Prawne formy prowadzenia działalności gospodarczej.

Gość

Cześć!Zamieszczam referat z ekonomii Wink

Prawne formy prowadzenia działalności gospodarczej czyli temat 2...Praca jest dośc długa, ale napewno łatwiej Wam będzie wybrać najważniejsze rzeczy stąd niż szukać ich od podstaw... a przed kolosem zawsze może się przydać Smile

Ustawa z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z dnia 6 sierpnia 2004 roku) jest podstawowym aktem prawnym dla przedsiębiorców, ponieważ określa zasady prowadzenia działalności gospodarczej. Zgodnie z art.4 ustawy przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna nie będąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. Przez działalność gospodarczą rozumie się natomiast zarobkową działalność wytwórczą, handlową, budowlaną, usługową oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i eksploatację zasobów naturalnych. Jest ona wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Zorganizowanie takie będzie miało różną treść w zależności od rozmiarów prowadzonej działalności. Dla osobistego wykonywania szeregu usług wystarczy, aby przez zorganizowanie rozumieć ustalenie godzin i miejsca przyjmowania i wykonywania zleceń. Przedsiębiorca prowadzący działalność na wielką skalę, zatrudniający wielu pracowników, będzie tworzył rozmaite schematy organizacyjne, zakresy zadań, będzie tworzył i likwidował oddziały i wykonywał całe mnóstwo innych działań, które będą służyły lepszemu zorganizowaniu pracy w jego przedsiębiorstwie. Zgodnie z ustawą podejmowanie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa. Wolność ta nie może być jednak pojmowana w sposób zupełny. Ustawy wprowadzają określone ograniczenia tej wolności. Przedsiębiorca jest zobowiązany zapoznać się ze wszystkimi warunkami prowadzenia działalności gospodarczej, wynikającymi z obowiązujących przepisów, oraz stosować się do nich w trakcie jej wykonywania. Wymienione w ustawie o działalności gospodarczej przepisy budowlane, sanitarne, przeciwpożarowe oraz z zakresu ochrony środowiska to następne i nie wszystkie przepisy, do których przedsiębiorca zobowiązany jest się stosować. Jednak prowadzenie działalności nie wymaga szczegółowej znajomości tych przepisów. Istnieją profesjonaliści - doradcy podatkowi, doradcy finansowi, prawnicy, do których można się zwrócić w potrzebie. Działalność gospodarczą można prowadzić w różnych formach organizacyjno-prawnych. Wybór formy zależy od rozmiarów działalności, liczby osób w nią zaangażowanych, celów tej działalności itp. W podstawowej klasyfikacji podmioty gospodarcze dzieli się na pojedyncze podmioty gospodarcze i spółki. Pojedynczym podmiotem gospodarczym jest podmiot, który prawnie reprezentowany jest przez osobę fizyczną, np. pojedynczy kupiec lub wytwórca, właściciel gospodarstwa ogrodniczego, świadczący usługi w wolnym zawodzie (np. adwokat, lekarz, tłumacz). Nie zawsze pojedyncze prowadzenie działalności gospodarczej jest możliwe lub celowe. Jeżeli na przykład podmiot gospodarczy prowadzący taką działalność nie dysponuje odpowiednim kapitałem, umiejętnościami, kwalifikacjami czy pomieszczeniem, może podjąć decyzję prowadzenia działalności gospodarczej wspólnie z innymi osobami. Może on wówczas zawrzeć umowę spółki i dzięki jej powstaniu ma szansę prowadzenia korzystniejszej działalności.
Spółka – Jest to określone w umowie zrzeszenie osób bądź kapitału utworzone celem prowadzenia działalności gospodarczej. Spółka stanowi jeden z rodzajów formy organizacyjno-prawnej, pod postacią której funkcjonują przedsiębiorstwa. Z punktu widzenia źródła prawa spółki dzielimy na spółki prawa cywilnego i spółki prawa handlowego. Spółki cywilne są uwidaczniane w ewidencji działalności gospodarczej, podstawą ich funkcjonowania jest Kodeks cywilny. Spółki handlowe natomiast są umieszczane w rejestrze handlowym prowadzonym przez właściwe sądy, a podstawą ich funkcjonowania jest Kodeks handlowy.
Ustawa z dnia 15 września 2000 roku - Kodeks spółek handlowych (KSH) reguluje tworzenie, organizację, funkcjonowanie, rozwiązywanie, łączenie, podział i przekształcanie spółek handlowych. Podpisując umowę spółki handlowej, wspólnicy lub akcjonariusze zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu przez wniesienie wkładów finansowych oraz jeśli umowa lub status spółki tak stanowi, przez współdziałanie w inny określony sposób. Spółkami handlowymi w rozumieniu KSH są :
• spółki osobowe:
o spółka jawna,
o spółka partnerska,
o spółka komandytowa,
o spółka komandytowo-akcyjna,
• spółki kapitałowe:
o spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,
o spółka akcyjna.
Są to formy gospodarcze bardziej skomplikowane, najczęściej istnieje tu więcej niż jeden właściciel. Założenie niektórych z nich wymaga większych nakładów finansowych.
W spółkach osobowych prowadzenie spraw i reprezentowanie ich na zewnątrz jest prawem i obowiązkiem każdego wspólnika (wyjątek w spółce komandytowej), natomiast w spółkach kapitałowych są do tego celu powołane specjalne organy.
Istotne różnice między wymienionymi spółkami wyrażają się szczególnie w :

• składzie osobowym, reprezentacji i prowadzeniu spraw spółki,
• sposobie tworzenia i wielkości kapitału,
• celach i rozmiarach rozwijanej działalności gospodarczej,
• odpowiedzialności za zobowiązania spółki.

