspierać koordynację polityki gosp. krajów członkowskich UE.-> Każdy kraj przedstawia Radzie UE i Komisji programy Stabilizacji: # średnioterminowe założenia polityki budżetowej mającej na celu zrównoważenie budżetu lub uzyskanie nadwyżki i przewidywany poziom długu publicznego. # główne założenia dot. podstawowych wskaźników ekonomicznych i np. wydatki na inwestycje publiczne czy wzrost PKB # opis środków polityki gosp. i budżetowej podjętych w celu osiągnięcia założeń programu # analiza w jaki sposób przyjęte założenia gosp. wpływają na budżet i dług publiczny. -> Komisja i Komitet Ekonomiczno-Finansowy ocenia przedstawiony program. Ocena przedkładana jest Radzie, która stwierdza czy dany program zapewnia uniknięcie nadmiernego deficytu, czy przyjęte założenia mogą być realnie przyjęte. -> Jeśli Rada uzna, że program nie jest wystarczająco dobry, może udzielić wskazówek danemu państwu i wskazać potrzebne korekty. 2. 1467/97 -> weszło w życie 1.01.1999 -> rozporządzenie zawiera sankcje jakie mogą być nałożone na państwo, które ma zbyt wysoki deficyt budżetowy.-> Nie każdy deficyt, który przekracza 3% jest uznawany za nadmierny a występuje to wtedy gdy: # jest on wynikiem „poważnych trudności gospodarczych” – roczny spadek PKB o co najmniej 2%. # Deficyt ma charakter tymczasowy -> spadnie poniżej dopuszczalnej wartości wkrótce po ustąpieniu „poważnych trudności gosp.” lub też „niezwykłego wydarzenia”. -> Jeżeli Rada stwierdzi, że nadmierny deficyt istnieje a jest spowodowany innymi przyczynami, to udziela danemu państwu rekomendacji, w jaki sposób się go pozbyć. -> Państwo ma 4 mies. Na dostosowanie się do rekomendacji. Jeśli tego nie zrobi to Rada może swoją decyzję upublicznić. -> Jeżeli podjęte kroki dalej nie przynoszą skutku to Rada może zastosować Sankcje: # złożenie nie oprocentowanego depozytu -> 0,2% PKB danego państwa + 10% nadwyżki, o którą została przekroczona wartość referencyjna 3%. # jeżeli kraj nadal nie zastosuje się do rekomendacji to Rada może zdecydować o złożeniu dodatkowego depozytu -> 10%, o którą została przekroczona wartość referencyjna 3% # jeżeli w ciągu 2 lat od nałożenia obowiązku złożenia pierwszego depozytu, dane państwo nadal ma nadmierny deficyt to Rada może zdecydować o zamianie depozytu na kary.

Budżet i wspólna polityka rolna:
Dalia Grybiavskaite- komisarz ds budżetu UE.
Procedura przyjmowania (uchwalania) budżetu: Budżet musi być uchwalony od 1 września do końca grudnia danego roku. Jest on opracowany na rok następny. W praktyce prace nad budżetem zaczynają się wcześniej. Projekt budżetu przygotowuje i przedstawia KE i jest on przekazywany RUE, w której odbywa się tzw I czytanie budżetu, i która to RUE po spotkaniu z przedstawicielem PE powinna przyjąć większością kwalifikowaną projekt budżetu. Najpóźniej do 5.10 ten projekt powinien być przesłany do PE. Wtedy to jest I czytanie budżetu w PE. PE ma prawo bezwzględną większością głosów wnieść poprawki do budżetu. Wydatki w budżecie dzielą się na obligatoryjne i nieobligatoryjne. Oblig- muszą zostać poniesione tak by wspólnota wywiązała się ze swoich obowiązań wewn i zewn, wynikających z traktatów i aktów prawnych wydanych na ich podstawie. Nieoblig- to pozostałe wydatki. Podział wydatków ma charakter polityczny. PE, RUE i KE przed ustaleniem budżetu spotykają się i które wydatki będą obligatoryjne, a które nie. Z PE budżet wraca do RUE i odbywa się II czytanie zaraz po dyskusji z delegacją PE w III tyg. Listopada. W wyn. tego czytania RUE wprowadza do projektu zmiany, na podstawie poprawek wniesionych przez PE.
Rezolucja RE z 7.06.97:
RE zachęca wszystkie strony do rygorystycznej i terminowej realizacji traktatu (TWE) oraz Paktu na Rzecz Stabilizacji i Wzrostu. Rezolucja jest politycznym drogowskazem dla wszystkich zainteresowanych. 2005- zmiany wprowadzone do paktu:
1055/2005 zmieniające rozporządzenie 1466/97
1056/2005 zmieniające rozporządzenie 1467/97
Stanowia one rozróżnienie Paktu Stabilizacji i Wzrostu- złagodzono warunki jakie muszą zaistnieć by Rada i Komisja nie uznały deficytu za nadmierny. KE w swym raporcie powinna brać pod uwagę także inne okoliczności: uwarunkowania związane z cyklem gospodarczym, wprowadzanie założeń Strategii Lizbońskiej, prowadzenie polityki mającej na celu rozwój badań i innowacji, reformy systemów emerytalnych, rozwijanie międzynarodowej solidarności.
Europejski System Banków Centralnych i EBC:
ESBC składa się z EBC i Narodowych BC.
ESBC jest kierowany przez organy decyzyjne EBC: Rada i Zarząd składa się z prezesa i vice prezesa i 4 członków. Zarząd jest organem wykonawczym- realizuje decyzje podjęte przez Radę, która jest organem decyzyjnym. Prezesem Zarządu jest obecnie J.C. Trichet (W. Duisenberg- I prezes), który jest nominowany przez Radę.

WSPÓLNA POLITYKA ROLNA (WPR) W 2008r. na rolnictwo ma być wydane ok. 54 mld euro ze 129 mld euro całości. Marian Fischer Boel (Dunka)- Komisarz d/s Wspólnej polityki Rolnej. WPR funkcjonuje od pożytku funkcjonowania Wspólnot Europejskich (1957) Miała ona z jednej strony zapewnić dopłaty francuskim rolnikom w zamian za co Francja miała otworzyć granice dla niemieckiego eksportu. Dla Francji i Włoch rolnictwo miło ogromne znaczenie. Ok. 25% ludności, każdego z tych państw żyło z rolnictwa. CELE WSPÓLNEJ POLITYKI ROLNEJ: -> art. 39( uprzednio 33 ) TWE -> zwiększenie wydajności produkcji rolnej na skutek rozwoju postępu technicznego oraz optymalizacji czynników ekonomicznych produkcji. -> zapewnienie producentom rolnym godnych warunków życia dzięki odpowiedniemu poziomowi dochodów -> zapewnienie konsumentom kupna produktów rolnych po rozsądnych cenach -> stabilizacja rynków rolnych -> zapewnienie konkurencyjności na rynkach zewnętrznych ZASADY WSPÓLNEJ POLITYKI ROLNEJ: >jednolitość rynku produktów rolnych w obrębie wspólnoty >preferencje dla własnej produkcji rolnej w stosunku do produktów rolnych spoza wspólnoty >wspólne ceny na produkty rolne na obszarze wspólnoty >jednolite regulacje dot. funkcjonowania rynku rolnego >wspólne finansowanie WPR >solidarność finansowa >wsparcie zbiorowych działań gosp. producentów rolnych. ZASOBY NATURALNE >55mld euro – wydatki rolne i płatności bezpośrednie to ok. 41mld euro, - wydatki na rozwój obszarów miejskich ok. 13 mld euro. – rybołówstwo ok. 1 mld euro UE jako partner na arenie między. (7 mld 300mln euro)- >działania przedakcesyjne >pomoc humanitarna >demokracja i prawa człowieka >wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa >europejska polityka sąsiedztwa. Administracja (7mld 300mln euro)- około połowy tej sumy pochłania funkcjonowanie KE >wolność, bezpieczeństwo, sprawiedliwość (700mln) >obywatelstwo (600mln) >kultura >media >zdrowie publiczne >ochrona konsumentów.