Działalność gospodarczą można podjąć po uzyskaniu odpowiedniego wpisu do rejestru przedsiębiorców. Zasady tego wpisu określają przepisy odrębnej ustawy. Zasadniczą ustawą regulującą zasady uzyskiwania takiego wpisu jest Ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym, która weszła w życie od 01.01.2001 roku. Niektóre rodzaje działalności objęte są koncesjami lub zezwoleniami (np. ochrona osób i mienia), niektóre można podjąć dopiero wtedy, jeśli spełni się wymagania stawiane przez odrębne przepisy (np. prowadzenie ksiąg rachunkowych). W przypadku, kiedy do wykonywania potrzebne są szczególne kwalifikacje, zezwolenia, świadectwa a nie jesteśmy ich w stanie przedstawić w organie rejestrującym - organ ten odmówi dokonania rejestracji (wpisu).
Ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym obowiązuje od 01.01.2001 roku. Podmioty nie będące osobami fizycznymi, zobowiązane są dokonać wpisu do rejestru przedsiębiorców na zasadach określonych w ustawie przed podjęciem działalności gospodarczej. Obowiązek ten dotyczy następujących podmiotów:

• spółek jawnych,
• spółek partnerskich,
• spółek komandytowych,
• spółek komandytowo-akcyjnych,
• spółek z ograniczoną odpowiedzialnością,
• spółek akcyjnych,
• spółdzielni,
• przedsiębiorstw państwowych,
• jednostek badawczo-rozwojowych,
• przedsiębiorców określonych w przepisach o zasadach prowadzenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalności gospodarczej w zakresie drobnej wytwórczości przez zagraniczne osoby prawne i fizyczne, zwane "przedsiębiorstwami zagranicznymi",
• towarzystw ubezpieczeń wzajemnych,
• innych osób prawnych, jeżeli wykonują działalność gospodarczą i podlegają obowiązkowi wpisu do rejestru, o którym mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2,
• oddziałów przedsiębiorców zagranicznych działających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• głównych oddziałów zagranicznych zakładów ubezpieczeń.

Spółka jednoosobowa jest formą spółki kapitałowej. Przepisy prawa dopuszczają bowiem utworzenie takiej spółki tylko odnośnie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjnej. Niedozwolone jest ponadto tworzenie spółki jednoosobowej z ograniczoną odpowiedzialnością przez jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Tworzenie jednoosobowych spółek akcyjnych przewidziane jest dla skarbu państwa oraz związków samorządu terytorialnego i jednoosobowych spółek Skarbu Państwa tworzonych w procesie prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych i gdy spółka utworzona została z majątku pozostałego po likwidacji przedsiębiorstwa państwowego (ustawa o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych). Tworzenie spółki jednoosobowej umożliwiają przepisy Kodeksu Spółek Handlowych. W tym przypadku spółka staje się osobą prawną, chociaż jest prowadzona jednoosobowo przez osobę fizyczną.

Istnieje wiele zalet prowadzenia indywidualnej działalności gospodarczej :

• Przedsiębiorca jest właścicielem swojej firmy, ma większą swobodę działania, sam decyduje jak i kiedy wykonuje pracę,
• Obowiązują niskie koszty rozpoczęcia i funkcjonowania działalności,
• Składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne nie są zależne od
wysokości zarobków - można płacić najniższe możliwe składki, a oprócz tego wykupić ubezpieczenie emerytalne w jednej z prywatnych firm ubezpieczeniowych,
• Stosunkowo niskie opodatkowanie - począwszy od roku 2004 można wybrać opodatkowanie liniowe w wysokości 19% niezależnie od wielkości dochodów. W zależności od rodzaju działalności można też wybrać opodatkowanie ryczałtowe, które w niektórych przypadkach jest niższe od podatku liniowego.
• Nieskomplikowane rozliczenia z fiskusem - najpopularniejszą formą opodatkowania jest księga przychodów i rozchodów. Jeśli jednak spełnia się odpowiednie warunki, można wybrać jeszcze prostszą i w niektórych przypadkach korzystniejszą formę opodatkowania - kartę podatkową lub ryczałt.
• Duże przedsiębiorstwa chętnie ostatnio „zatrudniają” osoby prowadzące własną działalność gospodarczą. Współpraca opiera się w tym przypadku nie na podstawie umowy o pracę, lecz na podstawie umowy o świadczeniu usług. Usługi świadczone przez wykonawcę to najczęściej pośrednictwo handlowe. Taka forma korzystna jest dla przedsiębiorstw, które chcą ograniczyć koszty ponoszone przy zatrudnianiu pracowników na umowę o pracę, np. nie płacą wtedy składek ubezpieczeniowych za pracownika, nie martwią się o inne prawa pracownicze wynikające z Kodeksu pracy.

Natomiast wady :

• Właściciel odpowiada osobiście za wszystkie długi firmy, tzn. że w przypadku niepowodzenia - jeśli zaciągnie kredyt lub ma długi w stosunku do dostawców – może stracić swoje oszczędności, a także to, co posiada, np. dom lub samochód;jeśli nie posiada umowy małżeńskiej-intercyzy, która jest podstawą rozdzielności majątkowej ze współmałżonkiem, za niepowodzenia w razie długów odpowiada także współmałżonek.