SKUTKI FUNKCJONOWANIA WSPOLNEJ POLIT. ROLNEJ-1.zmiana ilości produkowanej żywności, od niedoboru w latach 50 do nadwyżki w latach 60. 2.liczba osób zatrudnionych w rolnictwie (od22% do 5% obecnie) 3. spadek liczby małych gospodarstw a wzrost dużych 4.corz mniejsza liczba ludności mieszkającej na wsi 5. zmniejszenie się różnic w dochodach pomiędzy ludnością mieszkającą na wsi i mieście 6.spadek dysproporcji w poziomie wykształcenia 7. spadek różnic w warunkach życia pomiędzy ludnością miejską a wiejską
Traktat z Lizbony
Traktat wejdzie w życie 01.01.2009 pod warunkiem że wszystkie państwa UE ratyfikują traktat . Jeżeli nie zdąża do 1 stycznia 2009 to wtedy wchodzi on w życie z początkiem miesiąca następnego po miesiącu w w którym ratyfikowało go ostatnie państwo UE. Słowenia, Słowacja, Węgry, Francja, Malta to państwa które już ratyfikowały trakta z Lizbony.
Traktat z Lizbony wprowadza tj
– Wspólnota Europejska została zastąpiona przez UE i jest ona następca prawnym WE
– Nie będzie już trójfilarowej struktury UE
– Traktat ustanawiający WE zostaje zmieniony na traktat o funkcjonowaniu UE. Wszystkie kompetencje które nie są przyznane UE w traktatach należą do państw UE
Nastąpi również wzmocnienie zasady subsydiarności poprzez wzmocnienie roli parlamentów krajowych. Zasada subsydiarności odnosi się do podziału kompetencji między Unię a państwa członkowskie. W myśl tej zasady Unia Europejska powinna dać swobodę działania na poziomie lokalnym i
Edka (14-04-2008 19:23)
krajowym państwom członkowskim i angażować się jedynie wtedy, gdy jej pomoc jest konieczna lub mogłaby przynieść większe korzyści. Dzięki Traktatowi parlamenty narodowe zyskują większą możliwość wpływania na prace w Unii. Staną się strażnikami zasady subsydiarności i swoich praw. Będą mogły już na bardzo wczesnym etapie interweniować w prace prawotwórcze, zanim jeszcze dany wniosek legislacyjny zostanie szczegółowo przeanalizowany przez Parlament Europejski i Radę.

- karta praw podstawowych według traktatu ma taką samą moc prawną jak traktaty. Z chwilą wejścia w życie traktatu z lizbony KPP stanie się dokumentem prawnym.. Postanowienia KPP w żaden sposób nie rozszerzają kompetencji UE określonych w traktatach( art.6 TUE)

NOWE POSTANOWIENIA W TRAKTACIE Z LIZBONY

-Możliwość wprowadzenia inicjatywy obywatelskiej ( prawodawczej). Co najmniej 1 mln obywateli unii , którzy mają obywatelstwo " znacznej liczby państw członkowskich" mogą zwrocic się do KE aby przedłuzyła ona propozy
Edka (14-04-2008 19:23)
przyjęcia przez UE aktu prawnego.
Zmiany dotyczące instytucji:
- rada europejska jest jedynym organem UE a pozostałe są organami wspólnotowymi wg wczesniejszych traktatow
- zgodnie z TL instytucjami UE są: Parlament Europejski, Rada Europejska, Rada, Komisja Europejska, Trybunał Sprawiedliwości, EBC, Trybunał Obrachunkowy
PARLAMENT EUROPEJSKI
- Liczba członków nie może być większa niż 750 członków ( nie licząc przewodniczącego ) czyli max liczba czlonkow to 751
- Zasada przyznawania miejsc panstwom członkowskim w PE top zasada dygresywnej proporcjonalności , w praktyce będzie można mieć 96 deputowanych maksymalnie a minimalnie 6.
RADA EUROPEJSKA
- RE wybierać będzie swojego prezewodniczącego.Przewodniczący RE będzie wybierany na 2,5 letnia kadencję większością kwalifikowaną . Mandat jest jednokrotnie odnawialny ( max 5 letnia kadencja)Można odwołać przewodniczacego w przypadku przeszkody lub poważniejszego uchybienia ( odwolać większością kwalifikowaną).
Edka (14-04-2008 19:23)
Przewodnicżacy PE nie mozę piastować żadnego stanowiska publicznego.