Osoba fizyczna zamierzająca indywidualnie prowadzić działalność gospodarczą powinna się stawić w urzędzie gminy swego miejsca zamieszkania i wypełnić zgłoszenie o dokonanie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. Druki te zawierają:

• imię i nazwisko,
• PESEL i adres dokonującego zgłoszenia,
• nazwę, przedmiot i datę rozpoczęcia działalności przedsiębiorstwa,
• siedzibę, albo adres zakładu głównego jeżeli są inne niż adres dokonującego zgłoszenia,
• określenie przedmiotu wykonywanej działalności gospodarczej zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności (PKD) - nie wystarczy więc tylko ogólnie podać zakres działalności (produkcja, handel, usługi), lecz trzeba typ wykonywanej działalności oznaczyć specjalnym kodem cyfrowym (zbiór PKD powinien być dostępny w urzędzie gminy)

Dokonując zgłoszenia powinno się przedstawić tytuł prawny do lokalu, w którym ma być prowadzona działalność (wypis z księgi wieczystej, kopia umowy najmu, użyczenia itd.), podać nazwiska ewentualnych pełnomocników, numery telefonów kontaktowych. Jeżeli już prowadzi się działalność gospodarczą, trzeba to zaznaczyć. Na potwierdzenie wpisu w ciągu 14 dni od dnia zgłoszenia zostanie doręczone zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej. Ewidencja działalności gospodarczej jest jawna - każdy może do niej zajrzeć bez żadnych opłat. Zwyczajowo przyjęło się, że przy zawieraniu umowy dołącza się do niej wyciąg z ewidencji potwierdzający, że dana firma w rzeczywistości istnieje oraz informujący, czym się ona zajmuje. Tego zaświadczenia wymaga praktycznie każdy bank czy urząd. Przy zakładaniu działalności należy zauważyć kwestie związane z obowiązkiem ubezpieczenia społecznego. Bez względu na to, czy działalność ma charakter okresowy czy nie, obowiązek opłacania składki na ubezpieczenia społeczne istnieje cały rok i nie jest uzależniony od występowania dochodu. Składki należy opłacać nawet w wypadku wystąpienia straty lub braku przychodów z działalności. Dopiero wyrejestrowanie powoduje ustanie obowiązku ubezpieczeniowego. Jeśli działalność gospodarcza ma charakter zajęcia dodatkowego i uzyskuje się dochody z pracy, a wynagrodzenie tam otrzymywane jest równe, co najmniej wynagrodzeniu minimalnemu, określonemu w odrębnych przepisach, wtedy obowiązek ubezpieczeniowy ogranicza się do składki na ubezpieczenie zdrowotne. 4.08.2005 roku weszła w życie nowelizacja ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, wprowadzająca zasadę, że osoby rozpoczynające po raz pierwszy działalność gospodarczą (lub podejmujące nią po co najmniej pięcioletniej przerwie) będą korzystały z prawa opłacania ulgowych składek na ubezpieczenie społeczne. Minimalna podstawa do ubezpieczeń społecznych tych osób wynosi 30% minimalnego wynagrodzenia (a nie 60% średniego wynagrodzenia miesięcznego). Największą oszczędność osoby te uzyskają w przypadku składki na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenie rentowe.
Wraz ze zgłoszeniem do ewidencji działalności gospodarczej, w gminie możesz obecnie złożyć także:

• wniosek o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej (po jego dokonaniu otrzymujesz swój numer REGON)
• zgłoszenie identyfikacyjne lub aktualizacyjne NIP.

Organ gminy ma obowiązek w ciągu 3 dni od wpisania osoby fizycznej do ewidencji działalności gospodarczej przesłać te wnioski do właściwych urzędów (urzędu statystycznego województwa, na terenie którego ma ona miejsce zamieszkania oraz wskazanego urzędu skarbowego) wraz z zaświadczeniem o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej.
Z chwilą wpisania do ewidencji KRS osoba fizyczna uzyskuje tym samym status przedsiębiorcy ze wszystkimi tego konsekwencjami (np. przedsiębiorca, który w następstwie wystąpienia nadzwyczajnych i niezawinionych okoliczności zaprzestał płacenia długów, ma prawo do postępowania układowego z wierzycielami; co do zasady - na równi z innymi przedsiębiorcami - ma również prawo do ogłoszenia upadłości).

Aby podjąć działalność należy:

• uzyskać wpis do ewidencji działalności gospodarczej do KRS
• wystąpić do wojewódzkiego (powiatowego) urzędu statystycznego o nadanie numeru identyfikacyjnego REGON ( Krajowy Rejestr Urzędowy Podmiotu Gospodarki Narodowej ; numer jest wydawany na podstawie formularza RG-1 )
• otworzyć rachunek bankowy (za którego pośrednictwem przedsiębiorca będzie musiał dokonywać lub przyjmować płatności, gdy stroną transakcji będzie inny przedsiębiorca)
• zgłosić rozpoczęcie działalności gospodarczej do urzędu skarbowego właściwego dla celów podatku dochodowego (z podaniem numeru rachunku bankowego, o którym mowa powyżej). Właściwość tego urzędu ustalana jest według miejsca zamieszkania przedsiębiorcy.
• Ponadto przedsiębiorca musi dokonać wyboru jednej z dopuszczalnych form opodatkowania;
• złożyć tzw. zgłoszenie aktualizacyjne osoby fizycznej, która rozpoczyna działalność gospodarczą jako przedsiębiorca ( NIP-1 ), ewentualnie z załącznikami: na zamieszczenie informacji o dodatkowych kontach bankowych ( NIP-B ) lub/oraz o kolejnych miejscach prowadzenia działalności ( NIP-C ) - składane do urzędu skarbowego właściwego dla miejsca zamieszkania przedsiębiorcy (urząd wydaje decyzję NIP-4);
• w Urzędzie Skarbowym złożyć wniosek o nadanie numeru NIP jeżeli go jeszcze nie ma.
• dokonać zgłoszenia identyfikacyjnego dla celów VAT - przed wykonaniem pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu tym podatkiem. Zgłoszenie to jest obowiązkowe zarówno dla podatników VAT (zgłoszenie rejestracyjne VAT-R, a potwierdzenie tego zgłoszenia przez organ podatkowy na formularzu VAT-5), jak i dla przedsiębiorców składających oświadczenie o wyborze zwolnienia od podatku od towarów i usług (VAT-6). Formularze te powinny być złożone w urzędzie skarbowym właściwym ze względu na miejsce wykonywania czynności, a w sytuacji gdy są one wykonywane na terenie różnych urzędów - w urzędzie skarbowym odpowiednim z uwagi na siedzibę podatnika, wreszcie, gdy nie ma on siedziby - w urzędzie skarbowym właściwym dla jego miejsca zamieszkania;
• wypełnić i wysłać lub złożyć osobiście odpowiednie deklaracje zgłoszeniowe ZUS - druki ZFA ( zgłoszenia danych płatnika składek - w ciągu 7 dni od daty rozpoczęcia działalności wskazanej na druku NIP-1) i ZUA
( zgłoszenia danych osoby do ubezpieczeń - zgłoszenia powinny mieć miejsce w ciągu tygodnia od dnia zatrudnienia pracownika);
• powiadomić okręgowego inspektora pracy oraz państwowego inspektora sanitarnego o miejscu, zakresie, rodzaju prowadzonej działalności, przewidywanej liczbie pracowników oraz złożyć informacje o środkach i procedurach przedsiębranych w celu spełnienia wymagań wynikających z przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy - związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą (wymóg ten wynika z art. 209 § 1 kodeksu pracy).
W przypadku firm małżeńskich nie możliwe jest ich założenie i funkcjonowanie wyłącznie na podstawie jednego wspólnego wpisu obojga małżonków do ewidencji działalności gospodarczej. Prowadzenie takiej firmy małżeńskiej nie jest bowiem tożsame z zawarciem przez małżonków umowy spółki cywilnej. Spółki małżeńskie zakończą swój żywot, ponieważ art. 68 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. nr 173, poz. 1808) zobowiązuje małżonków zarejestrowanych na podstawie wspólnego wpisu, aby do 31 grudnia 2005 r. dopełnili formalności związanych ze zmianą wspólnego wpisu, pod rygorem wykreślenia z ewidencji.