FUNKCJE PRZEWODNICZĄCEGO PE:
- przewodniczy RE i prowadzi jej prace
- zapewnia przygotowanie i ciągłość prac RE we współpracy z przewodniczącym Komisji i na podstwie prac Rady ds. ogólnych
- Wspomaga osiąganie spójności konsensusu w RE
- Przedstawia PE sprawozdanie z kazdego posiedzienia RE
- zapewnia reprezentacje UE na zewnątrz w sprawach wspolnej polityki zagranicznej i bezpieczenstwa bez uszczerbku dla uprawnień wysokiego przedstawieciela ds. Wspolnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa
Rada Unii Europejskiej (Rada):
-jeśli traktaty nie stanowią inaczej to większość kwalifikowana jest podstawowym narzędziem głosowania;
Komisja Europejska:
-do 31 października 2014r. w skład Komisji wchodzi jeden obywatel każdego kraju członkowskiego przy czym nowy skład Komisji obejmuje jej przewodniczącego i Wyższego Przedstawiciela ds. Polit. Zagran. i Bezp.
-od 1.11. 2014r. Komisja Europ. Będzie składać się z takiej liczby członków, która odpowiada 2/3 liczby państw UE. Może być zmiana tej liczby, ale tylko przy jednomyślnej decyzji RE.
->Komisarze mogą być wybierani na zasadzie równej rotacji przy uwzględnieniu różnorodności geograficznej i demograficznej państw UE. Chodzi o to by wszystkie kraje zarówno małe i duże miały swoich przedstawicieli. Zasada równej rotacji obejmuje także wzmiankę, o tym, iż tylko przez jedną kadencję poszczególny kraj może nie mieć komisarza ( nie może być sytuacji, że jakiś kraj przez dwie kadencje nie będzie miał swojego komisarza)

W Traktacie z Lizbony zostało ustanowione, że Wspólna Polityka Bezpieczeństwa i Obrony może doprowadzić do stworzenia wspólnej obrony jeśli RE jednomyślnie o tym zadecyduje
Decyzje dotyczące WPB i O, w tym także decyzje dot. podjęcia misji zagranicznych są przyjmowane przez RUE jednomyślnie na wniosek WP ds PZ i B lub na wniosek państwa członkowskiego.
W Traktacie o Unii ( art.28a) tak jak w Traktacie NATO mamy zapis, iż agresja na któreś z państw sojuszu traktowana jest jako agresja na cały sojusz . „W przypadku gdy jakieś państwo członkowskie stanie się ofiarą zbrojnej agresji na jego terytorium, to pozostałe państwa członk. mają w stosunku do niego obowiązek udzielenia pomocy i wsparcia przy zastosowaniu wszelkich dostępnych im środków- zgodnie z art. 51 Karty Narod. Zjednocz.”
Prawo do indywidualnej i zbiorowej samoobrony.
- Traktat z Lizbony nadaje UE osobowość prawną.
- Na mocy art. 49a kraj UE, który chce wystąpić z UE notyfikuje swój zamiar RE i później w świetle wytycznych RE Unia prowadzi negocjacje i zawiera umowę, zawierającą warunki wystąpienia z UE, z tym państwem. Umowa jest zawierana przez RU_ Rada Unii w imieniu UE, która stanowi większość kwalifikowaną po uzyskaniu zgody Parlamentu.
- Traktaty przestają mieć zastosowanie do kraju, który z UE występuje w dniu wejścia w życie umowy o wystąpieniu lub w przypadku jej braku 2 lata po notyfikacji.
- Jeśli kraj, który wystąpił z UE będzie chciał ponownie do niej wstąpić to jest taka możliwość.
Karta Praw Podstawowych.
Kwestia małżeństw:
art.9 KPP ”Prawo do zawarcia małżeństwa i prawo do założenia rodziny są gwarantowane zgodnie z ustawami krajowymi dotyczącymi regulacji tych praw”.
KPP nie rozszerza kompetencji w dziedzinach, w które UE nie ma prawa ingerować. Odnośnie małżeństw-> reguluje to prawo Konstytucja RP. Więc małżeństwa homoseksualistów nie są zawierane na podstawie KPP tylko zgodnie z krajowym ustawodawstwem.
Kwestia dotycząca prawa własności:
Art. 17 KPP -> zapis ten jest identyczny z zapisem Konstytucji RP. Zapis ten nie wskazuje na to, iż Polska miałaby oddać Niemcom wcześniej zajęte ziemie.