Spółka cywilna jest oparta na przepisach prawa cywilnego. Regulacje prawne zawarte są w Kodeksie Cywilnym i Ustawie o swobodzie działalności gospodarczej. Wspólnicy rejestrują się osobno w rejestrze działalności gospodarczej, od 01.01.2004 roku w odpowiednim rejestrze zgodnie z Ustawą o Krajowym Rejestrze Sądowym, czyniąc wzmiankę o formie prowadzonej działalności. Przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów. Do zawarcia umowy spółki cywilnej dochodzi w formie pisemnej. Nie jest konieczne sporządzania aktu notarialnego. Z jednej strony umożliwia to zawiązanie spółki w sposób bardzo uproszczony i w krótkim czasie. Z drugiej strony sprzyja popełnianiu przy zawiązywaniu spółki rozmaitych błędów, polegających chociażby na braku ustalenia wszystkich kwestii istotnych dla działania, a zwłaszcza zakończenia działalności spółki. Wspólnicy solidarnie odpowiadają za zobowiązania spółki. Ich odpowiedzialność nie jest ograniczona tyko do majątku, który wnieśli do spółki. Wierzyciel może domagać się zaspokojenia swoich potrzeb w całości, według własnego wyboru, np. od jednego tylko wspólnika. Wspólnikowi, który zaspokoił w takich okolicznościach wierzyciela, przysługuje regres wobec pozostałych wspólników. Jeżeli spółka cywilna nabyła określone uprawnienia w drodze decyzji administracyjnej (np. uzyskała koncesję), to jakakolwiek zmiana w składzie jej wspólników powoduje konieczność ponownego występowania o przyznanie uprawnienia. Spółka cywilna to forma prowadzenia działalności gospodarczej, która umożliwia prowadzenie działalności nie przekraczającej większego rozmiaru czyli jej przychód roczny nie może przekroczyć 400 000 euro. Jeśli tak się stanie, spółka cywilna musi przekształcić się w jedną ze spółek kodeksu spółek handlowych.1 stycznia 2001 roku spółki cywilne straciły podmiotowość prawną. Nie posiadają więc własnego majątku - wkłady wniesione przez wspólników, własność nieruchomości i innych praw majątkowych nabywanych przez wspólników stanowią majątek wspólny wspólników. Spółka cywilna nie jest zatem przedsiębiorstwem. Przedsiębiorcami są natomiast jej poszczególni wspólnicy. We wniosku zgłoszeniowym deklarują oni zamiar prowadzenia wspólnej działalności. Prowadzić ją będą jednak pod imieniem każdego ze wspólników. Obecnie spółki cywilne nie mają prawa posiadania firmy. Zamiast tego wspólnicy muszą ujawniać swoje nazwiska i imiona w ramach działalności w spółce. Aby wspólnicy mogli występować pod wspólną nazwą, każdy musi podać ją w swoim zgłoszeniu jako własną. Spółka cywilna nie ma oczywiście osobowości prawnej, a więc nie ma organów, ani zdolności do dokonywania czynności prawnych. Posiada jednak własny NIP i REGON. Może być podatnikiem podatku VAT. Jednak podatnikami podatku dochodowego w spółce są poszczególni wspólnicy. Mają oni prawo do korzystania ze zryczałtowanych form podatku dochodowego od osób fizycznych. Spółka cywilna może mieć też status pracodawcy, ale płatnikiem składek na ubezpieczenie społeczne może być spółka lub każdy ze wspólników z osobna. Umowę spółki cywilnej zawierają wspólnicy (przynajmniej dwóch). Mogą to być osoby fizyczne albo osoby prawne. Wspólnikiem nie może być jednak inna spółka cywilna. W umowie spółki cywilnej wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego poprzez działanie w oznaczony sposób. Działanie takie to w szczególności wnoszenie wkładów. Wkładem może być wniesienie do spółki własności, innych praw albo świadczeniem usług. Własność to nie tylko nieruchomości, czy rzeczy ruchome, ale i wierzytelności, oraz niematerialne prawa majątkowe, np. prawa autorskie. Aby założyć spółkę cywilną należy zawrzeć, jak wcześniej wspomniano, umowę spółki. W umowie tej należy określić strony umowy, czyli wskazać, kto ją zawiera. Warto również zapisać, kto będzie spółkę reprezentował wobec osób trzecich. Może to robić jeden lub kilku wspólników albo nawet osoba trzecia. Bez tego postanowienia każdy ze wspólników będzie upoważniony do reprezentowania spółki w takich granicach, w jakich jest umocowany do prowadzenia jej spraw. Kodeks cywilny stanowi, że każdy wspólnik jest uprawniony i zobowiązany do prowadzenia spraw spółki, ale w umowie spółki wspólnicy mogą postanowić, że sprawy te będzie prowadził jeden lub kilku z nich, bądź też osoba trzecia. Warto w niej wskazać, czym będą zajmować się poszczególni wspólnicy. Umowa powinna wskazywać przedmiot działalności spółki, oraz miejsce czy obszar prowadzenia działalność. W umowie należy także określić wkłady wnoszone przez wspólników, czyli kto je wnosi, w jakiej wysokości; czy są to wkłady niepieniężne (aporty). Określenie udziału wspólników w zyskach i stratach nie jest konieczne, jednak jeśli w umowie nie zostaną zapisane szczegółowe postanowienia w tej sprawie, wspólnicy będą mieli równy udział zarówno w zyskach jak i stratach, bez względu na rodzaj i wartość wniesionego wkładu. Spółka może być zawiązana na czas oznaczony lub bezterminowo. W umowie można podać termin jej rozwiązania, albo określić, że działa ona np. do momentu osiągnięcia celu. Warto też określić sposób rozwiązania umowy, czyli wskazać, w jaki sposób wspólnicy zakończą swoje wspólne interesy. Wspólnicy nowo zawiązanej spółki cywilnej muszą dokonać jej zgłoszenia w urzędzie gminy, gdzie dokonane zostaną wpisy poszczególnych wspólników do ewidencji działalności gospodarczej. Wspólnicy powinni złożyć wniosek o wpis do Krajowego Rejestru Urzędowego Podmiotów Gospodarki Narodowej. Pozwoli im to uzyskać numeru identyfikacyjny REGON. W czasie istnienia spółki numer ten nie będzie zmieniony. REGON nadaje Urząd Statystyczny, właściwy dla siedziby spółki. Do wniosku należy dołączyć wypis z rejestracji. Wniosek o nadanie numeru REGON składa się w ciągu 14 dni od otrzymania wypisu. Umowę spółki rejestruje się też w urzędzie skarbowym, w miejscu zamieszkania głównego wspólnika. W urzędzie skarbowym spółka otrzyma numer identyfikacji podatkowej tj. NIP. NIP trzeba podawać na wszystkich dokumentach trafiających do fiskusa. Mimo, że spółka cywilna nie jest podmiotem prawa, jest podatnikiem. Tak więc to ona, a nie jej wspólnicy, otrzyma NIP. To spółka cywilna, a nie jej wspólnicy będzie podatnikiem VAT. Spółki zaczynające działalność, powinny dokonywać zgłoszenia identyfikacyjnego na formularzu NIP-2. Do formularza dołącza się odpis umowy spółki i wyciągi z ewidencji potwierdzające zarejestrowanie każdego wspólnika jako przedsiębiorcy. Każdy wspólnik wypełnia zatem i składa załącznik NIP-D, zawierający informacje o nim. Do dokumentów należy załączyć podstawę prawną dysponowania lokalem, w którym spółka ma siedzibę. Przedsiębiorcy działający w spółce cywilnej, którzy zatrudniają pracowników muszą zawiadomić na piśmie inspektora pracy oraz inspektora sanitarnego o tym gdzie, w jakim zakresie i jaką działalność prowadzą. Informują także o przewidywanej liczbie pracowników. Spadają na nich również obowiązki związane z bezpieczeństwem i higieną pracy - muszą złożyć pisemną informację o przyjętych środkach bhp - w terminie 14 dni od rozpoczęcia działalności. Jeśli są dla swoich pracowników płatnikami składek na ubezpieczenie społeczne, muszą złożyć w ZUS zgłoszenie płatnika składek w ciągu 7 dni od zatrudnienia pierwszego pracownika. Obowiązek indywidualnego zarejestrowania się w gminie obejmuje wszystkich wspólników spółek cywilnych. Pamiętać przy tym należy, że wpisy w ewidencji jednostek, które 1 stycznia 2001 r. według nowych przepisów nie są przedsiębiorcami, a więc spółek cywilnych, zostaną wykreślone z urzędu. Oznacza to, że wpisy dotyczące wspólników spółek cywilnych i one same jako przedsiębiorcy przestaną istnieć. Wykreślenie musi nastąpić w drodze decyzji administracyjnej. Wspólnicy otrzymają więc to z gminy na piśmie. Zarejestrowanie się przez wspólników indywidualnie w ewidencji działalności gospodarczej w gminie nie oznacza, że spółka cywilna przestanie istnieć lub że każdy ze wspólników będzie od rejestracji prowadził działalność gospodarczą samodzielnie, z oddzielną książką przychodów i rozchodów, ewidencją środków trwałych, ewidencją VAT itp. Przepisy podatkowe pozostały bez zmian. Wspólnicy nadal mogą prowadzić jedną księgę przychodów i rozchodów, jeśli są opodatkowani na zasadach ogólnych lub jedną ewidencję przychodów, jeśli są opodatkowani w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Gdy zaś chodzi o VAT, to nadal podatnikiem jest spółka, a nie każdy z jej wspólników z osobna. I spółka, i wspólnicy zachowują ten sam NIP. Nie zmienił się też sposób rozliczania z fiskusem z dochodów uzyskanych w wyniku udziału w spółce cywilnej. Zasady zawarte w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych są takie same, choć od 1 stycznia 2001 r. zapisano je bardziej precyzyjnie. Tak więc przychody z udziału w spółce nie będącej osobą prawną (m.in. cywilnej, jawnej) ze wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego wspólnika określa się proporcjonalnie do udziału w zysku oraz łączy z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali podatkowej (na zasadach ogólnych). Jeśli nie ma przeciwnego dowodu, przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku są równe. Te zasady stosuje się odpowiednio do: rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat, a także ulg podatkowych związanych z prowadzoną działalnością w formie spółki nie będącej osobą prawną. Spółka cywilna, a nie poszczególni jej wspólnicy, jest w dalszym ciągu pracodawcą dla osób zatrudnionych we wspólnie prowadzonym przedsiębiorstwie.

Zalety:

• Proste procedury prowadzenia
• Prostotę złączenia zasobów kilku osób i ich pomysłów
• W przypadku interesu rodzinnego taki rodzaj działalności gospodarczej jest idealny, gdyż poszczególni członkowie mają do siebie zaufanie i wnoszą coś, czego nie posiadają inne jednostki w rodzinie np. majątek czy umiejętności
• Zaangażowanie wszystkich wspólników
• Możliwość z korzystania z prostych zryczałtowanych podatków
• Niedrogie koszta wpisu do ewidencji
• Będąc wspólnikiem spółki można prowadzić książkę przychodów i rozchodów
• Duża swoboda kształtowania postanowień umowy spółki
• Możliwe wszystkie formy opodatkowania w zależności od działalności
• Dobra forma dla działalności małych rozmiarów np. w przypadku, gdy dla wszystkich wspólników jest to działalność dodatkowa
• Nieskomplikowany sposób likwidacji.

Wady:

• Odpowiedzialność całym majątkiem osobistym za zobowiązania firmy
• Zaangażowanie wszystkich wspólników w sprawy spółki, choć niektórzy sprawdzają się jedynie jako bierni dostarczyciele gotówki
• Niemożliwość działania na większą skalę, czasami niekorzystne opodatkowanie od osób fizycznych.
• Konieczność rejestrowania się każdego wspólnika osobno i ujawniania w nazwie firmy nazwisk wszystkich wspólników.
• Ponieważ forma spółki cywilnej nie jest stosowana w państwach Unii Europejskiej, prędzej czy później zastąpi konieczność przekształcenia działalności na inną formę.

Spółka jawna to spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą. Nie musi to być przedsiębiorstwo " w większym rozmiarze". Spółka jawna ma status przedsiębiorcy. Wpis spółki do rejestru podlega obowiązkowi ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (dotyczy to wszystkich spółek osobowych). Organizację i działanie spółki jawnej normuje ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych. Zgodnie z art. 22 KSH, spółka jawna jest spółką osobową, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową. Istotnym novum tej spółki jest jej utworzenie w formie umowy pisemnej pod rygorem nieważności, nie musi ona natomiast, przyjąć formy aktu notarialnego. Przy zawieraniu umowy należy wziąć pod uwagę, że osoba przystępująca do spółki odpowiada za zobowiązania spółki powstałe przed dniem jej przystąpienia oraz, że kto zawiera umowę spółki jawnej z przedsiębiorcą jednoosobowym, odpowiada także za zobowiązania powstałe przy prowadzeniu przedsiębiorstwa przez tego przedsiębiorcę przed dniem utworzenia spółki. Spółka jawna jest osobową spółką handlową i praktycznie stanowi odpowiednik spółki cywilnej. Główna różnica to subsydiarna odpowiedzialność wspólnika i obowiązek ujawnienia w nazwie co najmniej nazwiska (firmy) jednego ze wspólników. Każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką, z uwzględnieniem przepisu, który mówi, że wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna (subsydiarna odpowiedzialność wspólnika).

Umowa spółki jawnej musi zawierać:

• firmę i siedzibę spółki,
• określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość,
• przedmiot działalności spółki,
• czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.

Majątek spółki jest wspólną własnością wspólników. Podobnie jak w przypadku spółki cywilnej, w czasie trwania spółki żaden ze wspólników nie może domagać się podziału majątku wspólnego spółki, a roszczenie wspólnika spółki o wydanie należnej mu części tego majątku przysługuje wspólnikowi dopiero po likwidacji spółki (ewentualnie po wystąpieniu przezeń ze spółki). Specyficznym uprawnieniem każdego ze wspólników spółki jawnej jest roszczenie o odsetki w wysokości 5 proc. w stosunku do udziału w kapitale spółki. Wspólnik ma prawo do corocznego otrzymywania tych odsetek. Spółka jawna jest praktycznie odpowiednikiem spółki cywilnej. Główna różnica to subsydiarna odpowiedzialność wspólnika i obowiązek ujawnienia w nazwie co najmniej nazwiska (firmy) jednego ze wspólników. Istotne jest też, że wspólnik nie pobiera wynagrodzenia za czynności wykonywane w związku z prowadzeniem spółki. Oznacza to, że podobnie jak w spółce cywilnej nie może być kosztem uzyskania przychodów wynagrodzenie wspólnika.
Spółkę jawną należy zarejestrować we właściwym sądzie rejestrowym.

Wniosek o wpis musi zawierać:

• firmę, siedzibę i adres spółki,
• przedmiot działalności spółki,
• nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) wspólników oraz adresy wspólników albo ich adresy do doręczeń,
• nazwiska i imiona osób, które są uprawnione do reprezentowania spółki i sposób reprezentacji.

Dopuszczalne formy opodatkowania:

• ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
• podatkowa księga przychodów i rozchodów
• pełna księgowość

Należy prowadzić wszystkie wymagane przez ustawę o rachunkowości ewidencje księgowe przy tych formach opodatkowania.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 15 września 2000 r. kodeks spółek handlowych
Tytuł II Dział I zajmuje się uregulowaniami dotyczącymi spółki jawnej
Ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym.

Spółka partnerska jest spółką osobową utworzoną przez wspólników (nazywanych partnerami) w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą. Jedna z cech wyróżniających tą spółkę jest to, że może być ona założona wyłącznie przez osoby fizyczne, które są uprawnione do wykonywania wolnego zawodu. Wolne zawody, które mogą być wykonywane w spółce partnerskiej to: adwokat, aptekarz, architekt, biegły rewident, broker ubezpieczeniowy, doradca podatkowy, inżynier budowlany, księgowy, lekarz, lekarz stomatolog, lekarz weterynarii, notariusz, pielęgniarka, położna, radca prawny, rzecznik patentowy, rzeczoznawca majątkowy i tłumacz przysięgły. Kolejną cechą wyróżniającą spółkę partnerską jest sposób odpowiedzialności wspólników (partnerów) za zobowiązania spółki. Partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem przez pozostałych partnerów wolnego zawodu, jak również za zobowiązania spółki będące następstwem działań i zaniechań osób zatrudnionych przez spółkę na podstawie umowy o pracę lub na podstawie umowy o pracę lub innego stosunku prawnego, które podlegały kierownictwu innego partnera przy świadczeniu usług związanych z przedmiotem działalności spółki. Jednakże umowa spółki może przewidywać, że jeden albo większa liczba partnerów godzą się na ponoszenie odpowiedzialności, tak jak wspólnik spółki jawnej, czyli na nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki. Jak widać z powyższego opisu spółki partnerskiej jest ona bardzo dobrą formą prowadzenia działalności przez osoby, które świadcząc usługi związane z wykonywanym przez nich wolnym zawodem, chcą wyjść do klientów z kompleksową usługą, której nie mogą wykreować samodzielnie a jednocześnie nie chcą ponosić odpowiedzialności za działania innych wspólników spółki.Pierwszym krokiem prowadzącym do powstania spółki partnerskiej jest zawarcie umowy spółki. Umowa spółki powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. W przypadku nie zachowania tej formy umowa jest nieważna.

Umowa spółki partnerskiej powinna zawierać:

• firmę i siedzibę spółki;
• określenie wolnego zawodu wykonywanego przez partnerów w spółce;
• przedmiot działalności spółki;
• nazwiska i imiona partnerów, którzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność spółki (tylko w przypadku gdy w danej spółce tacy wspólnicy będą);
• w przypadku, gdy spółkę reprezentują tylko niektórzy partnerzy, nazwiska i imiona tych partnerów;
• czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony;
• określenie wkładów wnoszonych przez każdego partnera i ich wartość;

Po zawarciu umowy spółki wymaga ona zgłoszenia do rejestru przedsiębiorców i wpis spółki do rejestru ma charakter konstytutywny, co oznacza, że spółka powstaje dopiero z chwilą jej wpisania do rejestru a nie jak spółka jawna z chwilą podpisania umowy spółki.

Spółka komandytowa jest spółką osobową mającą na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusz) jest ograniczona. Jak widać z ustawowej definicji spółki komandytowej występują w niej dwa rodzaje wspólników. Pierwsza kategoria wspólników tj. komplementariusze odpowiadają za zobowiązania spółki bez ograniczenia a jednocześnie przyznane jest im prawo prowadzenia spraw spółki i jej reprezentowania. Druga kategoria to komandytariusze, których odpowiedzialność za zobowiązania spółki jest ograniczona do wysokości sumy komandytowej określonej w umowie spółki. Dodatkowo komandytariusze są zwolnieni od odpowiedzialności w granicach wartości wkładu wniesionego do spółki wkładu. Jednocześnie komandytariusz nie ma ani obowiązku ani prawa prowadzenia spraw spółki. Komandytariusz może reprezentować spółkę tylko jako pełnomocnik. Spółka komandytowa jest dogodną formą działalności dla osób, które nie mają dostatecznych środków na finansowanie swojej działalności i potrzebują osoby, która dostarczy im te środki, a także swoim nazwiskiem zagwarantuje wykonanie zobowiązań spółki. Jednocześnie nie tracą oni kontroli nad spółką. Powstaje teraz pytanie o to, jakie korzyści może mieć inwestycja w taką spółką dla komandytariusza. Taką zaletą jest to, że może ponosić ograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki (tak jak w spółce kapitałowej), a jednocześnie jego dochody z tej spółki nie są „podwójnie” opodatkowane. Umowa spółki komandytowej wymaga obligatoryjnie formy aktu notarialnego. Podobnie jak w przypadku spółki partnerskiej, spółka komandytowa powstaje z chwilą wpisu do rejestru.

Spółką komandytowo-akcyjną jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia, a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem. Jak widać spółka komandytowo-akcyjna jest dość podobna do spółki komandytowej, jednakże podstawowa różnica pomiędzy tymi spółkami polega na tym, iż akcjonariusz nie odpowiada za zobowiązania spółki (ryzykuje więc jedynie swoim wkładem wniesionym do spółki). Ponadto inne są zasady prowadzenia spraw spółki. Ta forma prawna jest nowością w polskim systemie prawnym (podobnie jak spółka partnerska). W chwili obecnej nie jest ona dość popularna. Jednakże należy wskazać, iż ta forma prawna jest szansą dla wspólników, którzy nie chcą stracić kontroli nad spółką, na jej dokapitalizowanie (komplementariusze). Jednocześnie ich „ceną” za to jest nieograniczona odpowiedzialność za zobowiązania spółki. Minimalny kapitał zakładowy spółki wynosi 50 000 zł. W sprawach nieuregulowanych w dziale dotyczącym spółki komandytowo-akcyjnej stosuje się:

• w zakresie stosunku prawnego komplementariuszy, zarówno między sobą, wobec wszystkich akcjonariuszy, jak i wobec osób trzecich, a także do wkładów tychże wspólników do spółki, z wyłączeniem wkładów na kapitał zakładowy – przepisy dotyczące spółki jawnej;
• w pozostałych sprawach – odpowiednio przepisy dotyczące spółki akcyjnej, a w szczególności przepisy dotyczące kapitału zakładowego, akcji, rady nadzorczej i walnego zgromadzenia;

Pierwszym krokiem w powstaniu spółki komandytowo-akcyjnej jest podpisanie jej statutu. Osoby podpisujące statut są jej założycielami. Statut powinni podpisać co najmniej wszyscy komplementariusze. Statut powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego. Spółka komandytowo-akcyjna powstaje z chwilą wpisu do rejestru

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest jednym z dwóch rodzajów spółek kapitałowych. Jest ona w odróżnieniu od spółek osobowych wyposażona w osobowość prawną i posiada swoje organy, za pomocą których działa w obrocie. Ta cecha spółek kapitałowych jest jedną z podstawowych różnic tego rodzaju spółek. W rzeczywistości spółka ta, chociaż jest zrzeszeniem osób (wspólników), to w dużo większym stopniu należy na nią patrzeć jako zrzeszenie kapitału. Spółka z o.o. może być utworzona przez jedną albo więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym, chyba że ustawa stanowi inaczej. Powyższe oznacza, iż spółka z o.o. nie musi być zawiązana wyłącznie dla celów gospodarczych ale możliwe jest jej założenie dla celów o charakterze niezarobkowym. Spółka z o.o. może być ponadto założona przez jedną osobę (czy to fizyczną czy prawną) powodując powstanie nietypowego tworu w postaci spółki jednoosobowej. Przepisy przewidują jedynie, iż spółka z o.o. nie może być zawiązana wyłącznie przez inną jednoosobową spółkę z o.o. Jedną z podstawowych cech spółek kapitałowych jest to, iż ich skład osobowy może ulegać zmianom na skutek rozporządzania udziałami przez jej wspólników, a zmiany składu osobowego nie wpływają na byt prawny spółki. Ponadto ważną cechą spółki kapitałowej jest to, iż jej wspólnicy nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania spółki a są oni jedynie zobowiązani do świadczeń określonych w umowie spółki.

Spółka akcyjna to właściwa spółka kapitałowa, której kapitał jest podzielony na akcje będące papierami wartościowymi. W Polsce SA stały się główną formą komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, występujących głownie na giełdzie. Cechami charakterystycznymi SA są:

• możliwość obejmowania znacznej ilości wspólników, których nawet niewielkie wkłady mogą łącznie pozwolić na prowadzenie działalności na wielką skalę
• podział kapitału na akcje, które przez swą zbywalność i możliwą obecność na giełdzie dają poczucie posiadania rzeczywistych wartości majątkowych i udziału w grze kapitałowej

Zawiązać spółkę akcyjną może jedna albo więcej osób w celu nie tylko gospodarczym ( np. kulturalnym, charytatywnym ). Jeżeli spółkę zawiązuje jedna osoba ma ona wtedy wszelkie prawa i obowiązki Walnego Zgromadzenia. Kluczowe znaczenie w SA mają akcje, czyli udziały w spółce, o równej wartości nominalnej (minimalna wysokość 1 zł), tworzące łącznie kapitał zakładowy, którego minimum wynosi 500 tys. zł. Założenie spółki akcyjnej może nastąpić przez samych założycieli (ewentualnie łącznie z osobami trzecimi) lub w drodze publicznej subskrypcji (ogłoszeń o zapisach na akcje). Przedstawiony zostanie jedynie pierwszy sposób, jako że jest on związany z zakładaniem spółki akcyjnej przez przedsiębiorców dla celów prowadzenia określonej działalności. SA posiada osobowość prawną. Wyłączona jest osobista odpowiedzialność akcjonariuszy za zobowiązania spółki, a ich obowiązki ograniczają się tylko do świadczeń oznaczonych w statucie.